Les 2: Moleculen en atomen & Verbindingen en elementen

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Het laboratorium

De laborant

Deze les

• 2.2 Stoffen en fasen (vragen)
• 2.3 Periodiek systeem der elementen (vragen)
• 2.6 Reacties (nieuw)
• 2.5 Verbindingen en elementen (herhaling)
• 2.4 Moleculen en atomen (herhaling)
• Onderzoek: Molecuulbouw

Aan welke eigenschap kun je een stof NIET herkennen?

1. massa
2. dichtheid
3. oplosbaarheid in water
4. smeltpunt en kookpunt

Waar staan de edelgassen
in het periodiek systeem?

In welke groep in het periodiek systeem staan de edelgassen?

1. groep 1
2. groep 2
3. groep 17
4. groep 18

In welke fase bevindt zich de stof in het linker plaatje?

1. vast
2. vloeibaar
3. gas
4. opgelost in water

In groep 1 van het periodiek systeem staan de ...

In groep 1 van het periodiek systeem staan de ....

1. Alkalimetalen
2. Aardalkalimetalen
3. Edelgassen
4. Halogenen

Welke fase overgang hoort bij de letter d?

Welke fase overgang hoort bij de letter e en d?

a = vast, i = vloeibaar, h = gas

1. smelten en stollen
2. condenseren en verdampen
3. rijpen of sublimeren

Hoe wordt groep 18 in het periodiek systeem genoemd? 

1. Halogenen
2. Alkalimetalen
3. Edelgassen
4. Aardalkalimetalen

Welke fase overgang hoort bij de letter d?

Welke fase overgang hoort bij de letter b en c?

a = vast, i = vloeibaar, h = gas

1. smelten en stollen
2. condenseren en verdampen
3. rijpen en sublimeren

Welke fase overgang hoort bij de letter d?

Freek wil een stuk ijzer vloeibaar maken.

Wat gebeurt er met de snelheid van de deeltjes als het ijzer vloeibaar wordt.

1. snelheid wordt kleiner
2. snelheid wordt groter
3. snelheid blijft gelijk

De naam van de stoffen in groep 17 is:

1. halogenen
2. alkalimetalen
3. aardalkalimetalen
4. metalen

Welke fase overgang hoort bij de letter d?

Hoeveel moleculen zijn hiernaast afgebeeld?

1. 4
2. 6
3. 8
4. 20

Welke fase overgang hoort bij de letter d?

Hoeveel soorten verbindingen zijn hiernaast afgebeeld?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Welke fase overgang hoort bij de letter d?

Hoeveel soorten elementen zijn hiernaast afgebeeld?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Welke fase overgang hoort bij de letter d?

Hoeveel atomen zijn er in totaal hiernaast afgebeeld?

1. 2
2. 8
3. 16
4. 20

2.6 Reacties

Een reactie is een proces waarbij de beginstoffen verdwijnen en reactieproducten (nieuwe stoffen) ontstaan. 

• In een reactieschema schrijf je op een korte manier op wat er met de stoffen gebeurt.

Vergeet niet de juiste fase (toestandsaanduiding) achter de stof te zetten.

2.6 Reacties

Een reactie is een proces waarbij de beginstoffen verdwijnen en reactieproducten (nieuwe stoffen) ontstaan. 

• In een reactieschema schrijf je op een korte manier op wat er met de stoffen gebeurt.
• Voorbeeld: Bij de reactie van vast ijzer met vast zwavel ontstaat de vaste stof ijzersulfide.

2.6 Reacties

Een reactie is een proces waarbij de beginstoffen verdwijnen en reactieproducten (nieuwe stoffen) ontstaan. 

• In een reactieschema schrijf je op een korte manier op wat er met de stoffen gebeurt.
• Voorbeeld: Bij de reactie van vast ijzer met vast zwavel ontstaat de vaste stof ijzersulfide.
• Reactieschema: 

2.6 Reacties

Een reactie is een proces waarbij de beginstoffen verdwijnen en reactieproducten (nieuwe stoffen) ontstaan. 

• In een reactieschema schrijf je op een korte manier op wat er met de stoffen gebeurt.
• Voorbeeld: Bij de reactie van vast ijzer met vast zwavel ontstaat de vaste stof ijzersulfide.
• Reactieschema: 

2.6 Reacties

Bij de ontleding van de vaste stof glucose ontstaat vloeibaar alcohol en het gas koolstofdioxide.

2.6 Reacties

Bij de ontleding van de vaste stof glucose ontstaat vloeibaar alcohol en het gas koolstofdioxide.

Geef het reactieschema in woorden met de juiste fase (toestandsaanduiding).

2.6 Reacties

Bij de ontleding van de vaste stof glucose ontstaat vloeibaar alcohol en het gas koolstofdioxide.

Geef het reactieschema in woorden met de juiste fase (toestandsaanduiding).

glucose (s)                    alcohol (l) + koolstofdioxide (g)

Bij de reactie van butaangas met zuurstofgas ontstaat het gas koolstofdioxide en waterdamp.

2.5 Verbindingen en elementen

2.5 Verbindingen en elementen

Of metalen of ionen (zouten).

2.5 Verbindingen en elementen

Of metalen of ionen (zouten).

lucht: N₂(g) + O₂(g)

2.5 Verbindingen en elementen

Of metalen of ionen (zouten).

lucht: N₂(g) + O₂(g)

water: H₂O(l)

2.5 Verbindingen en elementen

Of metalen of ionen (zouten).

lucht: N₂(g) + O₂(g)

water: H₂O(l)

water: H₂O(l)

2.5 Verbindingen en elementen

Of metalen of ionen (zouten).

lucht: N₂(g) + O₂(g)

water: H₂O(l)

water: H₂O(l)

waterstof: H₂ (g)

2.4 Molecuultekening

Stoffen bestaan uit deeltjes die zo klein zijn dat je ze met het blote oog niet kunt zien (microniveau).

• Voorlopig mag je aannemen dat de meeste stoffen uit moleculen bestaan.

2.4 Molecuultekening

Stoffen bestaan uit deeltjes die zo klein zijn dat je ze met het blote oog niet kunt zien (microniveau).

• Voorlopig mag je aannemen dat de meeste stoffen uit moleculen bestaan.
• Water bestaat uit watermoleculen.

2.4 Molecuultekening

Stoffen bestaan uit deeltjes die zo klein zijn dat je ze met het blote oog niet kunt zien (microniveau).

• Voorlopig mag je aannemen dat de meeste stoffen uit moleculen bestaan.
• Water bestaat uit watermoleculen.
• Koolstofdioxide bestaat uit koolstofdioxide moleculen.k

Uit welke soort moleculen bestaat zand?

2.4 Molecuultekening

Moleculen zijn opgebouwd uit atomen. 

• Atomen zijn dus nog kleiner dan moleculen.
• Er zijn ongeveer 120 soorten atomen.
• De atomen kunnen op verschillende manieren aan elkaar vast zitten.

2.4 Molecuultekening

In een molecuultekening worden atomen voorgesteld als gekleurde bolletjes.

• Een molecuul-tekening is een model dat de werkelijkheid simpel weergeeft.

Molecuultekeningen

Een molecuultekening geeft weer hoe we ons de ruimtelijke bouw van een molecuul voorstellen. Zo kun je zien hoe de atomen aan elkaar vastzitten en in welke volgorde . 

chloor

ethanol

propaan

2.4 Molecuultekening

Onderzoek: Molecuul bouw

2.4 Molecuultekening

Bouw van de onderstaande formules de moleculen met de bouwdoos. Teken vervolgens een molecuultekening van de stof.

waterstof: H₂, water: H₂O, waterstofperoxide: H₂O₂

hydrazine: N₂H₂, methaan: CH₄, methanol: CH₄O en ethaan: C₂H₆

Onderzoek: Molecuul bouw

2.4 Molecuultekening

Bouw van de onderstaande formules de moleculen met de bouwdoos. Teken vervolgens een molecuultekening van de stof.

Bouw na afloop een eigen gemaakte molecuul en teken deze ook op het papier.

De laborant

• maken Learnbeat 2.6 Reacties onderdeel B 
• leren symbolen en namen van de elementen