Burgerschap # les 2 Ik kan democratisch handelen

• Onderwijsassistent
• MBO
• Studiejaar 2

Les  2- Dimensie: ''Ik kan democratisch handelen''

S238B Burgerschap - OA 
16 mei 2025 - Melle Eshuis 

-Programma- Introductie-les dimensie 4 

Deel 2 :

8. Partij kiezer- spin it 

9. Zelfstandig aan de slag 
10. Afsluiting 

Deel 1:

1. Welkom/AWR/ Check in/ PPP

2. Mededelingen 

3. Starter: Terugblik vorige les 

4. Lesdoelen vandaag

5. Begrippencheck 

6. #Drie politieke hoofdstromingen 

7. # Politieke stromingen 

Check in- Persoonlijke Praktische Punten

Verwachtingen klas- docent- student

• Een schone omgeving leert fijner. Eten doen we buiten de les.  
• We zorgen samen voor een veilige omgeving. Dus tonen we respect voor elkaar en laten we elkaar uitpraten.  
• Iedereen hier kan in rust leren. Dus heb je schoolspullen bij en staat je mobiel op stil tijdens de les is deze niet zichtbaar.
• We kunnen samenwerken en helpen elkaar waar nodig. Leren doen we samen! 

Mededelingen 

Let op! 
De eindopdracht kleine wijziging- jullie krijgen een politieke stroming. 
Voordeel: Makkelijker debat te voeren + je verdiepen en leren om vanuit andere punten te kijken + leren je standpunten goed te beargumenteren (ook al sta je wellicht in het echte leven niet achter deze stroming).  Bij deel 2 - zoom ik hier nog even op in. 

Starter: Terugblik vorige les 

- Lees het artikel - 
https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2566662-onderzoekers-vs-glijdt-in-rap-tempo-af-naar-autocratie 

• Wat is volgens het artikel het verschil tussen een democratie
   en een autocratie?
• Welke rol spelen vrije verkiezingen, persvrijheid en
  de rechtsstaat in een gezonde democratie?
• Welke rol speelt het Congres normaal in het controleren van de uitvoerende macht, en wat is er volgens het artikel veranderd?

Antwoorden: 
1: In een democratie zijn er vrije en eerlijke verkiezingen, persvrijheid, vrijheid van meningsuiting, een onafhankelijke rechtsstaat en een sterk maatschappelijk middenveld. In een autocratie ontbreekt (een deel van) dit, en is de macht vaak geconcentreerd in handen van één leider of een kleine groep.

2. Ze zorgen ervoor dat burgers hun stem kunnen laten horen, dat machthebbers gecontroleerd worden en dat iedereen gelijke rechten heeft. Zonder deze elementen verliest een democratie haar legitimiteit.

3: Normaal controleert het Congres of de regering zich aan de wet houdt en beperkt het de macht van de president. Volgens het artikel grijpt het Congres nu nauwelijks in, wat leidt tot een machtsconcentratie bij de president.

- 

Lesdoelen vandaag: 

• Aan het einde van de les kun je:
• De 3 verschillende  ''hoofd'' politieke stromingen uitleggen in Nederland
• Uitleggen wat de termen links- rechts en de termen progressief en conservatief betekenen en deze kunnen koppelen aan de politieke partijen  
• Je hebt een start gemaakt met het schrijven van je politieke partij- programma 

Begrippencheck met elkaar! 

Wat betekent de term ''progressief''? 
Wat betekent de term ''conservatief''? 

En wat is het verschil tussen rechts & links qua kernwaarden? 

Progressief = vooruitstrevend
Vernieuwing, verandering, sociale vooruitgang 

Conservatief = behouden wat is
Behoud van tradities, stabiliteit, voorzichtig met verandering

Kernwaarden
LINKS: Gelijkheid, solidariteit
RECHTS: Vrijheid, eigen verantwoordelijkheid

	Links	Rechts
Progressief	- Vooruitstrevend in sociale gelijkheid - Verandering en vernieuwing (bv. meer zorg, gelijke rechten)	- Vooruitstrevend in vrije markt en ondernemersvrijheid - Vernieuwing in economie, minder regels
Conservatief	- Behoud van sociale zekerheden - Waardeert tradities binnen solidariteit (bv. christelijk-sociale waarden)	Behoud van tradities en normen - Minder overheid, nadruk op eigen verantwoordelijkheid

Progressief = vooruitstrevend

Conservatief = behouden wat is

Opdracht  - Politieke stromingen 

- Veel partijen hebben een ander idee over hoe problemen opgelost moet worden, dat is op basis van een politieke stroming. 
In Nederland kennen we drie belangrijke politieke stromingen zijn:
1. Confessionalisme / Christendemocratie  
2. Liberalisme, 3. socialisme/ sociaal-democratie 

- Zoek op google op wat deze politieke stromingen zijn, ben je klaar? Zoek op welke partijen in Nederland deze stromingen aanhangen. 

Jullie krijgen hier 10 min voor, daarna bespreek je het met elkaar. 

Energizer- Stelling en beweging 

Aan de hand van de stellingen bewegen met elkaar! Meteen een check of de politieke stromingen helder zijn :) 

Stelling -Meest passende stroming

De overheid moet zorgen voor een eerlijke verdeling van rijkdom.
Socialisme Socialisten willen sociale gelijkheid en herverdeling van welvaart. 

De vrije markt zorgt vanzelf voor welvaart voor iedereen. Liberalisme Liberalen geloven in marktwerking en minimale overheidsbemoeienis.

Tradities moeten gekoesterd worden. Confessionalisme Confessionelen hechten waarde aan traditionele normen en waarden.

De overheid moet zich niet bemoeien met het privéleven van mensen. Liberalisme Liberalen benadrukken persoonlijke vrijheid en privacy.

Mensen moeten zelf bepalen hoe zij hun leven leiden, ook als dat tegen traditionele normen ingaat. Liberalisme of progressief Socialisme Beide benadrukken persoonlijke vrijheid en emancipatie.

Geloof en waarden moeten een belangrijke rol spelen in de politiek. Confessionalisme Confessionelen baseren hun politiek op religieuze waarden.

Iedereen moet gelijke toegang hebben tot goed onderwijs en zorg, ongeacht inkomen. Socialisme Socialisten willen gelijke kansen en goede sociale voorzieningen.

Belasting moet omhoog voor de rijken om sociale voorzieningen te bekostigen. Socialisme Herverdeling via belastingen is een sociaal-democratisch idee.

In het kort: 

1. Confessionalisme / Christendemocratie  (CDA , CU , SGP)
christelijke waarden tradities, waarden en nadruk op gezin, gemeenschap en solidariteit 

2. Liberalisme (VVD, D66, VOLT) 

VVD (klassiek liberaal), D66 (Democraten 66) — sociaal-liberaal / progressief liberaal

Volt Nederland — progressief liberaal, Europees gericht 

individuele vrijheid, eigen verantwoordelijkheid en een vrije markt.

3. Socialisme / Sociaal-Democratie (PvdA, SP , GL) 

sociale gelijkheid, sterke sociale voorzieningen en bescherming van werknemers. 

Opdracht - Politieke stromingen 

Onder deze politieke ''hoofdstromingen'' zijn er weer verschillende (extreme) politieke stromingen ontstaan oa: 

- Nationalisme, Fascisme, Anarchisme, Ecologisme, Feminisme, Multiculturalisme 

Zoek op internet de basis van deze politieke stromingen op.
Wat houden deze in? Jullie krijgen hier 10 min voor, daarna bespreek je het met elkaar. 

Klassikale check met elkaar! 

Het lot beslist de partij! 

Elk groepje spint aan het wiel! Aan de hand van deze stroming ga je aan de slag met je partij. 

Eindopdracht 

Groepje? Maak groepjes van 4 tot 6 studenten.​

Wat? ​In deze groepjes gaan jullie een politieke partij oprichten en uiteindelijk debatteren.

Eisen?  Je levert in een partijprogramma met een aantal vaste onderdelen in (volgende dia). Je denkt na over een politieke stroming, slogan, partijnaam etc. Aan de hand van dit partijprogramma (in het klein) gaan we oefenen met debatteren. Iedereen komt aan de beurt tijdens het debat. Voor de inspanningsverplichting moet elke student iets hebben gezegd. 

Debat? Stellingen en vanuit daar oefenen met debatteren. Debatregels worden in een les daarvoor doorgenomen. 
                                                                                                                                                 

Programma

• Check goed of alles in je partijprogramma zit. 
  10 Standpunten in ieder geval terug laten komen over: 
  - Onderwijs en zorg 
  - Wonen en vervoer
  - Milieu (klimaat en energie) 
  - Jongeren 
  - Inclusie 
  
  Eventueel nog andere onderwerpen? 

Aan de slag 

Aan de slag met stap 1:

1. Lees je in over de politieke stroming. 
Wat houdt dit in? Schrijf kort uit wat de stroming inhoudt. 
2. Bedenk een partijnaam bij deze stroming 
En ga alvast aan de slag met een pakkende Slogan en Logo 

Lesdoelen check- vandaag: 

• Aan het einde van de les kun je:
• De 3 verschillende  ''hoofd'' politieke stromingen uitleggen in Nederland
• Uitleggen wat de termen links- rechts en de termen progressief en conservatief betekenen en deze kunnen koppelen aan de politieke partijen  
• Je hebt een start gemaakt met het schrijven van je politieke partij- programma  
  
  
  
  

Ciao! Fijn weekend!