3.3 tot en met 3.7

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

3.3 tot en met 3.7

Welkom

4 havo ECONOMIE  ||  2024-2025

Programma

• Vorige les
• Theorie
  
• Lesdoelen
• Aan de slag

Lesdoelen

Aan het einde van de les

Nadelen verklaren van hoge overheidstekorten. 

De relatie uitleggen tussen de overheidsschuld en de rentestand. 

Wat doet de overheid?

De overheid voert beleid op het punt dat de economie op het top- of dieptepunt is van de cyclus. Dit om de economie te sturen. Tijdens een laagconjunctuur voert de overheid anticyclisch beleid, zoals:

Voorbeeld	Gevolg
Verlagen van de belastingen voor inwoners	Hoger besteedbaar inkomen voor inwoners
Verhogen van overheids-bestedingen, zoals nieuwe infrastructuur	Extra werkgelegenheid, lagere werkloosheid, meer inkomen voor inwoners

Wat doet de overheid?

De overheid voert beleid op het punt dat de economie op het top- of dieptepunt is van de cyclus. Dit om de economie te sturen. Tijdens een hoogconjunctuur voert de overheid anticyclisch beleid, zoals:

Voorbeeld	Gevolg
Verhogen van de belastingen voor inwoners	Lager besteedbaar inkomen voor inwoners
Bezuinigingen op uitgaven van de overheid	Het stopzetten van investeringen, waardoor geld wordt bespaard.

Wat zijn de afspraken in het stabiliteitspact?

De overheid in crisis & afspraken

Financiële crisis

• Overheid geeft meer uit aan bijvoorbeeld uitkeringen & projecten. 
• De overheid krijgt minder binnen aan belastingen. 

Stabiliteits- en groeipact

• Overheidstekort --> 3% van het bbp
• Staatsschuld --> 60% van het bbp. 

Inhoud stabiliteits- en groeipact

EMU-landen

Waarschuwing bij overtreding van de norm.

Boete

Overheidstekort = begrotingstekort

• Uitgaven zijn groter dan de inkomsten.
• Stroomgrootheid --> gemeten over een periode. 

Gevolgen te groot overheidstekort

Inflatie

• Als de overheid te veel uitgeeft --> vraag naar producten stijgt --> prijzen goederen stijgen. 

Rente

• De overheid moet veel lenen --> prijs van lenen stijgt. 

Overige taken komen in gevaar

• Hoge staatsschuld --> er moet veel uitgegeven worden aan rente --> niet beschikbaar voor andere doeleinden. 

Staatsschuldquote

Staatsschuld van landen is moeilijk te vergelijken. 

Staatsschuldquote --> staatsschuld : bbp x 100%

Onder welke voorwaarde daalt de staatsschuldquote terwijl de staatsschuld stijgt?

1. Als het BBP naar verhouding meer afneemt dan de staatsschuld toeneemt.
2. Als het BBP naar verhouding meer toeneemt dan de staatsschuld toeneemt.
3. Als de staatsschuld naar verhouding meer toeneemt dan het BBP toeneemt.
4. Als de staatsschuld naar verhouding minder toeneemt dan het BBP toeneemt.

Leg uit wat de invloed is van een te hoog overheidstekort op de inflatie?

Wat is de invloed van een te hoog overheidstekort op de rente?

Aan de slag

Maken paragraaf 3.3 tot en met 3.7

Klaar? Door tot en met 3.9 & nakijken