Tijd is geld vwo 3

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Ruilen over de tijd

paragraaf 1: tijd is geld

Ruilen over de tijd

- Sparen: je stelt een besteding uit

- Lenen: je haalt een besteding naar voren
- Studeren: Je besteeds nu geld en tijd aan je opleiding in ruil voor een hoger  salaris voor na je opleiding.

- pensioen: Iedereen die werkt staat pensioenpremie af. Het pensioenfonds belegt dat geld. Als je met pensioen gaat krijg je de door jou betaalde premies in de vorm van een maandelijkse uitkering weer terug. 

De prijs van tijd

• Rente geeft de prijs van tijd weer.
• Is de rente laag, dan is de tijd goedkoop. 

Spaarders stellen consumptie uit omdat sparen langer duurt.. De spaarder ontvangt rente en kan daarmee meer goederen en diensten kopen.(ligt ook aan inflatie)

• Mensen die geld lenen vervroegen consumptie. De rentekosten zijn de kosten om de consumptie te vervroegen.

Karel heeft €2000,- op zijn spaarrekening staan. Hij zet dit 10 jaar lang op een spaarrekening tegen 1,5% rente. Hoeveel geld staat er na 10 jaar op de rekening.

sparen of lenen?

Nominaal en reëel

Nominaal rendement: procentuele verandering van je hoeveelheid euro's bijv rente of een loonsverhoging.

Inflatie= procentuele verandering gemiddelde prijsniveau

Reële economische groei: procentuele verandering van de koopkracht. (koopkracht: hoeveel kan je kopen voor je geld)

Stel je krijgt 2% rente, stijgt je koopkracht dan ook?

Stel: je krijgt €50,- zakgeld per maand. Je koopt goederen met een gemiddelde prijs van €5,-. Deze goederen stijgen met 10% in prijs. Wat gebeurt er met jouw koopkracht?

Stel: je krijgt €50,- zakgeld per maand. Je koopt goederen met een gemiddelde prijs van €5,-. Deze goederen stijgen met 10% in prijs. Wat gebeurt er met jouw koopkracht?

1. de koopkracht daalt
2. de koopkracht blijft gelijk
3. de koopkracht stijgt

Stel: je krijgt €50,- zakgeld per maand. Je koopt goederen met een gemiddelde prijs van €5,-. Deze goederen stijgen met 10% in prijs. Daarom krijg je extra zakgeld. Je zakgeld gaat met €0,50 per maand omhoog. Wat gebeurt er met je koopkracht?

1. de koopkracht daalt
2. de koopkracht blijft gelijk
3. de koopkracht stijgt.

rendement

Wanneer het nominale rendement groter is dan de inflatie dan is het reele rendement positief (koopkracht stijgt).

Dus je krijgt 5% rente, de inflatie is 2% --> koopkracht stijgt.

Wat als de rente 2% is en de inflatie is ook 2%?

Wat als de rente 2% is en de inflatie is 3%?

Indexcijfers

Handig om waarde in de tijd te vergelijken

basisjaar is 100

​waardebasisjaar​​waardejaarX​​x100=indexcijferjaarX

gemiddelde prijspeil in een land

jaar                              prijs              prijsindexcijfer

2011 (basisjaar)      € 20,11        100

2012                             €22,09       110

2013                              €23,06      115

jaar prijs prijsindexcijfer
2011 € 20,11 ?
2012 (basisjaar) €22,09 100
2013 €23,06

1. ? = 100
2. ? = 108
3. ? = 91
4. ? = 102

Het basisjaar is 2018
In 2019 is het prijsindexcijfer 103
De loonontwikkeling kent een indexcijfer van 98

1. Het reële loon is sterker gedaald dan het nominale loon
2. De prijzen zijn in vergelijking met het loon gedaald
3. Het nominale loon is sterker gedaald dan dat de prijzen zijn gestegen
4. Het nominale loon is sterker gedaald dan het reële loon

Investeren

nu geld uitgeven dat je later terugverdient

investeren en innovatie

Voorblijven op concurrentie

Investeren in kapitaalgoederen

Investeren levert rendement op

investeren en innovatie 

Innoveren: verniewen van producten, productieprocessen of kapitaalgoederen

Kostenbesparend

Vernieuwend

Soorten innovaties

Research and development

Productinnovatie

Procesinnovatie

Basisinnovatie

Bezig met huiswerk

Hoofdstuk 7

 paragraaf 1 opgaven 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 10, 12, 13, 14, 15

paragraaf 2 opgaven 1, 2, 4, 5, 7, 8