4.3

1 / 45

Slide 1: Slide

BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4,5

This lesson contains 45 slides, with interactive quizzes and text slides.

Lesson duration is: 15 min

Items in this lesson

Slide 1 - Slide

H4.3 - hormonen

Leerdoelen:

-Je kent de hormonen en weet hoe deze de vruchtbaarheid bij mannen en vrouwen reguleren.

- Je kent de fases van de geboorte en de betrokken hormonen

Slide 2 - Slide

Slide 3 - Slide

Hormonen

Hypothalamus: hormoonklier in de hersenen

Hypofyse: centrale hormoonklier

Vanaf de puberteit: hypothalamus produceert

GnRH (gonadotropine- releasing-hormone).

*Via bloedvaten komt dit hormoon bij de hypofyse.

De hypofyse produceert daardoor:

- FSH (follikel stimulerend hormoon) - LH (luteïniserend hormoon).

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide

Wat hoort bij welk orgaan?

Hypofyse

Teelbal

Eierstok

Hypothalamus

Oestrogeen

Progesteron

Testosteron

FSH

GnRH

Slide 6 - Drag question

Waardoor reageren niercellen niet op testosteron en cellen van de haarzakjes wel?

Slide 7 - Open question

Slide 8 - Slide

Wanneer een vrouw de overgang gepasseerd is, wordt er geen oestrogeen meer geproduceerd. Welk hormoon zorgt er indirect voor dat oestrogeen geproduceerd wordt?

Slide 9 - Open question

Aan de slag

Maken werkblad 'Hormonen vrouw' - Menstruatiecyclus

Klaar?

Beantwoord deze vragen (leerdoelen):

1. Hoe wordt de vruchtbaarheid bij mannen gereguleerd?

2. Wat zijn de fases van de geboorte en hoe zijn welke hormonen erbij betrokken?

timer

10:00

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Slide

hormonen man

FSH stimuleert vorming zaadcellen in zaadbal

LH stimuleert productie testosteron

Testosteron zorgt voor secundaire geslachtskenmerken maar – (remt) productie FSH, LH en GnRH

Slide 12 - Slide

Hormonen man

Mannen hebben naast FSH en LH ook oestrogeen en testosteron. Bij mannen is de testosteron concentratie hoog tov oestrogeen concentratie. Bij vrouwen is dit omgekeerd.

Oestrogeen wordt deels uit testosteron gemaakt. Zo'n 70% wordt in lever omgezet en in vetcellen.

Slide 13 - Slide

Hormoon regulatie man

uitleg van Binas 89C

Slide 14 - Slide

Menstruatie

Gebeurtenissen tijdens de menstruatiecyclus:

eicel rijpt
baarmoederslijmvlies groeit
eisprong (ovulatie)
menstruatie

Tijdens de menstruatie wordt het verdikte deel van het baarmoederslijmvlies afgestoten.

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Slide

Dag 1: start menstruatie.

FSH stijgt en stimuleert de rijping van nieuwe follikels.

Slide 17 - Slide

Rijpende follikels geven oestrogenen af.

Slide 18 - Slide

Rijpende follikels geven oestrogenen af.

Boven een drempelwaarde stimuleren oestrogenen LH

-> piek in LH

Slide 19 - Slide

Door de piek in LH volgt de ovulatie.

Gele lichaam (overgebleven, 'lege' follikelcellen) geven progesteron af.

Slide 20 - Slide

Oestrogenen stimuleren de groei van het baarmoederslijmvlies, progesteron zorgt voor goede doorbloeding.

Progesteron remt de afgifte van LH en FSH.

Slide 21 - Slide

Gele lichaam verschrompeld en geeft geen progesteron meer af:

LH en FSH worden niet meer geremd en Menstruatie (afstoten baarmoederslijmvlies).

Slide 22 - Slide

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Slide

Slide 26 - Slide

Slide 27 - Slide

menstruatie

ovulatie

oestrogenen

progesteron

gele lichaam

eierstok

follikel

menstruatie

Slide 28 - Drag question

Slide 29 - Slide

= LH

Negatieve terugkoppeling

Vergelijk dit plaatje met Bron 18 in je boek.

Slide 30 - Slide

cellen van Leydig

Slide 31 - Slide

Slide 32 - Slide

Hoe kan het dat er nooit teveel testosteron in het lichaam van de man gemaakt wordt?

Slide 33 - Open question

Leerdoelen

Beschrijven hoe hormonen een rol spelen bij de zwangerschap
De fasen van de geboorte toelichten

Slide 34 - Slide

zelf werken

1. invuloefening 'Hormonen vrouw'

2. nakijken - vraag mw. Horn

3. op biologiepagina.nl

Oefening 'Fases vd bevalling'

- laat zien

4. Noteer in je schrift op volgorde:

uitdrijving, ontsluiting, nageboorte

timer

20:00

Slide 35 - Slide

Stappenplan menstruatiecyclus aanduiden op kalender

De eerste dag van de menstruatie wordt gegeven.
Reken 5 dagen voor de totale menstruatie.
De vorige eisprong kan je plaatsen door 14 dagen terug te tellen vanaf de laatste dag voor de start van de menstruatie.
De volgend eisprong kan je uitrekenen door 14 dagen verder te tellen vanaf de start van de menstruatie OF 10 dagen verder te tellen vanaf de laatste dag van de menstruatie.

Slide 36 - Slide

Slide 37 - Slide

HCG

Bij de zwangerschap zijn verschillende hormonen betrokken.
Als het gelukt is om zwanger te worden, blijft het gele lichaam nog 3 maanden progesteron produceren, dankzij het hormoon HCG (humaan chorion gonatropine).

Slide 38 - Slide

HCG en progesteron

Na 3 maanden vergaat het gele lichaam, en wordt HCG door de placenta gevormd.
Progesteron houdt de placenta in stand, doordat het baarmoederslijmvlies dik en klierrijk blijft.
Progesteron remt de afgifte van FSH en LH.

Slide 39 - Slide

De geboorte

Indaling (het hoofdje van de foetus zakt tot in het bekken, een paar weken voor de bevalling)
Ontsluiting (spieren in de baarmoederwand trekken samen, baarmoedermond gaat verder open, vruchtvliezen breken)
Uitdrijving (de buikspieren spannen zich aan, de moeder krijgt persweeën).
Nageboorte

Slide 40 - Slide

=LH

Slide 41 - Slide

Slide 42 - Slide

Bevalling/ geboorte

Ontsluiting (start van de bevalling):

hypofyse maakt oxytocines aan -> samentrekken baarmoederwand (ontsluitingsweeën).

Vruchtvliezen breken en vruchtwater loopt weg.

Uitdrijving: na volledige ontsluiting: persweeën.

Nageboorte: Naweeën zorgen voor verwijderen placenta, vruchtvliezen en navelstreng.

Slide 43 - Slide

Slide 44 - Slide

Slide 45 - Slide

4.3