8.3 Kringlopen in ecosystemen dl1

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

8.3 Kringlopen in ecosystemen dl1

Milieuprobleem: versterkt broeikaseffect

Oorzaak?

Gevolg?

Koolstofkringloop

Bij de koolstofkringloop kijk je alleen naar het atoom koolstof ==> dus de C

De koolstofkringloop gaat over het doorgeven van het element koolstof (C)

Koolstof zit onder andere in koolstofdioxide (CO₂) en glucose (C₆H₁₂O₆₎

Even herhalen

Producent, consument of reducent?

Beantwoord de volgende dia's

Een rups is een

1. producent
2. consument
3. reducent

De boom maakt door fotosynthese

1. anorganische stoffen
2. uitsluitend organische stoffen
3. zowel organische als anorganische stoffen

Geef voorbeelden van organische stoffen met een C als element
(organische stoffen bevatten C en H)

In de koolstofkringloop worden door veel organismen stoffen verbrand. Welke organismen in de koolstofkringloop hebben verbranding=dissimilatie?

1. planten
2. dieren
3. dieren en schimmels
4. zowel planten, dieren als schimmels

Koolstofkringloop

Wat is de kleinst mogelijke koolstofkringloop?

koolstofkringloop

Welke rol spelen de reducenten in de koolstofkringloop?

Welke kleuren hebben de producenten, consumenten en reducenten in Binas?

Beschrijf de kortst mogelijke route + namen van processen en stoffen van een koolstofkringloop met een boom en rups

natuurlijk en versterkt broeikaseffect

Natuurlijk broeikaseffect

-Op temperatuur houden van de aarde door weerkaatsing in de atmosfeer

-broeikasgassen: waterdamp en koolstofdioxide

Versterkt broeikaseffect

1. Toename broeikasgassen
- koolstofdioxide
- methaan (veelteelt, moerassen)
- waterdamp

2. Stijging temperatuur : 1, 7 in NL

Het versterkt broeikaseffect verandert het klimaat

Juist/Onjuist
Het broeikaseffect wordt veroorzaakt door ... (meerdere antwoorden mogelijk)

1. CO2
2. C6H12O6
3. N2
4. CH4

Een beetje scheikunde

In water reageert CO2:

CO₂ + H₂O wordt HCO₃^- en H⁺

^{H+ zorgt voor verzuring van het water}

HCO3- kan reageren met calcium en vormt kalk (harde schelpen bijvoorbeeld) 

Welk van de volgende uitspraken over het broeikaseffect is/zijn waar

1. broeikaseffect is nodig om leven te laten ontstaan op een planeet
2. versterkt broeikaseffect ontstaat door koolstofdioxide
3. het broeikaseffect bestaat helemaal niet
4. verbranden van fossiele brandstoffen zorgt voor versterkt broeikaseffect

 Oefenen met de koolstofkringloop

Eten van energierijk plantaardig voedsel
Dissimilatie door dieren
Afbreken van dode dieren door schimmels en bacteriën
Vorming van fossiele brandstoffen
Dissimilatie door schimmels en bacteriën
Fotosynthese
(Voortgezette) assimilatie door planten
Verbranding van fossiele brandstoffen
Afbreken van dode planten door schimmels en bacteriën

Sleep de nummers naar de juiste zin in de tabel:

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Is de CO2 afgifte door de lichamen van alle mensen samen per jaar kleiner dan, ongeveer gelijk aan of groter dan het CO2 verbruik van alle producenten samen in de koolstofkringloop?

Miljoenen jaren geleden werden koolstofatomen geassimileerd en daarna vastgelegd in fossiele brandstoffen. Een koolstofatoom uit een fossiele brandstof kan zich nu in een eiwitmolecuul in jouw lichaam bevinden.
Neem de afbeelding op de volgende pagina over en geef de kortste route aan - vanaf het compartiment van de organismen die koolstof assimileren, tot aan het compartiment dat jouw lichaam weergeeft waarlangs het koolstofatoom in jouw lichaam terecht kan zijn gekomen.

Koolstofkringloop

Opdracht

Vergelijk de  vorige overzichtsdia met BINAS 93F

Probeer alle pijlen terug te vinden: Volg ze goed.

Lastig? Bekijk de uitleg film hieronder!

Uit metingen blijkt dat het CO2 gehalte in de dampkring in de laatste 150 jaar met ongeveer 25% is toegenomen (van 0.028% tot 0.036%). De absolute toename van CO2 (ongeveer 500 miljard ton) is geringer dan de geschatte totale CO2 productie bij verbranding van fossiele brandstoffen in die 150 jaar.

Blijkbaar is de hoeveelheid CO2 die per dag uit de dampkring verdwijnt, ook gestegen. Bekijk Binas 93F, door welke twee processen verdwijnt CO2 uit de dampkring?

Leg uit waardoor de CO2 uitstoot bij verbranding van fossiele brandstoffen een oorzaak is van de stijging van het gemiddelde CO2 gehalte van de dampkring.