week 13 Mondeling voorbereiden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

Zorg dat je startklaar bent

Nodig: Chromebook. 

Welkom bij

Nederlands 

Lesdoelen

Ik werk aan mijn leesdossier (PTA Fictie)

Ik weet hoe ik mijn mondeling moet voorbereiden! 

Publiek speeches

Je bent stil en luistert aandachtig naar de speech. 

Vragen stellen mag, reageren met je eigen mening op de inhoud niet!

Praktische zaken mondeling

• 5 goedgekeurde boeken
• 9, 11 of 12 april, wees op tijd. 
• Te laat = minder tijd voor je mondeling = lager cijfer.  
• Niet komen = gemist pta.
• 15 min. p.p.
• Uiterlijk 5 april afspraak plannen via link Classroom. 
• Let op praktijkexamen, mondeling Engels of Duits. 
• Geen leesdossier  = geen mondeling = geen examen
• Leesdossier uiterlijk morgen in de les geprint inleveren.
• Leesdossier tijdens de mondeling? Alleen bij nood, alle informatie zit in je hoofd.  

Hoe voorbereiden?

• Leer de theorie uit deze LessonUp goed uit je hoofd. 

• Leer de informatie in je leesdossier goed uit je hoofd. 

Personages in leesdossier

• Hoofdpersoon: personage dat een grote verandering doormaakt, degene om wie het verhaal draait. 
• Tegenspeler: belangrijkste persoon voor de hoofdpersoon en zijn verhaal. Kan ook een eigenschap van de hoofdpersoon zijn. Door tegenspeler komt hoofdpersoon in beweging. Leg je keuze voor tegenspeler uit. 
• Bijpersonen: noem een aantal belangrijke personages voor het verhaal / hoofdpersoon. 

Extra informatie hoofdpersoon

• Uiterlijke kenmerken
• Karaktereigenschappen
  
• Ontwikkeling van een personage in het verhaal
• Eén of twee belangrijke gebeurtenissen voor de hoofdpersoon en zijn ontwikkeling. 

Titelverklaring

Waar verwijst de titel naar?

Meestal twee verklaringen: letterlijk en figuurlijk

Perspectief verhaal

• Alwetende verteller: staat buiten het verhaal en weet van iedereen de gedachtes en handelingen, geeft omschrijvingen van alles wat er gebeurt. 
• Personale verteller(hij/zij/jij/wij): verteller binnen het verhaal waarbij je de gedachtes van 1 persoon leest.
• Ik-verteller: binnen het verhaal, alles vanuit 1 persoon, de ik-verteller. 

Extra informatie bij verteller

• Verteller is niet de schrijver van het verhaal, het is door wiens bril je het verhaal leest. 
• Vaak is de alwetende verteller afgewisseld met de personale verteller. 
• Dialogen moet je niet bekijken voor het bepalen van het perspectief. 

Verhaallijn

• Belangrijkste gebeurtenissen vertellen die de hoofdpersoon en de tegenspeler meemaken. 
• Samenvatting met de kern van het verhaal. 
• Geef aan of het een fabel is of een sujet met uitleg en voorbeelden. 

Tijd in een verhaal

• In welke tijd speelt het zich af? 
• Let op: data, voorwerpen, manier van communiceren, gebeurtenissen in de geschiedenis, beroemde mensen die worden genoemd. 
• Doet de schrijver iets bijzonders met de tijd in het verhaal? Bijvoorbeeld 2 verhalen door elkaar op 2 verschillende momenten.

Begrippen bij tijd

• Flashback: je gaat terug in de tijd om informatie te krijgen over eerdere gebeurtenissen die belangrijk zijn voor het personage of het verhaal. 
• Flashforward: je krijgt informatie over de toekomst in het verhaal om je als lezer extra informatie te geven die de personages nog niet weten of om je nieuwsgierig te maken. 
• Chronologisch: verhaal wordt in logische tijdsvolgorde vertelt zonder flashbacks of flashforwards (fabel).
• A-chronologisch: tijd verandert vaak in het verhaal, niet in de logische volgorde van tijd verteld. Er zijn flashbacks en/of flashforwards in het verhaal (sujet). 

Ruimte in een verhaal

• Kan een stad, plaats of ruimte zijn. 
• Eén of meerdere plekken die belangrijk zijn voor het verhaal. 
• Kijk naar de plekken of ruimtes waar de hoofdpersoon veel meemaakt in het verhaal. 

Functies van spelen met tijd of ruimte in een verhaal

Spanning.

Extra informatie over gebeurtenissen / personages.

Informatie over karakter / motieven van personages.

Patronen 

• Geen personages! 
• Gebeurtenissen / gedachtes / dromen / voorwerpen die telkens terugkomen. 
• Terugkerende onderwerpen (thema's) die worden besproken in het boek, maar die niet centraal staan in het verhaal. 
• Geef aantal voorbeelden + uitleg in leesdossier. 

Hoofdmotief 

• Belangrijkste onderwerp (patroon) in het verhaal. Leg uit waarom jij dat vindt. 
• Gebruik de ontdekte patronen in het verhaal om tot het hoofdmotief te komen. 
• Patronen ondersteunen het hoofdmotief. 

Mondeling oefenen?

Leesdossier inleveren

• Leesdossier nu geprint inleveren. 
• Nog niet geprint, dan morgen uiterlijk!