Toetsweek Voorbereiding

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1,2

Laatste les!

Om zo voorbereid
mogelijk te beginnen: 

• Telefoon in de
    telefoontas
• Laptop erbij
• Kom in de lessonup

Afspraken

• Als er wordt uitgelegd of vragen worden gesteld is het stil
• Als er voor jezelf wordt gewerkt doe je dit rustig en stil
• Overleg tijdens het voorbereiden gaat in fluistertoon
• Bij een vraag steek je vinger op
• Tijdens de oefentoets werk je stil en voor jezelf

Opzet van de les

1. Belangrijkste leerdoelen
   Ruimte voor herhaling en vragen
2. Soorten vragen en tips 
3. Oefentoets
4. Afsluiting

Leerdoelen en vragen

Keuze A

Meedoen met herhalen

en vragen stellen over de  leerstof: 

• Vraag als je extra uitleg of     verduidelijking wil hebben
• Beantwoord vragen 

Keuze B
Je gaat voor jezelf werken aan    het voorbereiden: 

• Lees de leerstof
  
• Maak een samenvatting
• Maak oefentoetsen

Maar wees stil zodat je de uitleg niet stoort! Werk voor jezelf. 

Leerdoelen 13.1

Gebruik van producten

Door het gebruik van allerlei producten beïnvloed jij je omgeving (milieu).

De aarde beïnvloeden

Mensen gebruiken voedsel, energie en grondstoffen van de aarde en laten er afval op achter.

Kringlopen (bron 6 en 7)

Leerdoelen 13.1

Kringlopen in de natuur:

1 Voedselkringloop: planten maken voedingsstoffen, dieren en mensen gebruiken ze en schimmels en bacteriën zetten resten om in mineralen die de planten weer opnemen.

2 Kringloop van fotosynthese en verbranding: de stoffen die bij de fotosynthese ontstaan, worden gebruikt tijdens de verbranding en andersom.

Als een kringloop gesloten is, gaan er geen stoffen verloren.
Dit gebeurt als je van tuinafval compost maakt.

Werken met gesloten kringlopen is een duurzame oplossing voor milieuproblemen.

Leerdoelen 13.2

Voedsel
Agrarische bedrijven produceren voedsel.
Er zijn drie soorten bedrijven: akkerbouw, tuinbouw en veehouderij (veeteelt).

Veel voedsel produceren (bron 3)
Vroeger hadden boeren een gemengd bedrijf: veeteelt én akkerbouw.
Moderne akkerbouwers en veehouders produceren veel voedsel door:
1 veel van hetzelfde te produceren: monocultuur en intensieve veehouderij (bio-industrie)
2 de opbrengst te verhogen: (kunst)mest en krachtvoer
3 ziekte en schade te voorkomen: gewasbeschermingsmiddelen en medicijnen

Leerdoelen 13.2

Gevolgen landbouw

De gevolgen van verhoogde productie door boeren:

1) overbemesting 2) watervervuiling 3) verzuring  4) minder natuur

Regels voor boeren

• Een mineralenboekhouding bijhouden en mest in de grond injecteren om overbemesting en verzuring te voorkomen
• Gewasbeschermingsmiddelen moeten selectief en biologisch afbreekbaar zijn.
  
• Gifophoping: gif wordt doorgegeven in de voedselketen. Dieren aan het eind van de keten gaan dood.

Leerdoelen 13.3

Afval

Afval wordt gescheiden ingezameld en verwerkt door composteren, recycling of hergebruik.

Het restafval wordt verbrand of gestort.

Luchtvervuiling

Uitstoot van afvalgassen ontstaat bij verbranding van fossiele brandstoffen: aardolie, steenkool, aardgas. Hierdoor ontstaat luchtvervuiling.

Afvalgassen zijn: koolstofdioxide, zwaveldioxide en stikstofoxiden.

Gevolgen luchtvervuiling zijn:

1 fijnstof: fijne stofdeeltjes en roet

2 smog: vervuilende gassen en fijnstof

3 zure neerslag

Leerdoelen 13.3

Te veel koolstofdioxide (bron 6 en 8)

• Door verbranding van veel fossiele brandstoffen, komt veel koolstofdioxide in de lucht: de koolstofkringloop raakt verstoord. 
• Koolstofdioxide houdt de uitstraling van warmte van de aarde tegen: het natuurlijk broeikaseffect.
• Door steeds meer koolstofdioxide in de lucht straalt de aarde steeds minder warmte uit de naar de ruimte: versterkt broeikaseffect.

Door het versterkte broeikaseffect wordt de aarde warmer. Gevolgen zijn:

1 smelten van poolijs en gletsjers

2 verandering van het klimaat

Leerdoelen 13.3 (HAVO)

Verzuring (bron 10)

Verzuring ontstaat op twee manieren:

1 Door ammoniak uit mest: bacteriën zetten dit om in salpeterzuur.

2 Door zwaveldioxide en stikstofoxiden in de lucht: reageren met water tot zwavelzuur en salpeterzuur.

Door verzuring raken planten beschadigd en kunnen ze minder mineralen opnemen.

Soorten Vragen

1. Kennisvragen
2. Toepassingsvragen
3. Inzichtvragen

Voor iedereen!

Kennisvragen

Kennisvragen testen hoe goed je nieuwe woorden/begrippen hebt geleerd. De antwoorden op dit soort vragen zijn kort en komen direct uit de leerstof

Voor iedereen!

[K]Jij hoort bij de ............. in de voedselkringloop. 

"Stap 2: De consumenten (dieren en mensen) gebruiken de voedingsstoffen die planten maken"

H13.1 - Hoe voorkom je uitputting van de aarde?

[K] Bekijk de afbeelding.
Wat voor kringloop is er
op dit bedrijf? [1p]

1. een gesloten kringloop
2. een mestkringloop
3. een open kringloop

[K] Wat is gifophoping? [1p]

Toepassingvragen

Toepassingsvragen testen of je nieuwe woorden/begrippen kunt gebruiken. Je krijgt een nieuw plaatje of een stukje nieuwe informatie die je moet gebruiken. 

De antwoorden kunnen kort zijn, maar als er 'Leg uit' bijstaat moet je met de geleerde begrippen antwoord geven op de vraag. Je past je geleerde kennis toe!

Voor iedereen!

[T] Bestudeer de tekening van een plantencel. Benoem de onderdelen 1 t/m 3. [3p]

[T] Er zijn verschillende manieren waarop boeren kunnen werken.
Bij welke van de volgende voorbeelden is er op het bedrijf een gesloten kringloop? [2p]

1. De boer gebruikt de mest van zijn eigen vee op zijn akkers.
2. De boer gebruikt een schoffelmachine op zijn akkers.
3. De boer gebruikt gif tegen schadelijke insecten.
4. De boer gebruikt kunstmest op zijn akkers.

Milieubeschermers willen dat er in Nederland in 2050 helemaal geen fossiele brandstoffen meer worden gebruikt.
Wat is het gevolg voor de kringloop van fotosynthese en verbranding? Leg je antwoord uit. [2p]

Inzichtsvragen

Inzichtsvragen zijn moeilijker dan toepassingsvragen omdat je naast de informatie en je leerstof, ook logisch moet nadenken. 

Dit zijn bijna altijd 'leg uit' vragen waarbij je moet je met de geleerde begrippen antwoord geven op de vraag. 
Hier moet je soms meer leerstof samen gebruiken

Voor iedereen!

Vogelkolonies vervuild met gif
In kolonies van zeevogels wordt veel gif in de vogelpoep aangetroffen. Dit blijkt uit een onderzoek van de Acadia University uit Nova Scotia (Canada). In de vogelpoep werden kankerverwekkende stoffen gevonden als DDT, PCB en sommige zware metalen. De giftige stoffen komen onder andere voor in de oceaan.
[I] Hoe kan het dat mensen door het gif DDT ziek kunnen worden, terwijl sommige vissen nergens last van hebben?

Opzet van de les

1. Belangrijkste leerdoelen
   Ruimte voor herhaling en vragen
2. Soorten vragen en tips 
3. Oefentoets
4. Afsluiting

Oefentoets