17.5 Genregulatie 6V 2223

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 17.5 Genregulatie

1 / 39

Slide 1: Slide

BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

This lesson contains 39 slides, with text slides.

Lesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 17.5 Genregulatie

Slide 1 - Slide

Doel 17.5

Je leert hoe cellen selectief genen (de)activeren om hun eiwitproductie te regelen

Slide 2 - Slide

Genexpressie

Genexpressie: welke genen staan aan/ uit in welke cel -> welke eiwitten worden gemaakt in welke cel

Genen activeren/ silencen

Bepaalt de celdifferentiatie/ celspecialisatie

Bepaalt welke eigenschappen tot uiting komen

Slide 3 - Slide

Genexpressie

Cellen kunnen de genexpressie regelen door:

chromatinestructuur (epigenetica)
DNA structuur (epigenetica)
regelen van de transcriptie
regelen van translatie

Slide 4 - Slide

Epigenetica

De genexpressie (en dus eigenschap van een individu) kan worden beinvloed door wijzigingen in het chromatine (DNA + eiwitten) zonder dat de nucleotidevolgorde wordt veranderd.

Slide 5 - Slide

Genexpressie

Cellen kunnen de genexpressie regelen door:

epigenetica - chromatinestructuur
epigenetica - DNA structuur
regelen van de transcriptie
regelen van translatie

Slide 6 - Slide

Spiralisatie

Donkere plekken in de kern:

sterk gespiraliseerd DNA

= heterochromatine

-> geen transcriptie

+ nucleolus (kernlichaampje)

Slide 7 - Slide

Spiralisatie

Lichte plekken in de kern:

weinig gespiraliseerd DNA

= euchromatine

-> wel transcriptie

Slide 8 - Slide

Spiralisatie

De mate van

spiralisatie

wordt bepaald door de

histonen aan te passen

Slide 9 - Slide

Methylering en acetylering histonen

Acetylering (toevoeging van een -COCH3 groep) van een histonstaart zorgt voor minder spiralisatie

Slide 10 - Slide

Methylering en acetylering histonen

Methylering (toevoeging van een -CH3 groep) van een histonstaart zorgt voor meer spiralisatie

Slide 11 - Slide

Genexpressie

Cellen kunnen de genexpressie regelen door:

epigenetica - chromatinestructuur
epigenetica - DNA structuur
regelen van de transcriptie
regelen van translatie

Slide 12 - Slide

Methylering DNA

Methylering (toevoeging van een -CH3 groep) van de Cytosine-base bij de promotor (aanhechtingsplaats van RNA polymerase) voorkomt de transciptie

Slide 13 - Slide

Methylering DNA

Methylering van Cytosine wordt beïnvloed door invloeden van buitenaf (stress/ eetpatroon).

Slide 14 - Slide

Methylering DNA

Methylering van Cytosine wordt bij de DNA replicatie meegenomen dus erft het kind het methyleringspatroon van de ouders -> eigenschappen van een kind zijn deels beïnvloed door de milieufactoren van de ouders.

Slide 15 - Slide

Methylering DNA

Genomische imprinting: als de eigenschappen van een kind recessief zijn doordat het dominante gen is uitgeschakeld door epigenetische factoren.

Slide 16 - Slide

Slide 17 - Slide

Genexpressie

Cellen kunnen de genexpressie regelen door:

epigenetica - chromatinestructuur
epigenetica - DNA structuur
regelen van de transcriptie
regelen van translatie

Slide 18 - Slide

Regeling transcriptie - prokaryoten

Voorbeeld: regulatie van genen voor de aanmaak van enzymen om lactose te verteren (bron 21)

Slide 19 - Slide

Regeling transcriptie - prokaryoten

Structuurgenen coderen voor de eiwitten die lactose kunnen verteren

Slide 20 - Slide

Regeling transcriptie - prokaryoten

Regulatorgen codeert voor een repressoreiwit

Slide 21 - Slide

Regeling transcriptie - prokaryoten

Repressoreiwit bindt aan de operator van de structuurgenen en voorkomt de binding van RNA polymerase aan de promotor.

Slide 22 - Slide

Regeling transcriptie - prokaryoten

Bij aanwezigheid van lactose bindt lactose aan het respressoreiwit en inactiveert het -> het laat los.

Slide 23 - Slide

Regeling transcriptie - prokaryoten

Zonder repressoreiwit kan RNA polymerase binden aan de promotor en worden de structuurgenen afgelezen.