Basisstof 5 Mens en Milieu

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Basisstof 5 Mens en Milieu

Welkom bij biologie

Startopdracht: pak je laptop op tafel 

Wat gaan wij vandaag doen?

Herhalen 

Basisstof 5 

Opdrachten 

Ecologie

1. Het deel van de biologie dat de relaties tussen organismen en hun milieu onderzoekt
2. Het deel van de biologie dat alleen de biotische en abiotische factoren onderzoekt
3. Het deel van de biologie dat fossielen onderzoekt

Wat is een biotoop

1. Alle biotische factoren in een bepaald gebied samen
2. Alle abiotische factoren in een bepaald gebied samen
3. Alle abiotische en biotische factoren samen

Wat verstaan wij onder biomassa

1. De totaal energierijke stoffen alleen in planten
2. Reeks soorten waarbij elke soort een voedselbron is voor de volgende soort
3. Giftige stoffen in een organisme
4. De totaal energierijke stoffen in een organisme

Bacteriën en schimmels vallen onder de.........

1. Reducenten
2. Producenten
3. Afvaleters
4. Consumenten

Territorium

Verschillende soorten kunnen langdurige relaties met elkaar onderhouden. Zo'n samenlevingsvorm noem je symbiose.

Als een individu geen voordeel en geen nadeel heeft, noem je dat................

Wat is het verschil tussen uitputting en vervuiling?

Wat gaan wij vandaag leren?

Dampkring/atmosfeer

Versterkte broeikaseffect 

Broeikasgassen

Verzilting 

Je kunt oorzaken en gevolgen van klimaatveranderingen beschrijven 

Voetafdruk berekenen 

Broeikaseffect/ klimaat

Dampkring/ atmosfeer 

De dampkring, ook wel atmosfeer genoemd, is een dunne laag lucht die de aarde omhult. 

- Deze lucht bestaat uit verschillende gassen, waaronder koolstofdioxide en waterdamp, die ook broeikasgassen genoemd worden.

Taak: de dampkring houdt onze planeet op een comfortabele temperatuur (ongeveer 15 graden). 

- Zonder de dampkring zou het te koud zijn op aarde (ongeveer -18 graden)

 2

Een deel van het licht wordt weerkaatst en gaat terug de ruimte in

1

De zon schijnt op de aarde

- Stuurt licht en warmte naar de aarde.

3

Broeikasgassen houden een deel van de warmte vast

- Die gassen werken als een soort deken en houden warmte vast.

Broeikasgassen: gassen die warmte vasthouden in de atmosfeer.

Broeikaseffect: het proces waarbij die gassen de warmte vasthouden → aarde blijft warm.

Een ander woord voor atmosfeer?

Toegenomen broeikasgassen 

Koolstofdioxide 

Bij verbranding van fossiele brandstoffen (aardgas, steenkool en aardolie) ontstaat koolstofdioxide 

Methaan 

Veeteelt 

Versterkte broeikaseffect 

Door de toename van broeikasgassen in de dampkring wordt meer warmte teruggekaatst naar de aarde versterkte broeikaseffect 

Het gevolg is dat de aarde opwarmt

Klimaatverandering 

Door het versterkte broeikaseffect verandert het klimaat.

Klimaatverandering: de gemiddelde weertype verandert over een langere periode 

Nederland: zachtere winters, warmere zomers en extremer weer

Door de hoge temperaturen komt in de zomer vaak blauwalg voor in het water

- Maakt stoffen die giftig zijn voor de mens 

Wat zijn broeikasgassen?

1. Gassen die kou afgeven aan de aarde
2. Gassen die zuurstof uit de lucht verwijderen
3. Gassen die warmte vasthouden in de atmosfeer.
4. Gassen die warmte en kou vasthouden in de atmosfeer.

Voorbeelden van broeikasgassen

Stijgende zeespiegel

Doordat de aarde opwarmt, krijgen we te maken met stijging van de zeespiegel (hoogte van het water)

Kiribati 

Malediven 

Verzilting 

Bij extreme droogte door hoge tempraturen kan zout zeewater de rivieren in stromen.

Het zoute water mengt dan met het zoete rivierwater, grondwater en slootwater 

- Dit heet verzilting (zilt=zout)

Gevolgen: maakt landbouwgrond minder vruchtbaar en kan leiden tot minder voedselproductie.

Rijke landen moeten arme landen helpen met het herstellen van de schade, omdat zij voor een groot deel verantwoordelijk zijn?

Doe jij iets om klimaatverandering tegen te gaan?

voetafdruk.hetklokhuis.nl

Wat ga je nu anders doen nadat je jouw ecologische voetafdruk hebt gezien?

LessonUP
Powerpoint

1. LessonUP
2. Powerpoint

Opdrachten 

Lezen §5  

Maken 5 t/m 10 §5