Hetzelfde maar dan anders - Les 1 (van 3)

• Burgerschap
• Basisschool
• HBO
• Groep 7,8

Introduction

Er wordt veel gesproken over 'diversiteit' en ‘gelijkheid’. Als er ook maar iets over verschillen wordt gezegd, roept er al gauw iemand ‘Ja, maar, we zijn allemaal gelijk!’. Gelijk zijn betekent dat er geen verschillen zijn; niet in uiterlijk, niet in gedrag, niet in overtuigingen. En dat is natuurlijk niet zo! Wat mensen vaak bedoelen met ‘gelijk’, is eigenlijk gelijkwaardigheid. Niet hetzelfde zijn, maar wel dezelfde waarde hebben en dezelfde kansen krijgen, daar gaat het om. Want niemand is meer of minder waard dan de ander. In deze lessenreeks gaan we in op de verschillen tussen iedereen. Of je nu wilt of niet, je maakt een verschil! De lessen gaan over herkennen, erkennen en werken met verschillen. De lessen gaan om diversiteit en verscheidenheid, dus ook goed in te zetten bij seksuele, religieuze en etnische diversiteit. Les 1: Samen tegenwerken Les 2: Jij maakt het verschil Les 3: Verhalen over het verschil maken Dit is les 1 van een reeks van 3. We raden aan de lessen in deze vaste volgorde -maar niet allemaal op dezelfde dag- aan te bieden! Na de derde les behoefte aan meer materiaal? Movies that Matter selecteert films voor het onderwijs en maakt daar verdiepingsopdrachten bij. Na deze derde les volgt een suggestie en verwijzing naar een film die goed aansluit en je de mogelijkheid biedt nog verder op het onderwerp in te gaan met je klas! Kerndoelen: 3, 37, 38 en 55 VOOR PABO STUDENTEN BEVINDEN ZICH REFLECTIEVRAGEN IN DE BIJLAGE!

Instructions

Benodigdheden:

Materialen om een -creatieve!- toren mee te bouwen. Bijvoorbeeld:

• Wc-rollen
• Patéprikkers
• Plakband
• Scharen

Er is er maar één zoals jij. Een groep of klas is leuk, juist omdat iedereen een beetje anders is. Het zou heel saai zijn als we allemaal hetzelfde zouden zijn. We zouden dan altijd, allemaal, alles op hetzelfde moment willen, nodig hebben en doen. We zouden de hele dag ruzie hebben!

Klassikale brainstorm: 

Wat hebben wij allemaal wél hetzelfde? Help de leerlingen eventueel een beetje op gang; we zitten allemaal op dezelfde school, hebben allemaal een neus, dragen allemaal schoenen, zijn allemaal weleens verdrietig. Noteer alle antwoorden op het (digi)bord.

Ok, we hebben dus heel veel dingen hetzelfde, maar zijn niet allemaal dezelfde persoon. Laten we nu eens kijken naar de verschillen! 

Door middel van telkens samen een rij te maken, op de juiste volgorde, moeten de leerlingen steeds hun eigen plek in de groep vinden.

Noem steeds een ander onderwerp op basis waarvan de leerlingen hun plek in de rij moeten vinden (overleggen mag!). Bijvoorbeeld:

• lengte (kleinst links, grootst rechts); 
• hoe lang onderweg naar school (dichtste bij links, verste weg rechts);
• haarkleur (lichtste links, donkerste rechts);
• wie is de grootste kletskous (stilste links, grootste kletskous rechts).

Tot slot gaan de leerlingen in de rij staan op volgorde van verjaardag: 1 januari staat links, 31 december helemaal rechts.

Vervolgens maak je een indeling in groepjes. Iedere twee maanden vormen samen één groep (jan&feb, maart&april, etc.). Deze groepjes krijgen allemaal één geheime opdracht.

Bijvoorbeeld:

• Als je in jan&feb bent geboren, mag je geen plakband aanraken.
• Als je in maart&april bent geboren, mag je niet praten.
• Als je in mei&juni bent geboren, mag je alleen je linkerhand gebruiken.
• Als je in juli&aug bent geboren, spreek je iedereen altijd met ‘u’ aan. 
• Als je in sept&okt bent geboren, kun je totaal niet stilzitten. 
• Als je in nov&dec bent geboren, gebruik je het woord ’tof’ zo vaak mogelijk.
  

Deze opdracht moeten ze allemaal onthouden en voor zichzelf houden. Iedereen komt vervolgens weer terug in de rij op volgorde van geboortedag (om een nieuwe groepsindeling te maken).

Alle leerlingen staan weer in de rij op volgorde van geboortedatum. Nummer de leerlingen nu steeds van 1 t/m 5. 

Zo maak je nieuwe groepen; alle nummers 1 bij elkaar, alle nummers 2, enz. 

Geef ieder groepje dezelfde materialen. Ieder groepje gaat een zo hoog mogelijke toren bouwen.

Let op: tijdens het bouwen van de toren, hebben de leerlingen allemaal hun eigen geheime opdracht in hun hoofd en voeren deze uit! Het doel is dus samenwerken aan het bouwen van de toren, terwijl je allemaal je eigen normen en waarden (in dit geval de geheime opdracht) in je hoofd hebt.

Benodigdheden: wc-rollen , plakband, satéprikkers , scharen.

(Neem hier ongeveer 15 minuten de tijd voor.)

Bespreek klassikaal na.

Hoe was het om de toren te bouwen? En om je eigen geheime opdracht uit te voeren? Hoe was het om met de anderen samen te werken? Wie had welke geheime opdracht denk je?

Leg uit dat het met culturen (generatieverschil, andere geloofsovertuiging, in een ander land, etc.) ook zo kan zijn. Iedereen doet iets, omdat het voor hem/haar belangrijk is, of omdat het zo geleerd is. Iedereen leert andere waarden en gewoontes en dat zorgt soms -als we met verschillende groepen bij elkaar komen- voor wat verwarring, zonder dat het kwaad bedoeld is! 

In China is het bijvoorbeeld een goed teken als iemand zit te smakken en te slurpen tijdens het eten; in Nederland is dat ontzettend onbeleefd!

Vraag de leerlingen eventueel of zij hier ook nog voorbeelden van kunnen noemen, bijvoorbeeld opvallende situaties op vakantie?