VCA hoofdstuk 9 brand en explosie LEL en UEL

• Bouwtechniek
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 5

LEL en UEL

🌟 Les: Wat is LEL en UEL?

Hoofdstuk: Brand en Explosie

Doel: De leerling weet wat LEL en UEL betekenen en kan uitleggen waarom dit belangrijk is bij werken met gassen.

🧠 Wat moet je weten?

Bij sommige werkzaamheden komen gassen vrij. Bijvoorbeeld bij:

Werken met verf of oplosmiddelen

Lassen

Werken in een tank of kelder

Sommige van die gassen kunnen ontploffen als er zuurstof bij komt en een vonkje of vlam.

Maar: een gas kan alleen ontploffen als de hoeveelheid gas precies goed is. Niet te weinig, en niet te veel.

Daarvoor gebruiken we twee begrippen:

🔥 Wat is LEL?

LEL betekent: Lower Explosive Limit

In het Nederlands: Onderste Explosiegrens

Dat is de laagste hoeveelheid gas waarbij het kan ontploffen.

Is er minder gas dan de LEL? Dan is het te weinig. Het gas kan dan niet ontploffen.

🧪 Voorbeeld:

Je hebt een beetje benzinedamp in een tank.

Is het onder de LEL? Dan kan het niet ontploffen.

Maar als je meer benzinedamp toevoegt, kan het wel gevaarlijk worden.

🔥 Wat is LEL?

UEL betekent: Upper Explosive Limit

In het Nederlands: Bovenste Explosiegrens

Dat is de hoogste hoeveelheid gas waarbij het nog kan ontploffen.

Is er meer gas dan de UEL? Dan is het te veel gas en te weinig zuurstof. Het gas kan dan ook niet ontploffen.

🧪 Voorbeeld:

In een afgesloten ruimte zit heel veel gas en bijna geen zuurstof meer.

Dan is het boven de UEL, en kan het niet ontploffen.

 Waarom is dit belangrijk bij VCA?

Als je werkt op een plek waar gas kan vrijkomen (bijv. kelder, tank, silo), moet je weten of het veilig is.

Je kunt meten hoeveel gas er in de lucht zit, met een gasdetector.

Zit je tussen de LEL en UEL? Dan moet je direct wegwezen en melden!

Ja of nee

Kan een gas ontploffen als er minder gas is dan de LEL? 

Betekent UEL: bovenste explosiegrens? 

Tussen LEL en UEL is er kans op explosie? 

Is het veilig als de hoeveelheid gas boven de UEL is? 

Heeft een explosie altijd zuurstof nodig? 

Kan je een gas met je neus altijd ruiken? 

Wordt LEL gemeten met een gasdetector? 

Zit je onder de LEL, dan is het altijd veilig? ❌

Kan verf een gevaarlijk gas afgeven? ✅

Moet je een gevaarlijke situatie met gas altijd melden? ✅