Bepalingen: Bijwoordelijke, Bijvoeglijke en de bepaling van Gesteldheid

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Bepalingen: Bijwoordelijke, Bijvoeglijke en de bepaling van Gesteldheid

Eerder behandeld

Voorzetsel-, lijdend  & meewerkend voorwerp

Werkwoordelijk en naamwoordelijk gezegde

Piets zonweringen worden verdacht van verduistering.

1. verdacht is naamwoordelijk deel
2. van verduistering is een lijdend voorwerp
3. verdacht van verduistering is naamwoordelijk deel
4. van verduistering is bijwoordelijke bepaling

Basis van een  zin

Handeling

(predicaat)

Basis van een  zin

Geven

(predicaat

Basisstructuur van een zin

Gever/ verteller

Cadeau/ bood- schap

Ontvan-ger

predicaat: geven

Basisstructuur van een zin

Kees

natte zoen

Henk

predicaat: geven

Wel een beetje kaal...

Kees

natte zoen

Henk

predicaat: geven

Bijwoordelijke Bepalingen: 

Waar geeft Kees die natte zoen aan Henk? 

Wanneer heeft hij dat gedaan? 

Om wat voor reden?

Of heeft hij het toch niet gedaan? Of misschien? 

Of kwam het doordat hij struikelde en in Henks armen viel?

Deed hij het al drie keer eerder?

Deed hij het stiekem?

Bijwoordelijke Bepalingen: 

Wanneer heeft hij dat gedaan? 

Om wat voor reden?

Waar geeft Kees die natte zoen aan Henk? 

Of heeft hij het toch niet gedaan? Of misschien? 

Of kwam het doordat hij struikelde en in Henks armen viel?

Deed hij het al drie keer eerder?

Deed hij het stiekem?

Zoek op p163 de soorten

Bepaling v. Gesteldheid

Even terug naar Piet's verduistering..

De louche Piet verduistert keihard zijn lugubere winkelruimte zwart.

Hoeveel doen/ zijn betekenissen?

De louche Piet van Piets Zonweringen verduistert keihard zijn lugubere winkelruimte zwart.

Hoeveel doen/ zijn betekenissen?

De louche Piet van Piets Zonweringen verduistert keihard zijn lugubere winkelruimte zwart.

- louche is wat Piet is

- verduisteren is wat Piet doet

- keihard is wat het verduisteren is

-lugubere is wat de winkelruimte is

-zwart is wat de winkelruimte a.g.v. het verduisteren is 

van Piets Zonweringen is ook wat Piet is...

Bepaling van gesteldheid

De bepaling van gesteldheid is een predicatieve bepaling (een bepaling bij het gezegde) die iets zegt over een zelfstandig naamwoord of voornaamwoord. 

In ons voorbeeld gaf zwart aan wat het voorwerp de winkelruimte is.

Bepaling van gesteldheid

De bepaling van gesteldheid is een predicatieve bepaling (een bepaling bij het gezegde) die iets zegt over een zelfstandig naamwoord of voornaamwoord. 

De bepaling van gesteldheid is een eigen zinsdeel, net als de bijwoordelijke bepaling.  

Stappenplan

1: is het zinsdeel een bepaling? Zo ja: 

2: Zegt de bepaling wat een zelfstandig naamwoord doet of is? 

JA = bepaling van gesteldheid

NEE = Bijwoordelijke bepaling

Zie ook p. 164/165 Tekstboek

Bijvoeglijke bepaling

In de zinsdelen zijn ook predicatieve betekenissen

De louche Piet van Piets Zonweringen verduistert keihard zijn lugubere winkelruimte zwart.

In de zinsdelen zijn ook predicatieve betekenissen

De louche Piet van Piets Zonweringen verduistert keihard zijn lugubere winkelruimte zwart.

Maakwerk: 

Opdracht 5a t/m f + 6 (p. 101)

Opdracht 6h t/m n + 7 (102-103)

Opdracht 4 (p. 104)

Let op: de ondergeschikte bijwoordelijke bepaling doen we niet!