§6.2 Zelfstandige burgers

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

§6.2 Zelfstandige burgers

• op welke manier Holland belangrijk werd
  
• hoe steden stadsrechten kregen 
• hoe burgers hun stad bestuurden
  
• hoe steden zelfstandiger werden en lage edelen macht verloren
  

Holland wordt belangrijk

• In de tijd van steden en staten bestond het gebied van het huidige Nederland, België en Luxemburg uit zeventien gewesten.
  
• Deze gewesten werden samen de Nederlanden genoemd.
  
• Holland was een van de belangrijkste gewesten. Vanaf de 12e eeuw breidden de graven van Holland hun gebied en macht uit

Welke Hollandse graaf werd in 1296 door lagere edelen vermoord?

1. Willem V
2. Floris V
3. Maurits V
4. Hendrik V

In welk kasteel werd Floris V gevangen gehouden?

1. Muiderslot
2. Slot Loevenstein
3. Kasteel de Haar
4. Kasteel Doornenburg

Stadsrechten

Steden kregen van vorsten en hoge edelen stadsrechten: privileges van een stad. 

• Stadsmuur bouwen
  
• belastingen en tol heffen
  
• Een markt houden
• stad zelf besturen
• rechtspreken volgens eigen stadswetten

Welke stad kreeg in Nederland als eerste stadsrechten?

1. Amsterdam
2. Zaanstad
3. Rotterdam
4. Dordrecht

het stadsbestuur

• Door de opkomst van steden verdween de horigheid en kregen boeren meer rechten ==> de heren wilden genoeg boeren op hun land houden. 
  
• Steden werden bestuurd door schepenen, burgers uit rijke en aanzienlijke families. Alleen mannen konden toetreden tot de burgerij (vrouwen konden geen burger worden)

het stadsbestuur

• De schepenen spraken recht en maakten keuren (stadswetten), ze zorgden voor rust en orde. Ze kwamen bijeen in het raadhuis. Ook hadden steden een vroedschap (een groep aanzienlijke mensen).
  
• Hollandse steden hadden daarnaast burgemeesters, dit waren de hoogste stadsbestuurders en hadden voor één of meer jaren het dagelijks bestuur over de stad in handen.  

Lees in de tekst van GWP het verhaal van het dienstmeisje Hendrika. Waarin verschilde het strafrecht in de middeleeuwen met dat van onze tijd?

kenmerken middeleeuwse stad

Middeleeuwse stad:

• Markt in centrum
  
• Stadhuis --> vergaderingen stadsbestuur
  
• Woningen rijke kooplieden
  
• Kerk
  
• Soms kathedraal
  
• Stadsmuur
  
• Gracht
  
• Onhygiënisch
  
• Epidemieën
  

STEDEN EN EDELEN

Opstand van Jacob van Artevelde laat zien dat de steden meer macht krijgen en dat de edelen macht gaan verliezen.

Ook vorsten versterkten hun macht, omdat ze nu met het geld dat ze kregen van de steden, minder afhankelijk werden van edelen

Stel 1 vraag over iets dat je deze
les nog niet zo goed hebt begrepen.

Schrijf 3 dingen op die je
deze les hebt geleerd