VWO 3 2024-01-31 woe H6

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom

Ga rustig zitten!

Pak je pen, schrift, boek en rekenmachine erbij.

Als het stil is kunnen we beginnen

Programma van vandaag

• Uitleg over inzicht in ... rechtvaardige belastingen
• Quiz
• Gemaakte huiswerk bespreken?
• Aan de slag met huiswerk

Uitleg

Na deze les kun je uitleggen waarom belastingen  rechtvaardig zijn

Je luistert en maakt in stilte aantekeningen!

Heb je vragen, steek dan je vinger op!

Filmpje

Jullie gaan zo naar een filmpje kijken waarin wordt uitgelegd waar belastingen voor worden gebruikt. 

Na het filmpje vraag ik een aantal van jullie om te benoemen waar belastingen voor worden gebruikt.

Filmpje

Jullie hebben het filmpje gezien. 

Benoem waar belastingen voor worden gebruikt.

Directe en Indirecte belasting

Indirecte belastingen

- BTW

- Invoerrechten

- Accijns

Directe belastingen

-Loon en inkomstenbelasting

-Vennootschapsbelasting

• Belasting op bepaalde goederen zoals alcohol, tabak en benzine.
• Accijns wordt meestal geheven over de hoeveelheid van een product en niet de waarde. 
• Doel:

      - Inkomsten voor de overheid

      - Gebruik van bepaalde producten ontmoedigen.

Accijns

Belasting toegevoegde waarde

Drie tarieven:

       - 21% (standaard)

       - 9% (verlaagd): bijvoorbeeld eten en drinken

         (behalve alcohol), geneesmiddelen, boeken,

         kappers, schoenmakers.

       - 0% (bijvoorbeeld zonnepanelen)

BTW

De kapper valt nu onder het lage 9% tarief. 

Wat als de kapper onder het tarief van 21% zou vallen. 

Zou dit gevolgen hebben voor de vraag naar kappers?

Welk percentage van de verkoopprijs betalen we aan accijns en BTW bij bijvoorbeeld een fles jenever? 

We gaan eerst oefenen met het rekenen met percentages.

     Methode 1. Met een verhoudingstabel

     Methode 2. Deel ten opzichte van een totaal

Reken met percentages, 

twee methoden:

Met een verhoudingstabel

Werkwijze bij het gebruik van de verhoudingstabel:

1. Bepaal welk bedrag 100% is. 
   
2. Vul de bekende gegevens in.
3. Bereken wat 1% is.
4. Vul vervolgens de tabel verder in. 

Met een verhoudingstabel

Bijvoorbeeld: Stel de verkooprijs van een fiets is € 968,- (incl. BTW), prijs excl. BTW is € 800. Wat is het percentage BTW? Maak een tabel en vul in wat je al weet:

Prijs incl. BTW	Hulp kolom	Prijs excl. BTW	BTW
€ 968		€ 800	??
	1%

Met een verhoudingstabel

Bijvoorbeeld: Stel de verkooprijs van een fiets is € 968,- (incl. BTW), prijs excl. BTW is € 800. Wat is het percentage BTW? Maak een tabel en vul in wat je al weet:

Prijs incl. BTW	Hulp kolom	Prijs excl. BTW	BTW
€ 968		€ 800
	1%

Met een verhoudingstabel

Bijvoorbeeld: Stel de verkooprijs van een fiets is € 968,- (incl. BTW), prijs excl. BTW is € 800. 

Stap 1: Over welk bedrag reken je de BTW? Wat is 100%? 

Prijs incl. BTW	Hulp kolom	Prijs excl. BTW	BTW
€ 968		€ 800	€ 168
	1%	??

Met een verhoudingstabel

Bijvoorbeeld: Stel de verkooprijs van een fiets is € 968,- (incl. BTW), prijs excl. BTW is € 800. 

Stap 2: Welk bedrag is 1%?

Prijs incl. BTW	Hulp kolom	Prijs excl. BTW	BTW
€ 968	??	€ 800	€ 168
	1%	100%

Met een verhoudingstabel

Bijvoorbeeld: Stel de verkooprijs van een fiets is € 968,- (incl. BTW), prijs excl. BTW is € 800. Je weet wat 1% is.

Stap 3: Bereken het % van de BTW en de prijs incl. BTW.

Prijs incl. BTW	Hulp kolom	Prijs excl. BTW	BTW
€ 968	€ 8	€ 800	€ 168
??	1%	100%	??

Met een verhoudingstabel

Bijvoorbeeld: Stel de verkooprijs van een fiets is € 968,- (incl. BTW), prijs excl. BTW is € 800. 

Hier lees je het BTW percentage:

Prijs incl. BTW	Hulp kolom	Prijs excl. BTW	BTW
€ 968	€ 8	€ 800	€ 168
121%	1%	100%	21%

Deel ten opzichte van totaal

Bijvoorbeeld: Stel de verkooprijs van een fiets is € 968,- (incl. BTW). De prijs exclusief BTW is € 800. Wat is het percentage BTW? 

Om het percentage van een deel ten opzichte van een totaal te berekenen, deel je "het gedeelte" door het totaal en vermenigvuldig je met 100%. 

• (€ 968-€800)/€ 800 * 100% = 21%

Opdracht 

In een slijterij wordt een literfles jenever, met een alcoholpercentage van 35 procent, voor € 12 verkocht. Deze fles bestaat voor € 5,90 uit accijns en € 2,08 uit btw. In totaal bedragen deze belastingen € 7,98.  

Er blijft eenmarge van € 4,02 over. Hoeveel procent van de verkoopprijs is BTW en accijns?

Je hebt 4 minuten om dit te berekenen

De verkooprijs is € 12 en bestaat uit € 5,90 uit accijns en € 2,08 btw. Hoeveel procent van de verkoopprijs is BTW en accijns?

Prijs incl. BTW en accijns	Hulp kolom	Prijs excl. BTW en accijns	BTW en accijns
€ 12		??	€ 7,98
	1%

Met een verhoudingstabel

De verkooprijs is € 12 en bestaat uit € 5,90 uit accijns en € 2,08 btw. 

Stap 1: Wat is 100%

Prijs incl. BTW en accijns	Hulp kolom	Prijs excl. BTW en accijns	BTW en accijns
€ 12		€ 4,02	€ 7,98
	1%

Met een verhoudingstabel

De verkooprijs is € 12 en bestaat uit € 5,90 uit accijns en € 2,08 btw. 

Stap 2: welk bedrag is 1%?

Prijs incl. BTW en accijns	Hulp kolom	Prijs excl. BTW en accijns	BTW en accijns
€ 12	??	€ 4,02	€ 7,98
100%	1%

Met een verhoudingstabel

De verkooprijs is € 12 en bestaat uit € 5,90 uit accijns en € 2,08 btw. Je weet nu wat 1% is.

Stap 3: Bereken het % van de BTW en accijns.

Prijs incl. BTW en accijns	Hulp kolom	Prijs excl. BTW en accijns	BTW en accijns
€ 12	€ 0,12	€ 4,02	€ 7,98
100%	1%	??

Met een verhoudingstabel

De verkooprijs is € 12 en bestaat uit € 5,90 uit accijns en € 2,08 btw. Hoeveel procent van de verkoopprijs is BTW en accijns? 

Prijs incl. BTW en accijns	Hulp kolom	Prijs excl. BTW en accijns	BTW en accijns
€ 12	€ 0,12	€ 4,02	€ 7,98
100%	1%	33,5%	??

Met een verhoudingstabel

De verkooprijs is € 12 en bestaat uit € 5,90 uit accijns en € 2,08 btw. Hoeveel procent van de verkoopprijs is BTW en accijns? 

Prijs incl. BTW en accijns	Hulp kolom	Prijs excl. BTW en accijns	BTW en accijns
€ 12	€ 0,12	€ 4,02	€ 7,98
100%	1%	33,5%	66,5%

Met een verhoudingstabel

Opdracht 

In een slijterij wordt een literfles jenever, met een alcoholpercentage van 35 procent, voor € 12 verkocht. Deze fles bestaat voor € 5,90 uit accijns en € 2,08 uit btw. 

In totaal bedragen deze belastingen € 7,98. Er blijft een marge van € 4,02 over. 

Hoeveel procent van de verkoopprijs is BTW en accijns?

Gebruik de tabel.

Deel ten opzicht van een totaal

In een slijterij wordt een literfles jenever, met een alcoholpercentage van 35 procent, voor een verkoopprijs van € 12 verkocht. Deze fles bestaat voor € 5,90 uit accijns en € 2,08 uit btw.

Hoeveel procent van de verkoopprijs is BTW en accijns? 

Wat is het deel? 

Wat is het totaal?

Deel ten opzichte van een totaal

In een slijterij wordt een literfles jenever, met een alcoholpercentage van 35 procent, voor een verkoopprijs van € 12 verkocht. Deze fles bestaat voor € 5,90 uit accijns en € 2,08 uit btw. Hoeveel procent van de verkoopprijs is BTW en accijns? 

Wat is het deel? € 5.90 + € 2,08 = € 7,98 

Wat is het totaal? € 12

Percentage BTW en accijns van de verkoopprijs:

(€ 7,98 / € 12) * 100% = 66,5%

Maken opdrachten 1 en 2

	Je gaat huiswerk maken in de les!
Wat	Maken opdrachten 1 en 2, blz. 199
Hoe?	1. De eerste 3 minuten ga je in stilte en zelfstandig de opdrachten maken. 2. Na 3 minuten kun je overleggen met degene die naast je zit.
Tijd?	Na 5 minuten bespreken we de opgaven samen.
Hulp?	Kijk in het boek of steek je vinger op. Je praat dan zachtjes.
Opbrengst?	Je oefent met de lesstof van paragraaf 5 van hoofdstuk 6.

Quiz

Je maakt de vragen zelfstandig! 

Wat zijn accijns?

1. invoerrechten die je betaalt over producten
2. belasting die je over producten betaalt
3. extra belasting die je betaalt over producten die schadelijk zijn voor milieu en mens
4. premie die je betaalt voor jouw zorgverzekering

BTW is een afkorting.
BTW staat voor ...

1. belasting over de toenemende waarde
2. belasting tegen waarde
3. belasting toegevoegde winkel
4. belasting over de toegevoegde waarde

De consumenten prijs is €67 (incl. BTW), de BTW is 21%. Wat is de prijs zonder BTW?

1. €52,93
2. €55,37

Waarom is de suikertaks ingevoerd?

1. Om belastinginkomsten te verhogen.
2. Om de prijs van voedingsmiddelen te verlagen.
3. Om de consumptie van suikerhoudende producten te verminderen.
4. Om de suikerindustrie te helpen groeien.

Wat is geen btw tarief?

1. 0%
2. 6%
3. 9%
4. 21%

Bespreken gemaakte huiswerk

of 

Starten aan het huiswerk voor vrijdag

Heeft iemand vragen over de opdrachten 11 t/m 18?

Zo niet, dan ga je aan de slag met 

het huiswerk voor de volgende les.

Voor de leerlingen die dit willen, 

leg ik opdrachten 17 en 18 uit.

Het huiswerk voor de volgende les, staat in Magister!

	Je gaat huiswerk maken in de les!
Wat	Lezen blz. 199 t/m 201 , Maken opdrachten 1 t/m 12 hfdst. 6 par. 5
Hoe?	1. De eerste 5 minuten ga je in stilte en zelfstandig de opdrachten maken. 2. Na 5 minuten kun je overleggen met degene die naast je zit.
Tijd?	Tot het einde van de les.
Hulp?	Kijk in het boek of vraag je buurman of buurvrouw. Je praat dan zachtjes.
Opbrengst?	Je oefent met de lesstof van paragraaf 5 van hoofdstuk 6.
Ben je eerder klaar?	Dan ga je zachtjes aan het werk voor een ander vak.

Gemaakte huiswerk, 

bespreken opdrachten opdrachten 17 en 18

Opdracht 17

De werkgever van Dino moet minstens het minimumloon betalen. Wordt hieraan voldaan?

Wat zou Dino moeten verdienen in anderhalve week volgens het minimumloon?

• € 110,35 * 1,5 = € 165,53
• Verdient Dino meer dan dit bedrag?
• Ja, hij verdient € 170, dus meer dan het minimumloon.

Wat was ook alweer de vraag en aanbod naar arbeid?

• Als de vraag naar arbeid bij werkgevers afneemt (werkgevers hebben minder personeel nodig) dan stijgt het aanbod (werkloosheid neemt toe omdat meer werknemers werk zoeken). 
• Daardoor staan werknemers zwakker in de CAO onderhandelingen. Werknemers kunnen dan minder loonstijging eisen. In de grafiek zie je dit terug doordat de stijging van de CAO lonen daalden.
  

Opdracht 18 A

Opdracht 18 B

Waarom heeft Bondskanselier Merkel ongelijk (volgens de bron)?

• Vier van de vijf landen met de laagste werkloosheid hebben een minimumloon.

Verdedig het standpunt van Merkel.

• Zonder minimumloon zijn (ongeschoolde) werknemers goedkoper en worden ze eerder aangenomen. 
• Bovendien: dat vier van de vijf landen met een lage werkloosheid een minimumloon hebben, zegt niet veel. Er kunnen andere factoren een rol spelen. Misschien hadden ze zonder minimumloon een nóg lagere werkloosheid.

Opdracht 18 C

Bijvoorbeeld:

  – bron 5: vanaf 2010 daalde de koopkracht van cao-lonen;

  – bron 6: volgens Merkel veroorzaakt het minimumloon werkloosheid;

  – bron 7: in 2013 is de vraag naar arbeid in Nederland kleiner dan het aanbod van arbeid.

Opdracht 18 D

Het huiswerk voor de volgende les, staat in Magister!

	Je gaat huiswerk maken in de les!
Wat	Lezen blz. 199 t/m 201 , Maken opdrachten 1 t/m 12 hfdst. 6 par. 5
Hoe?	1. De eerste 5 minuten ga je in stilte en zelfstandig de opdrachten maken. 2. Na 5 minuten kun je overleggen met degene die naast je zit.
Tijd?	Tot het einde van de les.
Hulp?	Kijk in het boek, vraag je buurman of buurvrouw of steek je vinger op. Je praat dan zachtjes.
Opbrengst?	Je oefent met de lesstof van paragraaf 5 van hoofdstuk 6.
Ben je eerder klaar?	Dan ga je zachtjes aan het werk voor een ander vak.

Prettige dag...

.....en tot vrijdag