Herhaling voor PWW4

• Latijn
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 3

Herhaling voor PWW1

Oefenmateriaal voor het PW

Je maakt een keuze uit de volgende onderdelen om te oefenen/herhalen voor het PW: 

Paars: persoonlijk voornaamwoord

Geel: bijvoeglijk naamwoord vs. bijwoord

Blauw: werkwoordstijden 

Rood: Toepassen naamvallen

Oefenen: Persoonlijk voornaamwoord

Welke naamval is 'eum/eam'

1. nominativus
2. ablativus
3. dativus
4. accusativus

Ik

Jij

Hij

Wij

Jullie

Zij (mv.)

ego

eum

tibi

eos

me

vos

tu

nobis

is

Hoe kun je 'ei' NIET vertalen?

1. voor hem
2. voor haar
3. zij
4. hun

Vertaal het persoonlijk voornaamwoord.

Jupiter eis praemium dare cupit.

1. hem
2. zij
3. aan hen
4. aan haar

Vertaal het persoonlijk voornaamwoord.

Deus mihi dicit.

1. jou
2. aan mij
3. aan hen
4. hij

'Pluto deus est. Deus puellam videt. Puellam vocat.'

Welk persoonlijk voornaamwoord kan in de plaats komen van het tweede 'puellam'?

1. ea
2. eum
3. eam
4. ei

Pluto is een god. De god ziet een meisje. Hij roept het meisje > hij roept haar.

Persoonlijk voornaamwoorden

- komen vooral voor in de accusativus en de dativus

- vind je niet in de woordenlijst

- zijn handig om goed te kunnen vertalen

Bijvoeglijk naamwoord vs. bijwoord

Congruentie tussen bijvoeglijk naamwoord en zelfstandig naamwoord betekent dat gelijk zijn:

1. persoon, getal, tijd
2. naamval, geslacht, getal
3. persoon, getal, geslacht
4. naamval, tijd, getal

Sleep de bijvoeglijke naamwoorden naar het juiste type rijtje

type longus

type fortis/ingens

pulcher

felix

laetus

multus

novus

illustris

lenis

tristis

Welke uitgang hoort bij welke naamval?

nom. ev.

acc. ev.

nom. mv.

acc. mv.

dat. ev.

dat. mv.

abl. ev.

abl. mv.

gen. ev.

gen. mv.

fortis

fortes

forti

fortium

fortem

fortibus

fortibus

forti

fortis

fortes

Fortis wordt voor mannelijk/vrouwelijk gebruikt. Wat is de onzijdige vorm van 'fortis'?

1. fortem
2. fortum
3. forte
4. fortium

Welke vorm van 'bonus' congrueert met 'voci'?

Maak congruerend: puellas (fortis)

Zet het bijvoeglijk naamwoord in de juiste vorm.
Noteer alleen het bijvoeglijk naamwoord.

matrem (bonus)

Zet het bijvoeglijk naamwoord in de juiste vorm.
Noteer alleen het bijvoeglijk naamwoord.

matrem (fortis)

Wat is de vertaling van deze zin?
Puella pulchra fortiter cantat.

1. Het dappere meisje zingt mooi.
2. Het mooie meisje zingt dapper.
3. Het mooie en dappere meisje zingt.
4. het meisje zingt mooi en dapper.

Wat is in het Latijn: De vijanden vochten brutaal (audax)

1. Hostes audaces pugnabant.
2. Hostes audace pugnabant.
3. Hostes audaci puganbant.
4. Hostes audacter pugnabant.

Sleep de vormen naar de juiste stam

a-stam

e-stam

i-stam

mk-stam

clamare

amittere

audire

invitare

accendere

regere

tenere

scire

gaudere

ik zeg

ik zei

ik heb gezegd

ik had gezegd

praesens

imperfectum

perfectum

plusquamperfectum

Werkwoorden zijn formules!

Tijd	Stam (pr of pf)	kenletters (geeft tijd aan)	bindvocaal	uitgang
praesens	praesensstam	-	(i voor -s/-t, u voor -nt)	o, s, t, mus, tis, nt
imperfectum	praesensstam	(e)ba	-	m, s, t, mus, tis, nt
perfectum	perfectumstam	-	-	i, isti, it, imus, istis, erunt
plusquamperfectum	perfectumstam	era	-	m, s, t, mus, tis, nt

Werkwoorden zijn formules!

Tijd	Stam (pr of pf)	kenletters (geeft tijd aan)	bindvocaal	uitgang
praesens	dic	-	i	tis
imperfectum	dic	eba	-	mus
perfectum	dix	-	-	it
plusquamperfectum	dix	era	-	nt

Onvoltooide vs Voltooide tijden

Onvoltooide tijden hebben een praesensstam:

• (voca-, audi-, terre-, dic-)

Voltooide tijden hebben een perfectumstam:

• (vocav-, audiv-, terru-, dix-)

Welke tijd is?

inceperam

1. praesens
2. perfectum
3. plusquamperfectum
4. imperfectum

Welke tijd is?

dividis

1. praesens
2. perfectum
3. plusquamperfectum
4. imperfectum

Welke tijd is?

fuisti

1. praesens
2. perfectum
3. plusquamperfectum
4. imperfectum

Werkwoordstijden

Welke tijd is?

dubitavit

1. perfectum
2. plusquamperfectum
3. futurum
4. imperfectum

Welke tijd is?

vocabamus

1. praesens
2. imperfectum
3. perfectum
4. futurum exactum

Welke tijd is?

poterant

1. praesens
2. imperfectum
3. perfectum
4. futurum exactum

Werkwoorden benoemen

Formuleer je antwoord als volgt:

prs/impf/pf/pqpf, 1/2/3, ev/mv 

Bijvoorbeeld: vocat > prs, 3, ev 

Benoem het werkwoord

cepisti

Benoem het werkwoord

tremunt

Benoem het werkwoord

erant

Benoem het werkwoord

temptaveras

Benoem het werkwoord

potueramus

Oefenen in een tekst: benoem de onderstreepte werkwoorden (schrijf de antwoorden in je schrift)

      Nunc nox est, sed Lentulus dormire non potest.

      Cogitat: ' Uxor bona fuit Fabia mea. Fuit femina

      fortis et acris, ego autem lenis sum et aliquando

15 paulum neglegens. Verbis acriter me castigare

      poterat, si quicquam paulum neglegenter feceram!

      Iam nunc magnopere ea careo: careo voce dulci,

      careo etiam verbis acribus meae Fabiae  ...'

Antwoorden

est = 3 ev praesens (van esse)

potest = 3 ev praesens (van posse)

Cogitat = 3 ev praesens 

fuit = 3 ev perfectum (van esse)

sum = 1 ev praesens (van esse)

poterat = 3 ev imperfectum (van posse)

feceram = 1 ev plusquamperfectum 

careo = 1 ev praesens

Toepassen naamvallen 

groep 1
groep 2
groep 3

rex

servus

femina

Sleep alle functies en vertalingen naar de naamval waar ze bij horen.

nominativus

genitivus

dativus

accusativus

ablativus

Bijvoeglijke bepaling

Onderwerp

meewerkend voorwerp

lijdend voorwerp

bijwoordelijke bepaling

vertalen met 'van'

vertalen met 'aan/voor' 

vertalen met 'met/door/in'

Welke uitgang hoort bij welke naamval?

nom. ev.

acc. ev.

nom. mv.

acc. mv.

dat. ev.

dat. mv.

abl. ev.

abl. mv.

gen. ev.

gen. mv.

feminam

feminis

femina

feminas

feminae

feminis

feminae

femina

feminae

feminarum

Welke uitgang hoort bij welke naamval?

nom. ev.

acc. ev.

nom. mv.

acc. mv.

dat. ev.

dat. mv.

abl. ev.

abl. mv.

gen. ev.

gen. mv.

donum

dona

donum

dono

donis

donorum

doni

dona

donis

dono

Groep 2 M: ev. en mv.

ev

mv

nom

gen

dat

acc

abl

nom

gen

dat

acc

abl

dominos

domino

dominus

dominum

domini

dominis

domino

dominis

domini

dominorum

Groep 1

(femina)

Groep 2

(servus/

donum)

Groep 3

(rex/

nomen)

silentium

custos

turba

pater

Romanus

puella

puer

caput

Welke uitgang hoort bij welke naamval?

nom. ev.

acc. ev.

nom. mv.

acc. mv.

reges

regem

reges

rex

In welke naamval staat het woord? Sleep naar het juiste vak. Er kunnen meer woorden in 1 vak komen, of juist helemaal geen!

nom.

gen.

dat.

acc.

abl.

servos

regum

deus

patribus

feminam

Einde oefenmateriaal!