7.3 Ecosystemen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

7.3 Ecosystemen

- Wat weet je al?

- Uitleg 7.3 deel 1

- Opdrachten maken

Leerdoelen

7.3.1 Je kunt de voedselrelaties binnen een ecosysteem beschrijven.

7.3.2 Je kunt de energiestromen door een ecosysteem beschrijven.

Wat is een ecosysteem?

En wat voor 'voedselrelaties' zijn er binnen een ecosysteem?

Voedselketen geeft voedselrelaties weer.

Start bij planten (door planteneters).

Pijl: energiestroom = richting energie/voedingsstoffen. Dus van (op)gegeten organisme naar eter.

Bevat soortnamen (bv. niet blad/plant, maar kropsla)

Autotroof

organisch uit anorganisch maken 

Heterotroof

organisch opnemen ipv maken

/bacteriën

(koolstof)assimilatie/dissimilatie

Assimilatie = opbouw van organische moleculen uit kleinere moleculen.

(ook bv. glucose --> zetmeel)

Kost energie!

Dissimilatie = afbraak

van organische moleculen

Komt energie vrij!

(assimilatie)

(dissimilatie)

Autotroof

Producenten 

anorganisch > organisch met

fotosynthese

Heterotroof

Consumenten 

voedsel met organische stoffen

Reducenten (bacteriën/schimmels)

dood materiaal --> anorganisch

Voedselketen (reeks populaties)

Elke schakel = trofisch niveau 

Voedselweb (geheel van voedselrelaties in levensgemeenschap (meerdere voedselketens door elkaar)

Trofisch niveau

1e = autotroof 

2e = consumenten eerste orde 

3e = consumenten tweede orde 

4e = consumenten derde orde

etc.

.

Eerste orde consument = organisme dat planten eet

Tweede orde consument = organisme dat dieren eet

7.3 Ecosysteem

Maken opdr. 15 en 16

(Nog opdrachten van 7.2 bespreken?)

Leerdoelen

7.3.1 Je kunt de voedselrelaties binnen een ecosysteem beschrijven.

7.3.2 Je kunt de energiestromen door een ecosysteem beschrijven.

Eerste 10 min. in stilte!

7.3 Ecosystemen

- Wat weet je al?

- Uitleg 7.3 deel 2

- Opdrachten maken

- Leerdoelencheck

Leerdoelen

7.3.1 Je kunt de voedselrelaties binnen een ecosysteem beschrijven.

7.3.2 Je kunt de energiestromen door een ecosysteem beschrijven.

- Noem één diersoort uit het voedselweb dat tot het 2e trofisch niveau behoort.

- Kan een vleeseter bij de consument van de 1e orde horen?

- Wat voor organismen zijn producenten?

- Is verbranding van glucose assimmilatie of dissimilatie?

Ecologische piramide

Vaak meer organismen in het lagere trofisch niveau.

Biomassa = totale gewicht organische stoffen (als energiebron).

(Bijna altijd piramidevorm)

Waarom steeds minder biomassa (energie) ?

• verbranding
• onverteerd
• sterfte 

/dissimilatie

7.3 Ecosysteem

Maken opdr. 15 t/m 20 en 22

(Nog opdrachten van 7.2 bespreken?)

Leerdoelen

7.3.1 Je kunt de voedselrelaties binnen een ecosysteem beschrijven.

7.3.2 Je kunt de energiestromen door een ecosysteem beschrijven.

Eerste 10 min. in stilte!

                       Laatste 10 min.: leerdoelencheck!

Lees de tekst ‘Koolstofkringloop’.

Welke van onderstaande stoffen zijn energierijk?

1. eiwitten, mineralen en vetten
2. koolhydraten, eiwitten en vetten
3. mineralen, koolstofdioxide en water
4. water, koolhydraten en eiwitten

Assimilatie

Dissimilatie

vorming van eiwitten uit glucose

vorming van vetten uit glucose

verbranding van glucose

vorming van glucose door fotosynthese

De 'piramide' hiernaast is een piramide van...

1. Aantallen
2. Biomassa
3. Dat kan je niet zeggen
4. Zowel aantallen als biomassa

Een leerling maakt een schema om een aantal processen in de koolstofkringloop weer te geven (zie de afbeelding). In de koolstofkringloop spelen reducenten een belangrijke rol.

Welke letter geeft de omzetting aan die door reducenten wordt uitgevoerd?

1. Q
2. R
3. S
4. T

Kijk naar de afbeelding.

Wat is organisme 2?

1. producent
2. consument van de eerste orde
3. consument van de tweede orde
4. consument van de derde orde

In de koolstofkringloop wordt door veel organismen stoffen verbrand.

Welke organismen in de koolstofkringloop doen aan verbranding?

1. planten
2. dieren
3. schimmels
4. alle organismen

Sleep de juiste begrippen naar de juiste plek. 

(Elk organisme heeft twee begrippen)

Producent

Consument van de 1e orde

Consument van de 2e orde

Consument van de 3e orde

1e trofische niveau

2e trofische niveau

3e trofische niveau

4e trofische niveau

Producent

Consument

Reducent

Afvaleter

Anorganische stoffen