Les 5 - Gesprekstechnieken en herhaling

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Programma 

• Start gesprekstechnieken
   (2 opdrachten)  
• Herhaling methodieken
    (op aanvraag)  
  

Lesdoelen 

• Je hebt geoefend met
   doorvragen  
• Je hebt geoefend met
   oplossingsgerichte gespreks-
   technieken 

Opdracht 

• Doorvragen 
• 4 W's 
• 1 H 

(voorbeelden in chat) 

Opdracht 

• Klein probleem
• Doorvragen, doorvragen, 
   doorvragen, doorvragen 
• Open vragen, open vragen 
• Motiveer de ander om tot een
   oplossing te komen

Oplossingsgericht werken 

"Het doel van oplossingsgericht werken is jongeren  in staat te stellen hun problemen zelfstandig of samen met mensen uit hun omgeving op te lossen. De hulpverlener gaat op methodische en gestructureerde manier met de cliënt in gesprek, waarmee de cliënt zijn autonomie versterkt."

Kort gezegd: oplossingsgericht werken is... 

 een methodische en gestructureerde manier van bevragen van de cliënt zodat deze in staat is om:

1. te bepalen wat zijn probleem is en een andere kijk daarop te ontwikkelen
   
2. zich bewust te worden van zijn interne en externe hulpbronnen
   
3. zijn doelen concreet en in detail te formuleren
   
4. hoop en vertrouwen te ontwikkelen
   
5. zelfbedachte stappen te zetten om de situatie te verbeteren
6. zelf te bepalen wanneer hij zonder professionele hulp verder kan.

Subdoelen (hoofddoel in stukjes)

1. de cliënt weet wat hij wil.

2. de cliënt weet hoe hij op eigen wijze kan bereiken wat hij wil.

3. de cliënt heeft hoop dat hij kan bereiken wat hij wil.

4. de cliënt onderneemt zelfgekozen stappen om te bereiken wat hij wil.

Resultaat: het oplossend vermogen is hersteld. Jongere is in staat om op eigen wijze (samen met mensen uit hun sociale context) hun probleem om te zetten naar een meer gewenste situatie.

Solution talk 

Gesprekken om zicht te krijgen op de eigen kracht van de jongere. Je bespreekt: 

• wat er goed gaat
  
• wat hij al succesvol gedaan heeft
  
• wat hij zich als nabije toekomst wenst
  
• welke doelen hij daarvoor kan stellen
  
• welke (kleine) stappen hij kan gaan nemen   

Praktijk (hoe pas je dit toe) 

• Schaalvraag
• Wondervraag 
• Wat is lastig?
• Wat is de wens?
• Wat gaat er goed?
• Hoe ziet de volgende stap eruit?
• Wat is er nodig om de volgende stap te maken?

Competentie

model 

"Ontwikkelingstaken zijn vaardigheden die je in een bepaalde fase van je leven leert." 

Voorbeeld: rekening houden met anderen, aankleden, omgaan met emoties. 

Om een ontwikkelingstaak te kunnen volbrengen, moet je beschikken over vaardigheden. Voorbeeld: om vrienden te kunnen maken moet je beschikken over sociale vaardigheden. 

Balans 

De samenwerking tussen vaardigheden en ontwikkelingstaken geven we weer in een balans. Als een kind over voldoende vaardigheden beschikt, is de balans in evenwicht.

Competentie 

"Competentie is  de balans tussen taken en vaardigheden. Wanneer je de juiste vaardigheden bezit om taken goed uit te voeren staat de balans in evenwicht."

Hoe ziet dat er in de praktijk uit? 

Disbalans 

Er zijn echter ook kinderen die niet genoeg vaardigheden hebben om de taken te volbrengen. Hun balans is niet goed. Door het ontbreken van die vaardigheden kunnen zij bijvoorbeeld gedragsproblemen laten zien.

• Psychopathologie (ADHD)
  
• Stressoren (thuissituatie, omgeving, gebeurtenissen)

Verminderen probleemgedrag

• Het vergroten van de vaardigheden en
    taken. 
• Het versterken van de protectieve factoren.
  
• Het verminderen van de (invloed
    van) stressoren en psychopathologie.

Begeleiden 

1. Negeren van ongewenst gedrag;
   
2. Positieve feedback geven en een waarom;
3. Een gedragsinstructie geven (voor het ongewenste gedrag);
4. Het twee kolommen gesprek.

Voorbeeld aanspreken 

Je wilt feedback geven op een ingeleverd verslag. Je maakt eerst contact met een kind door het bij zijn naam te noemen of door oogcontact met hem te maken. Vervolgens ga eerst de positieve punten benoemen. Dan geef je een suggestie voor verbetering. Bijvoorbeeld: ‘Je bent al een heel eind op de goede weg. In je volgende verslag zou ik deze puntjes ook nog meenemen, dan heb je een geweldig verslag.’ Dit is een goede suggestie voor verbetering. Je praat niet over wat niet goed gaat en wat allemaal ontbreekt. 

Cognitief gedragsmatige benadering 

Inzicht krijgen in gedachtes en hoe dit invloed heeft op gedrag. 

De 5 G's staan centraal. 

Systeemgericht werken 

"Bij systeemgericht werken kijk je niet naar de jongere als individu, maar naar de jongere en zijn gehele systeem" 

Een systeem is een verzameling van mensen die bij elkaar betrokken zijn. Bijv: gezin, hele familie, klas. 

Visie systeemtheorie 

Je kunt problemen pas begrijpen en oplossen als je het systeem van de jongere betrekt. Gedrag staat niet op zichzelf, iedereen gedraagt zich anders in andere situaties (systemen). Om het gedrag te begrijpen en op te lossen, betrek je de belangrijke personen in het systeem om gezamenlijk de problemen aan te pakken. 

Bijv: probleemgedrag thuis, niet op school. Interactie in het systeem (thuis). Gezamenlijke oplossing. Gedrag - interactie - relaties.