KA 19 - renaissance

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

KA 19

Het veranderde mens- en wereldbeeld 

van de renaissance en het begin van de 

nieuwe § belangstelling

Leerdoelen

• Ik kan beschrijven waar, wanneer, waarom en op welke manier het mens- en wereldbeeld veranderde
  
• Ik kan voorbeelden noemen en toelichten van humanistische wetenschappers en hun gedachtengoed
  
• Ik kan verschillende soorten van oud en nieuw gedachtengoed rondom wereldbeeld en religie benoemen en vergelijken
  
• Ik kan met argumenten toelichten waarom de macht Christelijke kerk betwijfeld werd, maar het bestaan van God niet
  

Herhalen De paus was ook blij. Zijn macht was gestegen door de kruistochten

De pausen vs. de koningen

Wat weet je nog over de Renaissance?

Welke verandering vond plaats in het mens- en wereldbeeld tijdens de Renaissance?

1. De focus verschoof van de mens naar het goddelijke.
2. De Renaissance legde de nadruk op collectieve prestaties in plaats van individuele inspanningen.
3. Er was geen verandering, het wereldbeeld bleef hetzelfde.
4. Er ontstond een grotere waardering voor het individu en de menselijke capaciteiten.

Wat was het gevolg van de nieuwe wetenschappelijke belangstelling tijdens de Renaissance?

1. Het leidde tot de wetenschappelijke revolutie.
2. Er waren geen gevolgen, het had geen impact op de samenleving.
3. Het resulteerde in een terugkeer naar het middeleeuwse wereldbeeld.
4. Het veroorzaakte een afname van het wetenschappelijk onderzoek.

Wat was een belangrijk verschil tussen het mens- en wereldbeeld van de Renaissance en de Middeleeuwen?

1. De Middeleeuwen geloofden in de almacht van de kerk en het bovennatuurlijke.
2. De Renaissance benadrukte het belang van de menselijke rede en individuele prestaties.
3. De Middeleeuwen stonden bekend om hun seculiere kunst en literatuur.
4. De Renaissance hechtte waarde aan de collectieve gemeenschap en het geloof in God.

Middeleeuwen

'memento mori'

- Kerk staat centraal en bepaalt alles

- Mens is zondig en niks waard, het echte leven komt pas na de dood

- God en zijn bedoelingen met de mens centraal

Renaissance

'carpe diem'

- De mens zelf staat centraal, wie hij is en wat hij doet

- Kunst wordt belangrijk

- Een mens kan leren over de natuur, bestuur, talen, kunst, talenten ontplooien

Oorzaak?

Hoe komt deze verandering van mens- en denkbeeld tot stand? 

Wat gebeurt er?

Oorzaken

• Door voorspoed gaat de elite boeken verzamelen en lezen
  
• De elite gaat opdrachten geven voor schilderijen, gebouwen en beelden voor henzelf en voor de glorie van de stad
  
• Door oorlog komen oude boeken beschikbaar (Kruistochten, Constantinopel, Spanje) 
• Door handel met andere culturen wordt nieuwe kennis beschikbaar

Gevolgen?

Wat zijn de gevolgen voor de kunst, wetenschap, filosofie, religie en ontdekkingen

Aan het werk

• Werk in tweetallen
  
• Maak een power point van 2 slide
  
• 2 foto's + belangrijkste informatie over jullie onderwerp
  
• Zoek een verband met jullie onderwerp en KA 19, leg die uit
• schrijf deze informatie zo op dat jullie klasgenoten het eventueel op kunnen schrijven
  
• Lever de presentatie in op SOM

Onderwerpen

1. Kunst in de Renaissance
2. De hernieuwde wetenschappelijke belangstelling
3. Leonardo Da Vinci
   
4. Copernicus
   
5. Renaissance en het geloof
   


6. Opkomst Humanisme en verspreiding
   
7. Rijke Italiaanse stadstaten

Les 2 

KA 19

Het veranderde mens- en wereldbeeld 

van de renaissance en het begin van de 

nieuwe wetenschappelijk belangstelling

Vandaag

- Voorkennis activeren: wat weet je nog?

- Uitwerking PPT 

- Examenvraag 

Leerdoelen

• Ik kan beschrijven waar, wanneer, waarom en op welke manier het mens- en wereldbeeld veranderde
  
• Ik kan voorbeelden noemen en toelichten van humanistische wetenschappers en hun gedachtengoed
  
• Ik kan verschillende soorten van oud en nieuw gedachtengoed rondom wereldbeeld en religie benoemen en vergelijken
  
• Ik kan met argumenten toelichten waarom de macht Christelijke kerk betwijfeld werd, maar het bestaan van God niet
  

Memento mori

Wetenschappelijke belangstelling

Alles staat in relatie tot God en de Kerk

Interesse in klassieke oudheid

Renaissance

Middeleeuwen

Vertalen van de Bijbel

Leven begint pas in het hiernamaals

bijbelleer

carpe diem

Oorzaken Renaissance

Begint rond 1500 

Tijdvak 5 

Waar ontstond de Renaissance?

Wat waren de oorzaken?

Oorzaken

• Door voorspoed gaat de elite boeken verzamelen en lezen
  
• De elite gaat opdrachten geven voor schilderijen, gebouwen en beelden voor henzelf en voor de glorie van de stad
  
• Door oorlog komen oude boeken beschikbaar (Kruistochten, Constantinopel, Spanje) 
• Door handel met andere culturen wordt nieuwe kennis beschikbaar

KA 19 - Het veranderde mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van de nieuwe wetenschappelijk belangstelling

KA 20 - De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid

Mens- en wereldbeeld

Uomo Universale  

Er ontstaat een ideaalbeeld van de mens ontstaat in de Renaissance. 

Mens- en wereldbeeld

Het wereldbeeld verandert

- Wetenschap, kritische houding

- Ontdekkingsreizen

- Nieuwe kaarten

Klassieke oudheid

- De hernieuwde oriëntatie komt terug in o.a. de kunst, architectuur en wetenschap

Renaissance in politiek en religie

Opkomst Humanisme: 

1. bestudering van Griekse en Romeinse geschriften;

2. Erasmus bestudering van Bijbelse geschriften -> bijbel met fouten en levenswijze van geestelijken

Hoe verspreid alles zich?

Hoe verspreid alles zich?

1450 Boekdrukkunst

Centrum van kunst en wetenschap kon zich daardoor verplaatsen naar Noord-Europa

- Dit inspireerde o.a. geleerden als Erasmus om  kritisch te kijken naar de Kerk

Oefenen met examenvragen

2 examenvragen als hand-out

Zo volledig mogelijk antwoorden!

Succescriteria voor het formuleren van een antwoord op een examenvraag

- Werk overzichtelijk, scheid de verschillende vragen met opsommingstekens.

- Beantwoord in de juiste volgorde

- Begin je antwoord met het herhalen van de opdracht

- Leg de begrippen uit de opdracht uit

- Verwijs naar de bron

- gebruik geen: hij/zij/het/dat/daar, benoem alles bij de naam