thema 6. basisstof 6 + 5 geslachtelijke en Ongeslachtelijke voortplanting en

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

6.6 geslachtelijke voortplanting

Leerdoelen

Je kunt uitleggen dat bij geslachtelijke voortplanting elk van de ouders 50% van het DNA levert.

Je kunt voorbeelden geven van geslachtelijke voortplanting.

Als de kern van een stuifmeelkorrel versmelt met de kern van de eicel in het zaadbeginsel, vindt bevruchting plaats. Twee geslachtscellen versmelten tot een bevruchte eicel.

Geslachtelijke voortplanting

• bevruchting
• 2 geslachtscellen
• versmelten 2 kernen

Meeldraden: het mannelijke voortplantingsorgaan van de plant

Stuifmeelkorrel: de mannelijke geslachtscel, ontstaan door meiose.

Stamper vrouwelijke voortplantingorgaan

Bestuiving

Bevruchting

geslachtelijke voortplanting planten

Meeldraden = mannelijk vpl-orgaan: in helm-

knoppen ontstaan stuifmeelkorrels (n), door

meiose.

Stamper(s) = vrouwelijk vpl-orgaan: 

bevat zaadbeginsels --> productie

eicellen (n) door meiose.

Geslachtelijke voorplanting

Als je iets leest van:

bloem 

zaad

vrucht

bevruchting

stuifmeelkorrel en een eicel ..... 

dan is het geslachtelijke voortplanting

(geslachtelijke voortplanting)

chromosomen en DNA

Bij geslachte voorplanting

Geslachtelijke voortplanting

Bij geslachtelijke voorplanting vorm je geslachtscellen. Deze cellen hebben de helft aan erfelijke informatie. 

Meiose = reductie deling

Zelf aan de slag!

Maak opdracht 5 t/m 8 

Hoe : 5 minuten stil , 5 minuten overleggen,

Na 10 minuten bespreken we na

Maken samen opdracht 9

 Thema 6. 5 Ongeslachtelijke voortplanting 

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen dat bij ongeslachtelijke voortplanting de nakomelingen dezelfde erfelijke eigenschappen hebben als de ouder.

- Je kunt voorbeelden geven van ongeslachtelijke voortplanting bij planten en dieren.

Ongeslachtelijke voorplanting

Zaadplanten kunnen zich ook voortplanten zonder bevruchting. Een deel van de plant groeit dan uit tot een nieuwe plant. 

Ongeslachtelijke voorplanting

• voorplanting zonder bevruchting
• identieke nakomelingen (klonen)
• Voortplanting door delen
• Zelfde erfelijke materiaal
• normale celdeling

Bol

Knol

Knollen

Een knol is een verdikte stengel waarin veel reservestoffen zitten. Sommige knollen zijn eetbaar.

Knollen

Een aardappelplant kan voorplanten via knollen. 

Een knol is een verdikte stengel en bevat veel reserve voedsel.

Een knol heeft knoppen (ogen) waar uitlopers aan groeien waar nieuwe knollen aan groeien.

Bol

Bol (tulp)

Ezelsbruggetje: Bol of Knol?

Bol = Bladeren (zoals de lagen van een ui)

Ongeslachtelijke voortplanting bij planten

Planten kunnen zich geslachtelijk en ongeslachtelijk voortplanten.

Als je iets leest als:

bollen

knollen

uitloper

wortelstok    ..... dan is het ongeslachtelijke voortplanting

Bij stekken groeit er uit een stuk van een plant weer een nieuwe plant. Het afgesneden stuk noem je een stek.

kunstmatige voortplanting 

weefselkweek

Bij ongeslachtelijke voorplanting hebben de nakomelingen dezelfde erfelijke eigenschappen als de ouder

Ongeslachtelijke voorplanting en Mitose

maak vraag 6 van basisstof 5

5 minuten 

daarna na bespreken

Voortplanting ongeslachtelijk versus geslachtelijke planten

Geslachtelijke Voortplanting

• Eicel + zaadcel -> nakomeling
• Eicel + stuifmeelkorrel -> zaad

• Ander genotype
• Geslachtscellen ontstaan door   meiose  

Ongeslachtelijke Voortplanting

Een stukje van een plant groeit uit tot een nieuwe plant

• Hetzelfde genotype 
• De nieuwe cellen ontstaan door mitose

Een huidcel van een olifant heeft 56 chromosomen.
Als deze huidcel deelt, dan heeft elke dochtercel ook 56 chromosomen.

1. Juist
2. Onjuist

Cellen van de uienplant hebben 16 chromosomen. Hoeveel chromosomen heeft een cel van een uienbol?

1. 4
2. 8
3. 16
4. 32

Geslachtelijke voortplanting dieren

Geslachtelijke voorplanting bij dieren

= Genetische variatie

Geslachtelijke voortplanting

Vader met 46 chromosomen
Moeder met 46 chromosomen
Hoe krijg jij 46 chromosomen?

1. 23 van vader en 23 van moeder
2. Elke keer anders, als het er maar 46 zijn
3. 46 van moeder
4. 46 van vader

Inwendige bevruchting

Uitwendige bevruchting

Uitwendige bevruchting

Uitwendige bevruchting

Bij kikkers en vissen

Eicellen worden bevrucht buiten het lichaam

levenscyclus kwal

ongeslachtelijk vorming kwal

geslachtelijke vorming larve

Bij een bepaald organisme kom je 36 chromosomen in een oogcel tegen. Hoeveel chromosomen zitten er dan in een maagcel?

1. minder
2. meer
3. evenveel
4. dat kun je niet weten

Nu maken in 10 minuten

Vraag 8 en 9

Samengevat

• Geslachtelijke voorplanting
  - stuifmeelkorrel + eicel = zaadje 
  - bevruchting
• Ongeslachtelijke voorplanting
  - geen bevruchting
  - geen stuifmeelkorrel, geen eicel