Signaalwoorden

• Nederlands
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 3

Signaalwoorden

Lesdoelen

- Uitleggen wat signaalwoorden zijn.

- Verschillende soorten signaalwoorden herkennen.

- Signaalwoorden correct gebruiken in zinnen en teksten.

Voorkennis activeren

- Wat valt je op als je een tekst leest?

- Hoe weet je welk verband er is tussen zinnen?

- Kun je een paar signaalwoorden noemen die je kent?

Wat zijn signaalwoorden?

- Signaalwoorden geven aan hoe zinnen of alinea’s met elkaar verbonden zijn.

- Ze helpen om de tekst beter te begrijpen.

- Verschillende soorten signaalwoorden geven verschillende verbanden aan.

Soorten signaalwoorden

1. **Opsomming**: ten eerste, ook, bovendien, daarnaast

2. **Tijd**: eerst, daarna, vervolgens, toen, later

3. **Tegenstelling**: maar, echter, daarentegen, toch

4. **Oorzaak-gevolg**: daardoor, doordat, zodat, hierdoor

5. **Voorbeeld**: bijvoorbeeld, zoals, namelijk

6. **Conclusie**: dus, kortom, samenvattend

Voorbeelden van signaalwoorden

- **Oorzaak-gevolg**: Het regende hard, **daardoor** ging de wedstrijd niet door.

- **Tegenstelling**: Ik hou van zomer, **maar** winter vind ik vreselijk.

- **Tijd**: **Eerst** gingen we naar school, **daarna** naar huis.

Geleide oefening

Onderstreep de signaalwoorden in de volgende zinnen:

1. We gingen eerst zwemmen en daarna naar het restaurant.

2. Hij houdt van sport, bijvoorbeeld voetbal en tennis.

3. Ik wilde naar buiten, maar het regende te hard.

Zelfstandige verwerking

- Vul het juiste signaalwoord in:

  1. Hij eet graag fruit, ____________ appels en peren.

  2. Ik had geen tijd, ____________ kwam ik te laat.

- Schrijf een korte tekst en gebruik minstens 3 signaalwoorden.

Afsluiting en evaluatie

- Wat heb je vandaag geleerd?

- Waarom zijn signaalwoorden belangrijk?

- Heb je nog vragen?

1. Welk woord is een signaalwoord van **tegenstelling**?

1. bovendien
2. maar
3. dus
4. daarna

2. Welk signaalwoord past hier?

Ik ging eerst douchen, __________ trok ik mijn kleren aan.*

1. daarvoor
2. daardoor
3. bovendien
4. daarna

4. Kies het juiste signaalwoord:
*Hij houdt van veel sporten, __________ voetbal en basketbal.*

1. bijvoorbeeld
2. daarnaast
3. waardoor
4. immers

Wat is het juiste signaalwoord voor een **oorzaak-gevolg** verband?

1. bijvoorbeeld
2. ten eerste
3. daardoor
4. maar

Wat is géén signaalwoord?

1. en
2. tafel
3. maar
4. want

Vul het juiste signaalwoord in:
*Het regende hard, __________ ging de wedstrijd niet door.*

1. vervolgens
2. daarom
3. hierdoor
4. evenals

Oefening: Vul het juiste signaalwoord in

- Kies uit: **maar, daarna, kortom, bijvoorbeeld, doordat**

1. Hij eet graag fruit, ____________ appels en peren.

2. Ik vind wiskunde lastig, ____________ ik probeer het toch.

3. Eerst ging ik naar de winkel, ____________ naar huis.

4. Het was glad, ____________ viel ik met de fiets.

5. Het feest was gezellig en het eten lekker, ____________ het was geslaagd.

Oefening: Maak de zinnen af

- Maak de volgende zinnen af met een passend signaalwoord en vervolg:

  1. Ik ben moe, ________________________________________________________.

  2. Ze kwam te laat op school, _________________________________________.

  3. Ik houd van sporten, ______________________________________________.