8.2 een nieuwe samenleving (feniks)

8.2 
een nieuwe samenleving
1 / 29
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

This lesson contains 29 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 55 min

Items in this lesson

8.2 
een nieuwe samenleving

Slide 1 - Slide

KA:
32. Discussies over de 'sociale kwestie'
34. De opkomst van emancipatiebewegingen
36. De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme

Slide 2 - Slide

Leerdoelen:
  • Kunnen uitleggen wat de sociale kwestie was en hoe er vanuit verschillende perspectieven over gediscussieerd werd
  • Kunnen uitleggen wat het marxisme was en hoe dat verschilt van de sociaaldemocratie

Slide 3 - Slide

Filmfragment uit film 'Daens'
  • Let goed op de levensomstandigheden

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Video

Levensomstandigheden van de arbeidersklasse

  • Industriële revolutie, mensen trokken naar de steden
  • enorme groei arbeiders in de steden
  • Huizen tekort
    --> snelle huizenbouw
  • weinig comfort, hygiëne, ruimte

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Video

Werkomstandigheden
  • Onhygienisch en gevaarlijke werkplaatsen
  • Uitbuiting
    Kinder- en vrouwenarbeid
  • Lage lonen
  • Lange werktijden
  • Geen sociale zekerheid
    Invaliden afhankelijk familie/armenzorg 
  • Fabrieksbazen en opzichters hebben alle macht
    Mishandeling en verkrachting dagelijkse kost 

Slide 9 - Slide

Let op: De weekinkomsten van een mannelijke arbeider
was ongeveer 900 cent (9 gulden)

Slide 10 - Slide

De sociale kwestie
  • Bezorgdheid in de samenleving over armoede
    Krotwoningen, slechte hygiëne, geregeld uitbraak ziekten
  • 'Neergang maatschappij'
    Alcoholisme, prostitutie, hoge kindersterfte (30-50% sterfte voor 5e levensjaar)
  • Overheid bemoeide zich er niet mee
    Economische vrijheid te belangrijk
  • Idee ontstaat dat er iets gedaan moet worden:


Slide 11 - Slide

Oplossing Sociale Kwestie?
  • Hoe zou je dit armoede probleem oplossen?
  • Liefdadigheid en vanuit de overheid
    --> 'beschavingsoffensief', hulp aan huis, aandacht hygiëne, 
    in Drenthe:  landbouwkoloniën, begeleiding tot 'economisch onafhankelijke burgers.' 
  • vakbonden
  • Opkomst politieke bewegingen/partijen

Slide 12 - Slide

Opdracht 1

Slide 13 - Slide

Sociale Kwestie

Slide 14 - Mind map

Socialisme, Marxisme, Sociaal-democraten?

Slide 15 - Slide

Hoe noemen we het 19e-eeuwse probleem van de arbeidersklasse?
A
Het maatschappelijke issue
B
De sociale kwestie
C
Het arbeidersdilemma
D
De werkerscomplicatie

Slide 16 - Quiz

De sociale kwestie = ?
A
Arbeiders hadden erg slechte woon- en werkomstandigheden
B
Arbeiders konden door liefdadigheid en opkomst overheidsinitiatieven een beter leven krijgen
C
Arbeiders gingen in steden wonen
D
Er werden vakbonden opgericht om arbeiders een betere situatie te geven

Slide 17 - Quiz

Lesplanning:

  • Opkomst van Socialisme
  • Karl Marx en het communisme
  • Zelf aan de slag
  • Afsluiting les

Slide 18 - Slide

Leerdoelen:
  • Kunnen uitleggen wat de sociale kwestie was en hoe er vanuit verschillende perspectieven over gediscussieerd werd
  • Kunnen uitleggen wat het marxisme was en hoe dat verschilt van de sociaaldemocratie

Slide 19 - Slide

Opkomst van het Socialisme
  • Emancipatie van arbeiders
  • verbeterde levensomstandigheden, hogere lonen, gelijke rechten.
  • Spreekt over een tweedeling in de maatschappij
    De onderdrukkers vs. De onderdrukten

Slide 20 - Slide

Karl Marx
  • 5 mei 1818 – 14 maart 1883
  • Duitse denker
  • Samen met Friedrich Engels
  • "Het communistisch Manifest"  (1848)  
    "Das Kapital"  (vanaf 1867)
  • Geschiedenis vol met klassenstrijd

Slide 21 - Slide

"In de vroegere tijdperken van de geschiedenis vinden wij bijna overal een volkomen indeling van de maatschappij in verschillende standen, een veelsoortige rangschikking van de maatschappelijke posities. In het oude Rome hebben wij patriciërs, ridders, plebejers, slaven; in de Middeleeuwen feodale heren, leenmannen, gildenmeesters, gezellen, lijfeigenen."

Slide 22 - Slide

Gelijkheid
Afrika
Amerika
Europa
Broederlijkheid
Azië
Australië

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Slide

Maken
Opdracht 6             
Met de tekst 'klassenstrijd van Marx'  en bron 16
5 minuten

Zelfstandig

Slide 25 - Slide

Marx zijn visie:
  • Bourgeoisie vs. Proletariaat
  • Winstbejag van de Bourgeoisie
  • situatie proletariaat steeds slechter
  • Revolutie van het proletariaat
  • Proletarische dictatuur --> Communistische Heilstaat

Slide 26 - Slide

Tweedeling Socialistische kamp
  • Proletarische revolutie te radicaal?
  • Democratische weg --> Stemrecht

  • Sociaaldemocraten
  • Communisten

Slide 27 - Slide

Slide 28 - Slide

Nederlandse vertaling van 'de Internationale' 
(Socialistisch/communistisch lied)

Ontwaakt! verworpenen der Aarde
Ontwaakt! verdoemd in hong‘ren sfeer
Reed‘lijk willen stroomt over de Aarde
en die stroom rijst al meer en meer
Sterft, gij oude vormen en gedachten
Slaaf geboor‘nen, ontwaakt! ontwaakt!
De wereld steunt op nieuwe krachten
begeerte heeft ons aangeraakt

Makkers! ten laatste male
tot de strijd ons geschaard
en de Internationale
zal morgen heersen op Aard‘ (refrein)

De staat verdrukt; de wet is logen
de rijkaard leeft zelfzuchtig voort
Tot ‘t merg wordt d‘arme uitgezogen
en zijn recht is een ijdel woord
Wij zijn ‘t moe naar and‘rer wil te leven
Broeders! hoort hoe gelijkheid spreekt:
Geen recht waar plicht is opgeheven
geen plicht leert zij waar recht ontbreekt
(refrein)

De heersers door duivelse listen
bedwelmen ons met bloed‘gen damp
Broeders! strijdt niet meer voor and‘rer twisten
breekt de rijen hier is uw kamp
Gij die ons tot helden wilt maken
o! Barbaren denkt wat gij doet
Wij hebben waap‘nen hen te raken,
die dorstig schijnen naar ons bloed
(refrein)

Slide 29 - Slide