Beeldende Begrippen, Keur

• Art & design
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Kleurenleer

Drie primaire kleuren: geel, rood en blauw. 

Drie secundaire kleuren door de primaire

kleuren onderling te mengen;

oranje, paars en groen, verhouding 1:1.

Tertiaire kleuren: kleuren tussen de primaire

en secundaire kleuren; mengen in een andere verhouding.

Verzadigde of zuivere kleuren

 Verzadigde kleuren zijn kleuren zonder een spoortje van een andere kleur, bij groen zijn alleen gelijke delen geel en blauw gebruikt. 

Zuivere of verzadigde kleuren kunnen we lichter of donkerder maken door wit of zwart toe te voegen. We noemen dat dan verhelderde of verdonkerde kleuren

Verhelderde en verdonkerde kleuren

Bij verhelderde kleuren voeg je steeds meer wit  aan je primaire kleur toe, waardoor je pasteltinten krijgt.

Bij verdonkerde kleuren voeg je steeds meer zwart aan je primaire kleur toe.

Als je zwart aan geel toevoegt krijg je allerlei varianten in groenen.

Heeft Vincent hier de meeste kleuren verhelderd of verdonkerd?

Montmartre: molens en moestuinen, 1887

Kleur tegen kleur contrast

Een kleur-tegen-kleur contrast is het sterkst bij de primaire kleuren en secundaire kleuren. Je ziet dit contrast als je de pure kleurvlakken tegen elkaar aanzet, zonder omtreklijnen dus. 

Denk aan verjaardagsslingers.

Dit contrast kan je bijna altijd noemen bij vragen over kleurcontrasten

Contrast 2:
Complementair contrast

Kleurcontrast tussen kleuren die tegenover elkaar staan in de kleuren cirkel. Altijd 1 primaire kleur (Ongemengd) en 1 secundaire kleur (Gemengd).

Dit zijn: 

Geel - Paars

Rood - Groen

Blauw - Oranje

Koud–warm contrast

Een warme kleur naast een koude kleur geeft een koud-warm contrast.

je kunt dit ook gebruiken bij ruimtesuggestie en suggestie van plasticiteit.

E. Munch - De Schreeuw (1893)

Warm-koud contrast = warme en koude kleuren naast elkaar in een schilderij

Licht - donker contrast

Bij licht-donker contrast gaat het om een tegenstelling tussen lichte en donkere kleuren. Lichte kleuren trekken de aandacht, donkere kleuren lijken verder weg. Zwart en wit is het  grootste licht -donker contrast

In de schilderkunst wordt een groot licht/donkercontrast gebruikt om een extra dramatisch effect te bereiken. Dit zie je o.a. vaak bij Rembrandt. 

Kwaliteit contrast

Als in een schilderij kleuren zitten die niet vermengd zijn met zwart of wit ( dus zuivere primaire of secundaire kleuren ) en kleuren die vermengd zijn met wit of zwart.

Het liefst als deze kleuren naast elkaar staan.

Kwantiteits contrast

Contrast tussen hoeveelheden van een kleur.

 Dit komt voor wanneer er van één kleur heel veel is gebruikt en van een andere kleur heel weinig is gebruikt.

Licht-donker contrast

complementair contrast

kwantiteits-contrast

kwaliteits-contrast

kleur-kleur contrast

simultaan contrast

welke kleurcontrasten herken je?

1. warm - koud
2. kleur tegen kleur
3. complementair
4. licht - donker

welke kleurcontrasten herken je?

1. warm - koud
2. kleur tegen kleur
3. complementair
4. licht - donker

Welke kleurcontrasten zie je in deze afbeelding?

1. kwantiteitscontrast/ licht-donker/
2. complementair/ licht-donker
3. kwaliteitscontrast/ licht-donker
4. kleur-tegen-kleur/ warm-koud

Wat zijn de drie complementaire kleurcontrasten?

1. geel-paars, oranje-geel, groen-blauw
2. geel-paars, oranje-blauw, groen-bruin
3. geel-paars, oranje-blauw, groen-rood
4. geel-paars, oranje-blauw, zwart-wit

In deze afbeelding zie je de volgende kleurcontrasten

1. Kwantiteit licht-donker kwaliteit
2. complementair warm-koud kwantiteit
3. kleur-tegen-kleur licht-donker kwantiteit
4. complementair kleur-tegen-kleur kwaliteit

Welke twee kleurcontrasten zien we hier en benoem de kleuren.

1. 1. Kwantiteits kleurcontrast 2. Complementair kleurcontrast Oranje en paars
2. 1. Verzadigd en onverzadigde kleuren 2. Complementair kleurcontrast Geel en paars
3. 1. Warm koud kleurcontrast 2. Donker en licht kleurcontrast Geel en blauw

Opdracht 2 + 3

2 Zoek voorbeelden van deze kleurcontrasten op Internet en maak daar een moodboard op een A4 van. 

3 Maak een kleurencirkel met de primaire en secundaire kleuren met kleurpotlood gebruik alleen maar de kleuren: geel , licht blauw en roze om alle kleuren mee te maken.