BK: de aarde en ik week 5

• Wereldcampus
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-3

De Aarde en IK!

Startklaar 

       

       Werkboekje op tafel

       Start je Chromebook/ laptop op

       Log in op www.lessonup.app 

       Stop je telefoon in het zakkie en in je tas 

      

Planning

1. Actualiteit: De geur van regen
2. Terugblikken
3. Voorkennis
4. Leerdoelen
5. Begrippen
6. Oorzaak en gevolg
7. Opdracht
8. Exit ticket

www.rtl.nl

             Terugblikken

Duurzaamheid

Klimaatverandering

Broeikaseffect

Ecologische .............

Waarom belangrijk?

Wat verandert er dan?

Hoe komt dat?

Hoe groot?

Planetaire grenzen

(regels)

Klimaatscenario's

(Wat als?)

Wat kunnen wij doen?

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet over hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. Hierbij modelleert de docent eerst en laat daarna de leerlingen actief inoefenen. De ondersteuning wordt geleidelijk afgebouwd. De docent zorgt voor afwisseling in oefentypes en maakt gedurende de les het leren zichtbaar. De docent zet bijvoorbeeld in op hardop denken opdrachten en koppelt daar een geïnformeerde vervolgstap aan.

VOORKENNIS

Wat weet je al?

Welke 3 klimaat
scenario's zijn er?

Wat zijn broeikasgassen ?

1. h2O
2. N2O
3. CO2
4. O2

Welke van deze energiebronnen zijn duurzaam, en welke zijn fossiele brandstoffen?

Duurzame energie.

Fossiele brandstoffen.

Wat is het broeikaseffect?

1. de electriciteit
2. het minder goed weg kunnen van de warmte van de zon
3. de warmte van de stralen van de zon
4. opgewekte energie

      Leerdoelen

Leerdoel:
Je weet weet op welke manier mensen invloed hebben op klimaatverandering

Lesdoelen:

• Je kent de menselijke activiteiten die bijdragen aan de uitstoot van CO2 (OORZAAK)
• Je begrijpt wat te veel CO2 met de aarde doet (GEVOLG) en hebt zelf nagedacht over oplossingen.

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.

Sleutelwoorden

• Koolstofdioxide (CO2)
• Broeikaseffect
• Fossiele brandstoffen

• Duurzame energie

 Koolstofdioxide (CO2)

• CO2 is een gas dat in de lucht zit
• Komt vrij als we iets verbranden
• Mensen en dieren ademen CO2
• Planten hebben CO2 nodig om te groeien en maken er zuurstof van

Hoe komt er teveel CO2 in de lucht?

Wat gebeurt er met de temperatuur op aarde als er teveel CO2 in de lucht zit?

En dan?

CO2 is een normaal gas in de lucht, maar te veel ervan is slecht voor het klimaat.

5. Concrete en herkenbare voorbeelden

De docent maakt gebruik van praktische en concrete voorbeelden die voor leerlingen herkenbaar zijn in hun eigen leefwereld om tot beter begrip te komen. De docent doet hierbij een beroep op dual coding. Door het visuele en het verbale te combineren vergroot de docent de kans dat lesstof beter bij de leerlingen blijft beklijven.

Fossiele brandstoffen

Fossiele brandstoffen zijn oude resten van planten en dieren die nu kunnen worden gebruikt voor elektriciteit, verwarming en als grondstof voor de fabrieken.

Aardolie, aardgas, steenkool zijn fossiele brandstoffen.

5. Concrete en herkenbare voorbeelden

De docent maakt gebruik van praktische en concrete voorbeelden die voor leerlingen herkenbaar zijn in hun eigen leefwereld om tot beter begrip te komen. De docent doet hierbij een beroep op dual coding. Door het visuele en het verbale te combineren vergroot de docent de kans dat lesstof beter bij de leerlingen blijft beklijven.

Duurzame energie

Wat zie je hier allemaal?

5. Concrete en herkenbare voorbeelden

De docent maakt gebruik van praktische en concrete voorbeelden die voor leerlingen herkenbaar zijn in hun eigen leefwereld om tot beter begrip te komen. De docent doet hierbij een beroep op dual coding. Door het visuele en het verbale te combineren vergroot de docent de kans dat lesstof beter bij de leerlingen blijft beklijven.

Hoe komt er teveel CO2 in de lucht?

1. Door de maan, sterren en andere planeten
2. Door de zon
3. Door auto's, fabrieken en vliegtuigen
4. Door de poep van koeien

Wat gebeurt er met de temperatuur als er teveel CO2 in de lucht zit?

1. Gaat stijgen
2. Blijft gelijk
3. Gaat naar beneden
4. Gaat steeds naar boven en naar beneden

Oorzaken teveel CO2 in de lucht

Enkele activiteiten die bijdragen aan deze uitstoot zijn:

1. Auto’s en vliegtuigen: Ze verbranden benzine of kerosine, wat veel CO2 uitstoot.
2. Fabrieken en energiecentrales: Ze gebruiken steenkool, olie of gas om elektriciteit te maken.
3. Veehouderij: Koeien en schapen boeren en laten winden, waardoor methaan vrijkomt.
4. Afvalverbranding: Bij het verbranden van afval komt CO2 vrij.
5. Ontbossing: Bomen halen CO2 uit de lucht. Als we bomen kappen, blijft er meer CO2 in de lucht.

Herken de vervuiler? 

Ik ben een vervuiler

Ik ben geen vervuiler

Dieselauto tanken.

Elektrische auto opladen.

Een banaan eten die uit een ander land komt.

Plastic afval verbranden.

Een gebouw renoveren en opnieuw gebruiken.

Plastic afval recyclen.

Bomen kappen voor een nieuw gebouw.

Een appel eten uit de supermarkt.

Stijging CO2 sinds 1950

Gevolgen teveel CO2 in de lucht

1. De aarde wordt warmer (opwarming van de aarde)

• Te veel CO2 zorgt ervoor dat warmte van de zon vast blijft zitten in de lucht, zoals een deken om de aarde.
• Dit maakt het overal op de wereld warmer, wat gevolgen heeft voor het weer.

2. Het weer wordt extremer

• Meer hittegolven: Dagen met extreem hoge temperaturen.
• Meer en zwaardere stormen en orkanen.
• Droogte: Sommige gebieden krijgen veel minder regen, waardoor planten en dieren moeite hebben om te overleven.
• Overstromingen: Andere gebieden krijgen juist te veel regen, of smeltende ijskappen zorgen voor meer water in de rivieren.

3. De zeespiegel stijgt

• Door de warmte smelten de ijskappen en gletsjers. Dit water komt in de zee terecht.
• Dit zorgt ervoor dat de zeespiegel stijgt, waardoor laaggelegen gebieden (zoals Nederland) kunnen overstromen.
• 
  

4. De natuur verandert

• Dieren en planten kunnen moeite hebben om zich aan te passen aan de warmte.
• Sommige dieren, zoals ijsberen, verliezen hun leefgebied door smeltend ijs.
• Koraalriffen sterven af door warmere oceanen.

5. Het heeft invloed op mensen

• Gezondheid: Hittegolven en luchtvervuiling door CO2 kunnen slecht zijn voor je gezondheid.
• Voedselproblemen: Door droogte kunnen boeren minder voedsel verbouwen.
• Wonen: Mensen in gebieden met veel overstromingen of droogte moeten hun huizen verlaten.

Opdracht in tweetallen (10 minuten)

Maak een poster of mindmap over de gevolgen van te veel CO2.

• Elk tweetal krijgt een A3-vel of groot papier.
• Teken een grote cirkel in het midden met de tekst: "Te veel CO2 in de lucht".
• Schrijf of teken daaromheen:
  - Minstens 3 gevolgen van te veel CO2
  - Eenvoudige oplossingen om CO2 te verminderen (bijvoorbeeld minder autorijden, bomen planten, energie besparen).
• Gebruik kleuren en symbolen om je poster duidelijk en aantrekkelijk te maken.

Deel je idee (5 minuten)

Elk tweetal hangt hun poster op en presenteert kort één gevolg en één oplossing aan de klas.

Evaluatie

• Wat vond je het meest verrassend aan de gevolgen van teveel CO2?

• Welke oplossing zou jij zelf kunnen toepassen in je dagelijks leven?

EXIT TICKET

Wat zijn de twee belangrijkste oorzaken van het versterkt broeikaseffect die je hebt geleerd?

Hoe dragen menselijke activiteiten bij aan de toename van CO2 in de atmosfeer?

1. Door bomen te planten en fossiele brandstoffen te vermijden.
2. Door het gebruik van fossiele brandstoffen, veeteelt en ontbossing.
3. Door meer elektrische auto’s te gebruiken en afval te recyclen.
4. Door minder vlees te eten en over te stappen op duurzame energie.

Leg uit waarom gebruik maken van het openbaar vervoer helpt om je ecologische voetafdruk te verminderen?

LEZEN 10 min

Leesmoment

Lees het artikel: Wat is CO₂-uitstoot?
En maak vervolgens de opdracht die erbij hoort. 

Het is goed om dit samen hardop te lezen, het is een best lastige tekst.