De Griekse kunst

• Geschiedenis
• Esthetica
• Secundair onderwijs

de Griekse kunst

De Griekse bouwkunst is een openbare, monumentale kunst

de tempel

• gebouwen in steen
• mensen bouwen altijd in lokale steensoorten
• voor de Grieken is dit marmer

grondplan tempel evolutie

• Megaron: eenvoudig en rechthoekig met 1 ingang. De zwarte lijnen zijn de muren. Nog geen zuilen!
• Antentempel en dubbele Antentempel: de zijmuren en het dak worden langer gemaakt, dit zijn anten. De hal die ontstaat is de pronaos. Daar ontstaan de zuilen om het dak te steunen
• Prostylos: de anten (muren) worden vervangen door zuilen > lichtere en open constructie. Tempel met 4 zuilen = Grieks stylos, voor de ingang, voor = pro.
• Amphiprostylos: amphi = dubbel dus dubbel zoveel zuilen voor en achteraan
• Peripteros of peristylos: We hebben dus een antetempel, met vooraan en achteraan anten en deze wordt dan omringd door een zuilengalerij. Peri= rondom, Pteros=gebouw en stylos=zuilen

fronton of 

vul nu zelf het schema aan p.4

https://youtu.be/nrRJkzXl4a4

De onderdelen van de tempel

dorisch, ionisch en korintisch

Welke zuil is dit?

1. Dorische zuil
2. Ionische zuil
3. Korinthische zuil

Welke zuil is dit?

1. Dorische zuil
2. Ionische zuil
3. Korinthische zuil

Het parthenon

Zoek nu zelf even uit welke elementen het grondplan van deze tempel bestaat.

p. 5

reconstructie van het Parthenon: https://www.youtube.com/watch?v=PWPCZ1UjYmI

de acropolis

het Parthenon maakt deel van een zeer indrukwekkend bouwproject.

Opdrachtgever: Pericles (5de eeuw VC = de gouden eeuw)

Wat maakt nog deel uit van de Acropolis?

De propyleeën: de indrukwekkende ingang met oplopende zuilenrij

Het Erechteion  

Het Griekse theater

kenmerken

• halve cirkel
• omhooggaande tribunes
• centraal onderaan: orchestra en podium
• achter: scène (skene) => decor
• tegen een heuvel aangebouwd 
• uitstekende akoestiek

het Griekse theater

het Griekse theater

bekende voorbeelden: Epidauros (Griekenland)

Verschillende andere vormen ontstaan tijdens de Hellenistische periode (odion van Efeze)

De Griekse beeldhouwkunst

De Archaïsche periode

ca. 800-490 v. Chr.

Egypte

Griekenland: kouros

Deze kouroi worden uit één stuk gehouwen

Kenmerken kouros

p. 8 aanvullen

• Vrijstaand, statisch figuur
• symmetrisch
• Kijkt recht vooruit
• Eén been naar voren
• Hangende armen, gebalde vuisten
• Gebalde vuisten
• Krullende haren, de Kretenzische manier van vlechten (braids, cornrows)
• Amandelvormige ogen
• marmer

vrouwelijke beelden: de kore p.9

Kore => Ionische beelden (Turkije)

wat valt op? 

houding? 

anatomie? 

gezicht?

de archaïsche glimlach

nieuwe bevindingen: kleur

De Klassieke periode

490 - 323 v. Chr.

kariatiden van het Erechteion

vergelijk kore/kariatide p.10

De discuswerper

• soepele houding
• naakt
• weinig gevoelens
• beweging
• de ideale, mooie mens
• kracht
• correcte anatomie

discuswerpen

https://youtube.com/shorts/KnWuS7Xn4R8?si=9vM4zoMJ5KHpEIAJ 

probleem met de kopie

• Steun nodig voor het zwaartepunt van het marmer
• zwaartepunt van brons is anders

Het hellenisme

330 - 30 v. Chr.

(Van de dood van Alexander de Grote tot aan de opkomst van keizer Augustus)

De thema's veranderen

• Individualisme
• Groepen, kinderen, oude mensen, niet-Grieken
• Meer oog voor detail
• Veel emoties
• Realisme

Laocoön

• Groepsportret
• Pathos: lijden in beeld

Zet deze mannenbeelden in de juiste volgorde van oud naar jong.

1 is het oudst 

en 5 het jongst

1

2

3

4

5

Zet deze hoofden in de juiste volgorde van oud naar jong.

1 is het oudst 

en 5 het jongst

1

2

3

4

5

Griekse schilderkunst

vooral bewaard gebleven op vazen

Kijk maar eens even goed naar de decoraties op deze vaas. Wat valt je hieraan op?

onderwerpen

geometrische motieven

grafvaas of -amfora

grafvaas of dypilonvaas

begrafenisstoet met wagenmenners

geometrische periode

Zwartfigurig (700-740 v.C.)

Decoraties

• Dagelijks leven
  
• Mythen
  
• Atleten
  
• Werklieden
  

Kleuren

• Rood: uitgespaard, gekrast
  
• Zwart: “geverfd” met klei waar weinig ijzer in zat
  

Roodfigurig (530 v.C.)

Alles hetzelfde als zwartfigurig, alleen de kleurtechniek precies andersom! Niet krassen, maar schilderen!

Vormen

Verschillende vormen voor verschillende doeleinden

• Amfora
  
• Krater
  

Amfora

Krater

contrapost: wat is het niet?

• gewicht verdeelt
• gestrekte armen
• symmetrisch (verticale lijn)
• been naar voren (lichte afwijking symmetrie)
• heupen gelijk, bekken recht (horizontale lijn)

contrapost

• licht gebogen S-curve vanaf de top van het hoofd naar beneden
• kanteling van het bekken
• het ene been gestrekt en draagt het gewicht
• andere been in rust en gebogen
• uitgezette ribbenkast => adem

Kritios jongen

480 VC

duidelijk contrapost

oudste beeld met contrapost bewaard gebleven

Polycletus: de speerdrager

Hermes van Praxiteles

de speerdrager van Polycletus

p. 4

Hellenisme 323 tot 50 VC

Griekenland in contact met de Oosterse wereld door Alexander de Grote 

De versmelting van beiden is de hellenistische kunst, de laatste fase in de Griekse kunst

Hellenisme 

Einde van 

deze lessonup!