5.2 Einde van de wereldrijken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

De wereld na 1945

5.2 Einde van de wereldrijken

Wat gaan we doen deze les?

Pak je Cornellschrift en tekstboek.

Laptops weg.

Korte herhaling par. 5.1 (begrippen van staatsinrichting)

Uitleg par. 5.2

Vragen over cijfer van hoofdstuk 4? Let op voor hoofdstuk 5!

Hulp nodig bij de opdrachten van hoofdstuk 5?

Schrijf je in voor KWT!

Par. 5.1

Regering

Parlement

kabinet + koning(in)

kabinet = ministers + staatssecretarissen o.l.v. minister-president

Benoemt na coalitie-onderhandelingen.

volksvertegenwoordiging =

Eerste Kamer en 

Tweede Kamer 

= Staten-Generaal

Direct (TK) of indirect (EK) gekozen door het volk.

Lagere overheden

• Provincies:
  

gekozen bestuur: Provinciale Staten (zij kiezen de Eerste Kamer)

dagelijks bestuur: Gedeputeerde Staten

• Gemeenten:
  

gekozen bestuur: gemeenteraad

dagelijks bestuur: College van B&W (Burgemeester en Wethouders)

• Waterschappen

Scheiding der machten

Wetgevende macht: parlement -> hoogste macht, want democratie en gekozen door het volk

Uitvoerende macht: regering -> dagelijks bestuur, zorgen dat wetten uitgevoerd worden

Controlerende macht: justitie -> controleert of iedereen (dus ook de overheid) zich houdt aan de wet

Dit zorgt voor een machtsevenwicht!

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je:

• welke invloed de Tweede Wereldoorlog had op de dekolonisatie
  
• hoe Britse en Franse kolonies in Azië onafhankelijk werden
  
• hoe de staat Israël onstond
  
• hoe Afrikaanse kolonies onafhankelijk werden

Kenmerkend aspect bij deze paragraaf: nationalistische bewegingen in kolonies en het streven naar onafhankelijkheid.

De invloed van de Tweede Wereldoorlog

Door de Japanse bezetting groeide het nationalisme in Indonesië.

De VS en de Sovjet-Unie waren na de Tweede Wereldoorlog de twee supermachten: zeer machtige staten.

Deze landen waren tegen kolonialisme en voor dekolonisatie.

Waarom waren juist de VS en Sovjet-Unie tegen kolonialisme?

Britse en Franse dekolonisatie in Azië

Na 1945 deden de Britten vrijwillig afstand van hun macht in Azië.

Er ontstonden twee staten: India, waar de hindoes in de meerderheid waren, en de moslimstaat Pakistan. Miljoenen moslims vluchtten naar Pakistan, miljoenen hindoes naar India.

De Fransen verlieten Indochina na een koloniale oorlog. Pas in 1954 gaven de Fransen de strijd op.

Filmpje starten in een nieuw tabblad starten vanaf 3:14 uur

Nederlandse dekolonisatie

Op 17 augustus 1945 was de Indonesische proclamatie van de onafhankelijkheid. Nederland accepteerde dat niet.

Na mislukte diplomatie brak de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog (1945-1949)uit. Het Nederlandse leger voerde politionele acties uit. Er ontstond een guerrillaoorlog met terreur van Nederlandse kant.

In 1949 erkende Nederland de onafhankelijkheid van Indonesië en werd de soevereiniteitsoverdracht getekend.

Ook Suriname werd onafhankelijk in 1975. De zes Antilliaanse eilanden horen nog wel bij Nederland.

Palestina en Israël

Na de Tweede Wereldoorlog vestigden joden zich in Palestina.

Het waren zionisten: mensen die streven naar een joodse staat. Ze riepen de staat Israël uit toen de Britten in 1948 vertrokken.

De nieuwe staat werd aangevallen door de buurlanden maar Israël won de oorlog. De meeste Palestijnen ontvluchtten het land.

  Palestina en Israël

Het conflict is sinds 7 oktober 2023 weer 

gruwelijk opgelaaid.

Als alle grote historische gebeurtenissen in 

de geschiedenis vinden die niet zomaar plaats.

                        Om meer te begrijpen is het belangrijk iets te weten                           over de geschiedenis van deze landen. De volgende                           filmpjes zijn van 2018 en 2021, dus voor 2023. 

RTL nieuws  14 mei 2018

Het is de dodelijkste dag op de Gazastrook in jaren. Er vielen zeker veertig doden en 1600 gewonden. Tienduizenden Palestijnen protesteren en Israel grijpt hard in. Heet hangijzer in het conflict is Jeruzalem. Dit is waarom.

15 mei 2021 #Israël #Palestijnen

Het geweld in Israël en de Palestijnse gebieden escaleert. Van straatgevechten tot raketbeschietingen en bombardementen. We leggen je uit waarom het geweld juist nu weer is opgelaaid.

Dekolonisatie in Afrika

Van de kolonies in Afrika werden de meeste zonder strijd onafhankelijk tussen 1956 en 1974.

Sommige landen werden pas later onafhankelijk in de tijd van televisie en computer: tiende tijdvak, 1950 - heden.

Algerije, Angola en Mozambique voerden onafhankelijkheidsoorlogen.

Nationalistische bewegingen in de kolonies en het streven naar onafhankelijkheid is een kenmerkend aspect van de tijd van televisie en computer.

  Huiswerk bij deze les:

Maak van par. 5.2

een samenvatting of

de opdrachten in GWP

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen