Hoe zijn onze landschappen ontstaan?

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Landschappen en steden - 
Landschappen in NL

Hoe zijn onze landschappen ontstaan?

Planning 

Niveau wit en rood:

Uitleg over hoe de Nederlandse landschappen zijn ontstaan. 

Leerdoelen 

Niveau wit en rood:

Je beschrijft het ontstaan van de landschappen in Nederland. 

Inleiding 

Wanneer je begint te graven in de NL bodem kom je verschillende bodemlagen tegen. Je noemt dit horizonten.

De bovenste, donkere laag bestaat uit plantenresten. Je noemt deze laag humus.

Hoe dieper je graaft hoe ouder de bodem is. Vaak is de bodem ook van lichtere kleur. 

1. Ontstaan zeekleilandschap

10.000 jr geleden eindigde in NL de laatste ijstijd. 

De temperatuur steeg wereldwijd -> ijs smolt massaal -> stijging van de zeespiegel. 

Tijdens vloet werd er zand en klei afgezet op de NL kust (zeeklei)

https://schooltv.nl/video/ontstaan-van-zeeklei-nederland-wordt-opgebouwd

2. Rivierenlandschap 

Ook hier zorgde het einde van de laatste ijstijd voor een stijging van het waterpijl in NL rivieren. 

Rivieren traden regelmatig buiten hun oevers (geen dijken) en zorgde voor afzetting van rivierklei. 

https://schooltv.nl/video/het-rivierkleilandschap-oeverwallen-en-kommen/ 

Erosie en sedimentatie 

Erosie = Het afbrokkelen en vervoeren van materiaal door een rivier. 

Sedimentatie = Het neerleggen van materiaal door een rivier doordat de rivier langzamer gaat stromen. 

https://schooltv.nl/video/meanders-bochten-in-de-rivier/

3. Het duinlandschap 

De duinen zijn ontstaan door de invloed van zee, wind en begroeiing. 

De zee zorgt voor afzetting van zand. Dit zand vormt 'heuveltjes' achter obstakels.

Doordat er planten op de duinen groeien houden deze de bodem stevig vast. 

https://schooltv.nl/video/ontstaan-van-duinen-zee-wind-en-planten/

4. Het zandlandschap 

Het zandlandschap is ontstaan in de laatste ijstijd <10.000 jaar geleden. 

In de ijstijd was het zo koud dat rivier en zeewater werd omgezet in ijs -> daling waterstand en drooge vlaktes (poolwoestijn). 

Het zand werd vanuit droge rivier- en zeebeddingen naar oost- NL vervoerd. 

Poolwoestijn 

5. Het veenlandschap 

Veen ontstaat in en nat en drassig gebied waar het water tot stilstand is gekomen en niet kan wegstromen. 

Plantenresten die in die tijd dood gingen konden onder invloed van het vele water niet vertreren (veen). 

Veen is uiteindelijk afgegraven -> gedroogd -> verbrandt. Je noemt dit turf. 

Gedroogd veen: turf. 

6. Het lösslandschap

Ontstaan door platentektoniek 

6. Het Lösslandschap

De Limburgse heuvels zijn door platentektoniek ontstaan.

De rivieren zijn  door de gevormde heuvels heen gesneden en kwamen hierdoor lager te liggen dan het omringende land. 

(erosie) 

Een ingesneden rivier in Limburg

https://schooltv.nl/video/loess-een-zeer-vruchtbare-grondsoort/#q=l%C3%B6ss

Terugblik op de leerdoelen 

Niveau wit en rood:

Je beschrijft het ontstaan van de landschappen in Nederland.