HV1 les 2 H7 tijden NIET BEHANDELD

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Vandaag

10 minuten lezen

werkwoorden

Stil lezen

Lesdoelen

Je leert hoe je werkwoordsvormen herkent in een zin. 

Herhaling vorige les

We hebben woordsoorten besproken.  

Huiswerk nakijken

H6 alle opdrachten

De tijden

Werkwoordsvormen geven de tijd van de zin aan.

schema

Onvoltooid tegenwoordige tijd OTT

Staat een werkwoord in de onvoltooid tegenwoordige tijd? Dan wordt er een activiteit of toestand uitgedrukt die nog bezig is of op korte termijn plaatsvindt. 

Voorbeelden:

Noor eet popcorn tijdens de film.

Maaike drukt op de rode knop.

Vandaag ben ik jarig.

Onvoltooid verleden tijd OVT

Naast de onvoltooid tegenwoordige tijd kan een werkwoord ook in de onvoltooid verleden tijd staan. Wanneer een werkwoord in deze tijd staat, wordt er een activiteit in het verleden mee uitgedrukt. 

Voorbeelden:

Mehmet las een goed boek tijdens zijn vakantie.

Hij werkte in de horeca. 

Evelien schreef iets op een briefje.

Voltooid tegenwoordige tijd VTT

Als een werkwoord in de voltooid tegenwoordige tijd staat, betekent dit dat de activiteit die ermee uitgedrukt wordt al is afgerond. Deze tijd kenmerkt zich doordat er altijd een voltooid deelwoord in de zin staat. Het voltooid deelwoord wordt eigenlijk altijd verzegeld door een hulpwerkwoord (hebben, zijn, worden). Bij de VTT staat het hulpwerkwoord in de tegenwoordige tijd.

Voorbeelden:

Hij heeft vanochtend hard gewerkt. 

Mick is geholpen door de dokter. 

Ik ben niet naar het feest gegaan. 

Voltooid verleden tijd VVT

Net als voor de voltooid tegenwoordige tijd geldt ook voor de voltooid verleden tijd dat de activiteit al heeft plaatsgevonden. Bovendien staat er ook altijd een voltooid deelwoord in combinatie met een hulpwerkwoord in de zin. Het belangrijkste verschil met de voltooid tegenwoordige tijd is dat het hulpwerkwoord bij de voltooid verleden tijd in de verleden tijd staat. 

Voorbeelden:

Bas had nog nooit carnaval gevierd. 

Hij was hard op zijn knie gevallen. 

Froukje en Tom hadden veel gelachen samen.  

Onvoltooid tegenwoordige toekomende tijd OTTT

Werkwoorden die in de onvoltooid tegenwoordige toekomende tijd staan, drukken een handeling uit die in de toekomst plaatsvindt. Je herkent zinnen die in deze tijd staan aan het gebruik van (een vorm van) het hulpwerkwoord ‘zullen’. In de onvoltooid tegenwoordige toekomende tijd staat de werkwoordsvorm van ‘zullen’ altijd in de tegenwoordige tijd. 

Voorbeelden:

Sanne zal de cadeautjes voor de kinderen kopen. 

Ik zal mijn werk op tijd klaar hebben vanavond.

Olivier en Felix zullen het probleem samen wel oplossen. 

Onvoltooid verleden toekomende tijd OVTT

Staat een zin in de onvoltooid verleden toekomende tijd? Dan wordt er een handeling uitgedrukt die vanuit het verleden in de toekomst plaatsvindt. Net als bij de bovenstaande twee werkwoordstijden geldt ook hier weer dat het hulpwerkwoord ‘zullen’ in de zin staat. Omdat het hier om de verleden tijd gaat, wordt ook de verleden tijd van dit hulpwerkwoord gebruikt. 

Voorbeelden:

Ik zou graag iets willen bestellen.

Inge zou hem vandaag bellen.

Zij zouden met de trein reizen.

Voltooid tegenwoordige toekomende tijd VTTT

Als een zin in de voltooid tegenwoordige toekomende tijd staat, draait het om een handeling die in de toekomst voltooid zal zijn. Omdat het hier om de voltooide tijd gaat, staat er altijd een voltooid deelwoord in de zin. De vorm van het hulpwerkwoord ‘zullen’ staat bij de voltooid tegenwoordige toekomende tijd altijd in de tegenwoordige tijd. 

Voorbeelden:

De musical zal aan het eind van het schooljaar opgevoerd worden. 

Na het toernooi zullen de prijzen uitgereikt worden.

Hij zal wel heel veel geoefend hebben. 

Stappenplan: bepaal de tijd van de zin

1. Staat er een vorm van hebben of zijn als hulpwerkwoord in de zin? 

ja: v (voltooid) of nee: o (onvoltooid)

2. Staat de persoonsvorm in de t (tegenwoordige) of v (verleden tijd)?

3. Staat er een vorm van zullen in de zin? 

ja: t (toekomende tijd) of nee: -

4. Zet bij het laatste streepje een t van tijd. 

1. volt./onvolt.                 2. tegenw./verl.tijd                  3. toekomende          4. tijd

             -                                      -                                                -                            -                         -

zouden

Aan de slag

Maken H7 opdr. 2 en 3

• Ga aan de slag met het maken van de opdrachten. 
• Je mag overleggen met je buur, maar doe dit zachtjes. 

Ben je klaar?

Haal dan bij de docent oefenbladen op.

Volgende les

H7 werkwoordsvormen deel 2: lijdende en bedrijvende zinnen

Zijn voor jou de lesdoelen behaald

Ik kan uitleggen wat zelfstandige naamwoorden, lidwoorden, bijvoeglijke naamwoorden en werkwoorden zijn.