De verleiding van het beeldscherm
1 / 18
Lesson duration is: 90 minIntroduction
Een interactieve les rondom de verleiding van het beeldscherm.
Deze les maakt de leerlingen bewust hoeveel verleidingstrucs de makers van apps en devices inzetten om hen aan het scherm gekluisterd te houden.
Daarnaast gaan ze actief aan de slag om een week lang deze verleiding te weerstaan.
Instructions
Voorbereiding:
Deze les is zowel met als zonder devices in de klas te verzorgen.
- Werk je zonder devices? Lees dan bij iedere slide de notities voor de docent.
- Werk je met devices? Gezien de leesbaarheid van de opdrachten is het raadzaam de leerlingen op een tablet of laptop mee te laten doen. Een telefoonschermpje maakt de opdrachten moeilijk leesbaar.
Wanneer je de les presenteert vink dan de volgende twee functies aan:
- Devices in de klas
- Toon bij student: Daardoor zien de leerlingen de opdrachten op dezelfde manier als op het digibord. - Aan het einde van deze les kun je met de klas een anti- verleiding onderzoek doen (slide 15). Bereid dit eerst voor door de notities van de les te lezen en in de bijlage van de les het onderzoeksdagboek uit te printen.
- Verwacht je dat het anti-verleiding onderzoek een te grote stap is voor de leerlingen? Doe eerst alsof ze het onderzoek moeten gaan doen en sta goed stil bij hun reacties. Hoe reageren ze? Voelen ze weerstand? Bespreek wat er bij hen opkomt.
- Bied zo nodig een alternatief aan, namelijk een week lang het schermgebruik observeren (slide 16). Later zou het onderzoek alsnog ingezet kunnen worden.
Worksheets
Items in this lesson
Slide 1 - Slide
Lees dit voordat je deze les geeft:
- Vink gelijk "toon bij leerling" aan nadat je klikt op "Geef les" als de leerlingen devices gebruiken.
- Aan het einde van deze les gaan de leerlingen in groepen een anti- verleiding onderzoek uitvoeren (slide 15). Bereid dit eerst voor door de notities van de les te lezen en het onderzoeksdagboek in de bijlage uit te printen.
- Verwacht je dat het een te grote stap is voor de leerlingen? Doe eerst alsof ze het onderzoek gaan doen en sta goed stil bij hun reacties. Hoe reageren ze? Voelen ze weerstand? Bespreek wat er in hen opkomt.
- Het alternatief is dat ze eerst hun eigen schermgebruik observeren (slide 16). Later zou het anti-verleiding onderzoek alsnog ingezet kunnen worden.
Slide 2 - Slide
Voor de docent
Bespreek dit met de leerlingen:
- Is dit een aantrekkelijke slide?
- Is er iets op deze slide dat jou wil verleiden?
- Wat probeert jouw aandacht te trekken? En hoe dan?
- Werkt het?
Slide 3 - Slide
Voor de docent
Bespreek dit met de leerlingen:
- Is dit een aantrekkelijke slide?
Kan je uitleggen waarom wel of niet? - Wat trekt op deze slide als eerste jouw aandacht? En waarom is dat?
- Werkt deze zwart-wit slide net zo goed als de vorige, gekleurde slide?
Welke slide heeft je voorkeur en waarom?
Even oefenen:
Welke slide heeft je voorkeur en waarom?
Slide 4 - Poll
Voor de docent
Bespreek de antwoorden met de groep.
- Wat voegen kleuren toe?
- Lees je beter met of zonder kleuren?
- Leiden er ook elementen af van de boodschap van de slide?
De leerlingen kunnen op het scherm hun antwoord aanklikken. Wanneer alle leerlingen antwoord hebben gegeven, zie je de resultaten weergegeven in een staafdiagram.
Zonder devices:
- Laat de leerlingen hun vinger opsteken en noteer de aantallen per antwoordoptie.
- Gebruik wisbordjes die de leerlingen omhoog kunnen houden.
- Laat de leerlingen het antwoord op post-its schrijven en plak dezelfde antwoorden bij elkaar op een wand van het lokaal.
Hoeveel uur zit jij op een dag op een device?
Hoeveel uur zit jij op een dag op een device*?
Slide 5 - Poll
Voor de docent
Bespreek het resultaat met de groep.
- Wat vinden de leerlingen van de uitkomst van deze vraag?
- Valt het aantal uren mee of tegen?
- Waar zitten de grootste verschillen? Hoe komt dat?
Met devices:
De leerlingen kunnen op het scherm hun antwoord aanklikken. Wanneer alle leerlingen antwoord hebben gegeven, zie je de resultaten weergegeven in een staafdiagram.
Zonder devices:
- Laat de leerlingen hun vinger opsteken en noteer de aantallen per antwoordoptie.
- Gebruik wisbordjes die de leerlingen omhoog kunnen houden.
- Laat de leerlingen het antwoord op post-its schrijven en plak dezelfde antwoorden bij elkaar op een wand van het lokaal.
Wist je dat
Wist je dat...
Sleep de rode tekstballonnetjes naar de juiste plek.
…jonge kinderen vaak schadelijke filmpjes tegenkomen op TikTok?
…kinderen gemiddeld 6,5 uur op een scherm zitten per dag?
…teveel schermtijd vlak voor het naar bed gaan slecht is voor je slaap?
Slide 6 - Drag question
Voor de docent
Wist je dat...
(slide 6 en 7)
Per situatie kan je met de leerlingen bespreken in hoeverre dit voor hen ook geldt. Denk aan vragen als:
- Wie herkent zichzelf in een van deze drie situaties?
- Wie heeft een voorbeeld?
- Doen jullie al iets om deze situaties te voorkomen?
- Hebben jullie thuis afspraken over je schermtijd?
Met devices:
De leerlingen kunnen individueel of in groepjes de opdracht zelfstandig maken.
Zonder devices:
- Doe de opdracht klassikaal op het digibord.
- Of maak gebruik van de Wist_je-dat.pdf in de bijlage.
... kinderen op steeds jongere leeftijd een bril nodig hebben?
Leg 2 uur voordat je gaat slapen je scherm weg en doe iets rustigs.
Wist je dat
Wist je dat...
Sleep de rode tekstballonnetjes naar de juiste plek.
…kinderen doen wat hun ouders DOEN en niet wat hun ouders ZEGGEN?
Slide 7 - Drag question
Voor de docent
Wist je dat...
(slide 6 en 7)
Per situatie kan je met de leerlingen bespreken in hoeverre dit voor hen ook geldt. Denk aan vragen als:
- Wie herkent zichzelf in een van deze drie situaties?
- Wie heeft een voorbeeld?
- Doen jullie al iets om deze situaties te voorkomen?
- Hebben jullie thuis afspraken over je schermtijd?
Met devices:
De leerlingen kunnen individueel of in groepjes de opdracht zelfstandig maken.
Zonder devices:
- Doe de opdracht klassikaal op het digibord.
- Of maak gebruik van de Wist_je-dat.pdf in de bijlage.
Wie bepaalt jouw schermtijd?
Wie bepaalt jouw schermtijd?
Maak een keuze hieronder.
Slide 8 - Poll
Voor de docent
Met devices:
De leerlingen kunnen op het scherm hun antwoord aanklikken. Wanneer alle leerlingen antwoord hebben gegeven, zie je de resultaten weergegeven in een staafdiagram.
Zonder devices:
- Laat de leerlingen hun vinger opsteken en noteer de aantallen per antwoordoptie.
- Gebruik wisbordjes die de leerlingen omhoog kunnen houden.
- Draai voor alle leerlingen het werkblad 'Wie_bepaalt_jouw_schermtijd.pdf' uit de bijlagen uit.
Bespreek met de groep:
- Heb jij hulp nodig om jouw schermtijd niet uit de hand te laten lopen, denk je?
- Wat zijn de afspraken die bij jou thuis gelden?
- Vind je die afspraken goed?
- Helpen die afspraken jou om je schermtijd te beperken?
- Houd jij je aan de afspraken of moet je er aan herinnerd worden?
- Vind je het lastig om je aan de schermtijd te houden?
Slide 9 - Video
Zet eventueel "toon bij leerling" uit tijdens het filmpje.
- Zorg dat het geluid hard genoeg is en dat de leerlingen gelijk opletten.
Herken jij jezelf in deze situatie?
Herken jij jezelf in deze situatie?
Slide 10 - Poll
Voor de docent
Bespreek:
- Wie herkent zichzelf in deze situatie?
- Hoe voelt het als iemand zijn telefoon 'voor' laat gaan?
- Herken je jezelf er ook in?
- Hoe reageren anderen daar dan op?
- Wat maakt het zo lastig om je telefoon per direct neer te leggen?
- Zijn er situaties waarin het begrijpelijk is dat je even af wilt maken waar je mee bezig bent?
- Zijn er situaties waarin je dit niet snapt?
- Zou het anders voelen als iemand iets anders aan het doen is? Bijvoorbeeld koken, lezen, tekenen of spelen.
Slide 11 - Slide
Voor de docent
Deze slide is er vooral voor om de leerlingen te laten beseffen op welke momenten ze naar hun telefoon grijpen.
Klik op de afbeelding om de situatie groter te zien. Klik nogmaals om weg te halen.
Met devices:
De leerlingen kunnen de kruisjes en vinkjes verdelen over de situaties.
De resultaten kunnen klassikaal besproken worden.
Zonder devices:
Bespreek de situaties klassikaal en versleep de vinkjes of kruisjes dmv:
- Meeste stemmen gelden
- Leerlingen één voor één naar voren laten komen. Om vervolgens te vragen wie hetzelfde doet.
- Of print voor alle leerlingen het werkblad 'Werkblad_Wanneerzitjijopeendevice.pdf' uit de bijlagen uit.
Bespreek
Laat de kruisjes en vinkjes in beeld staan en vraag aan de leerlingen wat ze vinden van de situatie.
- Zouden ze op sommige momenten beter niet op hun telefoon kunnen zitten? Zo ja, waarom dan?
- Wat zou een goed alternatief zijn om te doen?
- Waar is dat schermpje dan tóch zo verleidelijk?
Welke beroemdheid heeft geen
mobiele telefoon, denk je?
mobiele telefoon, denk je?
Welke beroemdheid heeft geen mobiele telefoon, denk je?
Slide 12 - Poll
This item has no instructions
Hoe zit dat in deze klas?
Gebruik jij een telefoon?
Gebruik jij een telefoon?
Hoe zit dat in deze klas?
Gebruik jij een telefoon?
Slide 13 - Poll
Voor de docent
Met de poll bekijk je met de klas of jullie percentage overeenkomt met het landelijke percentage.
Met devices:
De leerlingen kunnen op het scherm hun antwoord aanklikken. Wanneer alle leerlingen antwoord hebben gegeven, zie je de resultaten weergegeven in een cirkeldiagram.
Zonder devices:
- Laat de leerlingen hun vinger opsteken en noteer de aantallen per verleiding.
- Gebruik wisbordjes die de leerlingen omhoog kunnen houden.
Bespreek:
- Ligt ons percentage hoger of lager dan het landelijke?
- Wat vinden jullie hiervan?
- Hoe komt het percentage (landelijk) zo hoog is?
- Wat was een reden om jou een telefoon te geven?
- Gebruik jij je telefoon daar ook voor?
Wat vind jij van deze stelling?
"Ik zit te veel op mijn telefoon/beeldscherm."
"Ik zit te veel op mijn telefoon/beeldscherm."
Wat vind jij zelf?
Zit je te veel op je telefoon/device?
Slide 14 - Poll
Voor de docent
Met devices:
De leerlingen kunnen op het scherm hun antwoord aanklikken. Wanneer alle leerlingen antwoord hebben gegeven, zie je de resultaten weergegeven in een cirkeldiagram.
Zonder devices:
- Laat de leerlingen hun vinger opsteken en noteer de aantallen per verleiding.
- Gebruik wisbordjes die de leerlingen omhoog kunnen houden.
- Print uit de bijlage de Ja/Nee-afbeeldingen uit. De leerlingen kunnen hun naam schrijven, een sticker plakken of gaan staan bij het passende antwoord.
Bespreek:
- Wat vinden jullie van het resultaat van jullie klas?
- Hadden jullie dit verwacht?
- Hoe staan jullie ten opzichte van de rest van de Nederlandse jeugd?
- Vinden jullie deze uitkomst positief of negatief? En waarom?
Tip:
Doe zelf mee met deze vraag. Laat of aan de leerlingen zien dat de verleidingen voor volwassenen ook zeker aanwezig zijn! Of vertel hoe het jou lukt van de telefoon af te blijven.
Slide 15 - Slide
Voor de docent
Bespreek vooraf met de leerlingen dat jullie als klas een onderzoek gaan doen! Een onderzoek naar welke actie het best helpt om je bewust te worden van je schermtijd én deze misschien wel te verminderen!
Werkwijze:
- Verdeel de klas in vier groepen.
- Draai per groep de Spinner en bepaal het onderzoeksnummer.
- Bekijk bij de betreffende hotspot wat dit onderzoek inhoudt.
- Herhaal dit nog drie keer, zodat iedere groep een eigen onderzoek heeft.
- Draai je voor de tweede keer hetzelfde onderzoeksnummer? Kies dan voor de optie 'Nog een keer draaien zonder 'Onderzoek ...'.
Tip 1
Doe zelf ook mee met één (of alle) onderzoek(en). Het is voor de leerlingen fijn om te ervaren dat volwassenen met vergelijkbare uitdagingen kampen.
Tip 2
In de bijlage staat een dagboek voor de 7 dagen van het onderzoek. Laat de leerlingen deze dagelijks invullen.
Tip 3
Bij deze les hoort een evaluerende les. Hierin wordt het resultaat van de onderzoeken besproken en gaan de leerlingen aangeven wat ze geleerd hebben van deze ervaring.
Is de weerstand om mee te doen aan het onderzoek te groot? Laat ze eerst hun schermgebruik een week observeren: zie slide 16.
Slide 16 - Slide
Voor de docent
Is het onderzoek voor de leerlingen een te grote stap? Ga eerst op onderzoek uit. Hoe gaat het nu met het schermgebruik van de leerlingen? Bepaal samen hoeveel dagen jullie gaan observeren. Laat de leerlingen nadenken over thema's die worden genoemd in de hotspots.
Durven jullie daarna het anti-verleiding onderzoek te doen?
Slide 17 - Slide
Voor de docent
Maak samen met je klas een officieel moment van de start van het onderzoek.
Sta met elkaar stil bij de start door het stoplicht officieel op groen te zetten.
Aan het eind van de week kan je klassikaal het onderzoek stopzetten door het stoplicht op rood te zetten.
Tip:
Zet een online timer in die zeven dagen terug kan tellen.
Slide 18 - Slide
This item has no instructions
