Hoofdstuk 7

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Lesplanning

• Uitleg hoofdstuk 7.1
• Artikel ''Beyoncé''
• Verder hoofdstuk 7.1
  

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kan je:

• uitleggen wat positieve externe effecten zijn.
• uitleggen wat negatieve externe effecten zijn.
• voorbeelden noemen van externe effecten van productie (sociale-, gezondheids- of milieueffecten.
• uitleggen dat consumenten verschillend met duurzaamheid omgaan.

Wat was ook alweer welvaart?

Externe effecten

Extern effect: gevolgen van consumptie en productie die niet in de prijs worden meegenomen maar wel de welvaart van andere beïnvloeden.

Negatieve externe effecten: Een extern effect waarbij de welvaart van de maatschappij afneemt.

Positieve externe effecten: Een extern effect waarbij de welvaart van de maatschappij toeneemt. 

Zorgt Beyoncé voor inflatie?

1. Lees in stilte het artikel

2. Bespreek in je tweetal wat je hebt gelezen

3. Vul negatieve externe effecten uit het artikel, in de tabel.

4. Vul positieve externe effecten uit het artikel, in de tabel.

5. Bedenk zelf nog externe effecten erbij.

6. Klassikaal bespreken

Artikel: Beyoncé

https://www.nu.nl/economie/6268092/zweedse-econoom-wijt-hoge-inflatie-aan-niemand-minder-dan-beyonce.html 

Een concert van Beyoncé 

Positieve externe effecten:

• Je moet een hotel boeken.
• Je eet van te voren bij een restaurant of bij en fastfoodketen.
• Meer werkgelegenheid voor de mensen achter de bar en de beveiliging ect.

Negatieve externe effecten:

• Er ontstaan files rondom het concert.
• Er zijn overvolle treinen.
• Parkeren in omliggende wijken.
• Geluidsoverlast omwonende.
• Hotelprijzen stijgen.
• Mensen uit het buitenland komen met het vliegtuig, dus meer co2 uitstoot.
• Er kan inflatie ontstaan.

Duurzaam

Duurzaam is als er rekening wordt gehouden met de gevolgen voor mens en milieu op de lange termijn.

Hoe zie je duurzaamheid terug bij het Beyoncé concert?

• Tickets zijn digitaal. Vroeger was dit allemaal op papier.

Maatschappelijk bewust van verschillende soorten consumenten

• De "rode" consument (40% v NL)-> houdt geen rekening met mens/ milieu in de toekomst en is dus niet duurzaam.
• De "lichtgroene" consument (55%)-> is zich wel beter bewust van de gevolgen van consumptie, maar niet bereid om veel geld eraan te besteden.
• De "donkergroene" consument (5%) -> wilt graag geld besteden aan een duurzamer leven, op meerdere gebieden. Bijv: minder met het vliegtuig, koopt fairtrade producten of koopt biologische producten.

Verschillen bij het Beyoncé concert

''rode'' consumenten -> komen vanuit het buitenland met het vliegtuig.

''lichtgroene'' consumenten -> komen met de fiets of trein.

''groene'' consument -> bekijken het YouTube

Aan de slag

• Hoofdstuk 7 
    Maken Opdracht 7.1 en 7.2 en 7.3 (bladzijde 93)

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kan je:

• uitleggen dat gebrek aan transparantie ertoe leidt dat consumenten onbedoeld verkeerde keuzes maken.
• uitleggen welke rol keurmerken kunnen spelen voor consumenten.

Lesplanning

• Video over de instorting van een kledingfabriek
• Uitleg hoofdstuk 7.2
  
• Aan de slag met de opdrachten

https://nos.nl/l/2472648

Wie weet;
in welk land, in welke fabriek door wie, je schoenen worden gemaakt?

Transparantie in de problemen

• De consument heeft nauwelijks de juiste informatie
• In welke fabriek/land wordt jou kleding gemaakt?
• Hoe wordt daar met mensen omgegaan?
• Hoe weet je of de arbeiders een eerlijk loon krijgen?

Wat is een keurmerk?

Een keurmerk is een etiket dat bedoeld is om consumenten snel te informeren over productie eigenschappen.

Voor het behouden en beschermen van bossen

Handel met eerlijke handelsvoorwaarden

(eerlijke lonen)

Producten van biologische landbouw

Veiligheid van elektrische producten en apparaten

De gezonde consument

Waarom is gezond eten zo belangrijk?

Wat is gezondheidswinst?

Richtlijnen voor gezondheidswinst van de gezondheidsraad (2015)

Aan de slag

Maken opdrachten: 

• Opdracht 7.4 
• Opdracht 7.5
• Opdracht 7.8
• Opdracht 7.9
• Opdracht 7.10

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kan je:

• uitleggen dat de morele vrijbrief ervoor zorgt dat consumenten minder maatschappelijk bewust consumeren dan zij zelf denken.

Lesplanning

• Herhaling en video
• Uitleg hoofdstuk 7.4
• Aan de slag met de opdrachten

Wat zijn externe effecten?

Wat zijn voorbeelden van negatieve externe effecten?

Wat zijn voorbeelden van positieve externe effecten?

De milieubewuste consument

Als consument breng je schade toe aan het milieu. Je kunt deze schade beperken door bewuste keuzes te maken bij het consumeren. 

Je kunt bijvoorbeeld:

1. minder consumeren
2. vaker het openbaar vervoer of de fiets nemen
3. kiezen voor milieuvriendelijke en/of diervriendelijke varianten
4. afval scheiden.

Consument: Persoon die consumeert, dat wil zeggen goederen of diensten koopt

Morele vrijbrief

Het gedrag van consumenten gaat heen en weer.

Van een bewuste keuze naar een minderbewuste keuze, en andersom = compensatiegedrag = morele vrijbrief

• Ik ga nu sporten -> daarna eet ik een snack.
• Ik koop zonnepanelen -> ik ga meer stroom verbruiken

Aan de slag

Maken opdrachten: 

• Opdracht 7.13
• Opdracht 7.14
• Opdracht 7.15

Extra uitleg video's

Externe effecten:​

https://www.youtube.com/watch?v=sHEg4XkPkxg​

​

​

Keurmerk kledingindustrie:​

https://www.ad.nl/politiek/d66-wil-met-ecolabel-enorme-puinhoop-in-de-kledingindustrie-aanpakken~a83363db/​

Opgave 7.7​

https://www.oxfamnovib.nl/blogs/dagelijks-leven/hoe-koop-ik-verantwoord-kleding​