(P3) Les 2

• Ges
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Landdegradatie

JdW-kijkwijzer

Lesopbouw:

1. Vooraf:
   Startklaar, Voorkennis activeren, Formatief Handelen
   
   
2. Instructie:
   Leerdoelgericht werken, Inclusieve didactiek, Concrete en herkenbare voorbeelden, Formatief Handelen
   
   
3. Toepassing:
   Actieve verwerking, Formatief handelen 
   
   
4. Evaluatie:
   Afsluiting

Overzicht Periode 3

• Thema: Klimaatverandering 
• Benodigde lesmaterialen: Leerboek, werkboek, map, pen en opgeladen laptop.

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7	Week 8	Week 9	Week 10	Week 11
Toetsbespreken en klimaatverandering	ecologisch voetafdruk	Landdegradatie			SO					Herhaling

              Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boek, Chromebook, JdW-map, etui 

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

          Wat gaan we vandaag doen?

Programma:

• Overzicht periode 3
• Toets bespreken
• Uitleg
  
• Werkblad/controle vraag
  
• Afsluiting

Regels:

• Als de docent aan het woord is, ben je stil.

• Vinger opsteken als je wat wil vragen / zeggen.

• Actieve werkhouding

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

Noem drie dingen die stijgen door hogere welvaart.

7. Formatief handelen

De docent geeft de leerlingen gedurende de les gerichte feedback, feedup en feedforward op de op de inhoud van het werk, de leerstrategie, het gedrag en op zelfsturing. De docent bevraagt willekeurig leerlingen met open vragen. De docent stimuleert kwaliteitsbesef onder leerlingen door bijvoorbeeld leerlingen elkaars werk te laten vergelijken of uitgewerkte voorbeelden te gebruiken, gevolgd door geïnformeerde vervolgstappen.

Waarom leidt bevolkingsgroei tot meer druk op natuurlijke hulpbronnen?

7. Formatief handelen

De docent geeft de leerlingen gedurende de les gerichte feedback, feedup en feedforward op de op de inhoud van het werk, de leerstrategie, het gedrag en op zelfsturing. De docent bevraagt willekeurig leerlingen met open vragen. De docent stimuleert kwaliteitsbesef onder leerlingen door bijvoorbeeld leerlingen elkaars werk te laten vergelijken of uitgewerkte voorbeelden te gebruiken, gevolgd door geïnformeerde vervolgstappen.

           Leerdoelen

1. De leerlingen kennen de oorzaken van landdegradatie: overbegrazing, ontbossing en intensief landgebruik. 

2. De leerlingen kunnen uitleggen hoe deze oorzaken leiden tot uitputting, verzilting en verwoestijning.

3. De leerlingen kunnen uitleggen  hoe duurzame landbouwpraktijken en efficiënte irrigatiemethoden deze gevolgen kunnen beperken.

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.      

L   Landdegradatie

Landdegradatie betekent dat de bodem slechter wordt.

De grond wordt minder vruchtbaar.

Er groeit steeds minder of zelfs helemaal niks meer.

Gevolg: Minder eten, slechtere leefomgeving.

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

       Oorzaken landdegradatie

Overbegrazing → te veel dieren op het land

Ontbossing → te veel bomen worden gekapt

Intensief landgebruik → de grond wordt te veel en te vaak gebruikt

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

Waarvoor hebben we landbouw nodig?

           Overbegrazing 

Te veel koeien, schapen of geiten op hetzelfde stuk land.

Het gras krijgt geen tijd om terug te groeien.

De grond wordt kaal.

Wind en regen nemen de vruchtbare grond mee.

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

      Ontbossing

Bomen worden gekapt voor hout of landbouw.

Bomen houden de grond vast met hun wortels.

Zonder bomen spoelt of waait de grond weg.

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

      Intensief landgebruik

De grond wordt vaak en zonder pauze gebruikt.

Boeren planten steeds hetzelfde gewas.

De voedingsstoffen in de grond raken op.

De bodem wordt  voedselarm en droog.

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

Gevolgen

Uitputting: De grond raakt voedingsstoffen kwijt.

Verzilting: Te veel zout in de grond door verkeerd irrigeren.

Verwoestijning: Het land wordt een soort woestijn, niets groeit er meer.

5. Concrete en herkenbare voorbeelden

De docent maakt gebruik van praktische en concrete voorbeelden die voor leerlingen herkenbaar zijn in hun eigen leefwereld om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent doet hierbij een beroep op dual coding. Door het visuele en het verbale te combineren vergroot de docent de kans dat lesstof beter bij de leerlingen blijft beklijven. 

      Oplossingen

Duurzame landbouw:

- Niet te veel dieren op het land.

- Afwisselend verschillende gewassen planten.

- Mest gebruiken om de grond te voeden.

Slimme irrigatie:
Druppelirrigatie: water gaat direct naar de wortels.

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

Samenvatting

Oorzaken: Overbegrazing, ontbossing, intensief gebruik

Gevolgen: Slechte grond, verzilting, woestijnvorming

Oplossingen: Duurzame landbouw en goed omgaan met water

5. Concrete en herkenbare voorbeelden

De docent maakt gebruik van praktische en concrete voorbeelden die voor leerlingen herkenbaar zijn in hun eigen leefwereld om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent doet hierbij een beroep op dual coding. Door het visuele en het verbale te combineren vergroot de docent de kans dat lesstof beter bij de leerlingen blijft beklijven. 

Wat is géén oorzaak van landdegradatie?

1. Overbegrazing
2. Ontbossing
3. Regenval
4. Intensief landgebruik

Wat gebeurt er bij verzilting?

1. De bodem droogt uit
2. De bodem wordt bedekt met zand
3. Er komt zout in de grond
4. Er groeien meer planten

Waarom is ontbossing slecht voor de bodem?

1. Bomen nemen te veel water op
2. Bomen houden de grond vast met hun wortels
3. Bomen zorgen voor verzilting
4. Bomen maken de bodem zwaarder

Stel jij bent boer in een droog gebied. Je merkt dat je minder kunt oogsten dan vorig jaar. Wat zou jij doen om de bodem te beschermen?

Wat gebeurt er als de bodem steeds minder vruchtbaar wordt?

7. Formatief handelen

De docent geeft de leerlingen gedurende de les gerichte feedback, feedup en feedforward op de op de inhoud van het werk, de leerstrategie, het gedrag en op zelfsturing. De docent bevraagt willekeurig leerlingen met open vragen. De docent stimuleert kwaliteitsbesef onder leerlingen door bijvoorbeeld leerlingen elkaars werk te laten vergelijken of uitgewerkte voorbeelden te gebruiken, gevolgd door geïnformeerde vervolgstappen.

Wat is het verschil tussen uitputting en verzilting?

7. Formatief handelen

De docent geeft de leerlingen gedurende de les gerichte feedback, feedup en feedforward op de op de inhoud van het werk, de leerstrategie, het gedrag en op zelfsturing. De docent bevraagt willekeurig leerlingen met open vragen. De docent stimuleert kwaliteitsbesef onder leerlingen door bijvoorbeeld leerlingen elkaars werk te laten vergelijken of uitgewerkte voorbeelden te gebruiken, gevolgd door geïnformeerde vervolgstappen.

Verwerkingsopdracht

Opdracht:

Je onderzoekt een gebied met landdegradatie. Je leert over het klimaat, het landgebruik, de problemen, de gevolgen en mogelijke oplossingen. Daarna verwerk je jouw bevindingen in een eindproduct.

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen.

www.pbl.nl

Aan de slag

Wat - Lees het kranten artikel en maak de vragen van het werkblad

Hoe - In tweetallen.
Hoelang - 15 min.

Hulp nodig - Vraag docent om hulp.

Klaar - Woordjes leren.

Uitkomst - Bespreek met ander tweetal.

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen.

Terugkijken 

op de leerdoelen

1. De leerlingen kennen de oorzaken van landdegradatie: overbegrazing, ontbossing en intensief landgebruik.

2. De leerlingen kunnen uitleggen hoe deze oorzaken leiden tot uitputting, verzilting en verwoestijning.

3. De leerlingen kunnen uitleggen hoe duurzame landbouwpraktijken en efficiënte irrigatiemethoden deze gevolgen kunnen beperken.

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner.

           Begrippen
           uit deze les

• Landdegradatie 
• Bodemerosie 
• Ontbossing 
• Overbegrazing 
• Intensief landgebruik 
• Uitputting
• Verzilting 
• Verwoestijning 
• Duurzame landbouw 
• Irrigatie
• Druppelirrigatie  

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner.

Exit ticket

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner.

Eindslide

Ruimte voor een afsluitend woord.