bs 3

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

BS 3 De ogen  

Waar gaat deze bassistof over?

• Uitwendige bouw van het oog
• Doorsnede van het oog

Leerdoelen

• Je kunt de inwendige en uitwendige delen van een oog noemen met hun functies en kenmerken.

Woordenlijst

Inleiding 

We kijken steeds vaker naar het beeldscherm van een telefoon of computer. Je kunt hierdoor ‘computerogen’ krijgen. Je ogen worden eerder moe en raken geïrriteerd.

Hoe noem je een orgaan dat reageert op prikkels?

Alle zintuigen samen noemen we het......

Waarom kun je zachte geluiden in de verte niet altijd horen? (noem ook het bijpassende begrip)

Wat is een prikkel?

Niet elk zintuig kan alle prikkels ontvangen. Hoe noemen we de prikkel die past bij een zintuig?

Welke zintuigen liggen er allemaal in de huid?

Waarom is de neus belangrijk voor de tong?

Uitwendige bouw van de ogen

De ogen liggen in de oogkassen van de schedel. Deze beschermen de ogen.

Het oog zit hierin vast met meerdere oogspieren.

Met deze spieren kun je je ogen bewegen.

Uitwendige bouw van de ogen

Uitwendige bouw van de ogen

Je iris noemen we ook wel het regenboogvlies.

Je pupil lijkt zwart, maar is eigenlijk een opening in je iris. Hierdoor kan er licht naar binnen vallen

Uitwendige bouw van de ogen

Je wimpers beschermen je ogen tegen fel licht en vuil/viezigheid.

Je wenkbrauwen beschermen je ogen tegen zweet en ander vocht.

Uitwendige bouw van de ogen

Je traanklieren maken traanvocht. Dit beschermt je ogen van uitdrogen en maakt je ogen schoon.

Door te knipperen loopt dit weg in de traanbuizen.

Inwendige bouw van de ogen

 Het harde oogvlies is de buitenste laag. Aan de voorkant van het oog gaat het harde oogvlies over in het hoornvlies. Het hoornvlies ligt over de iris en pupil heen en is doorzichtig. Hierdoor kan licht je oog binnenvallen.

Inwendige bouw van de ogen

Een oog is voor het grootste deel gevuld met een geleiachtige massa: het glasachtig lichaam. Hierdoor blijft het netvlies op zijn plaats. Tussen het glasachtig lichaam en het netvlies liggen bloedvaten.

Inwendige bouw van de ogen

Vaatvlies brengt bloed met voedingsstoffen en zuurstof aan de cellen in je oog.

Je lens en de kringspieren in je iris zorgen er samen voor dat je scherp ziet.

Inwendige bouw van de ogen

In het netvlies zitten de zintuigcellen die impulsen afgeven via de oogzenuw aan de hersenen.

Waar de oogzenuw het oog verlaat zitten geen zintuigcellen, dit noem je de blinde vlek.

Met de gele vlek zie je het scherpst.

Beschermt het oog tegen vuil en te fel licht

Beschermt het oog tegen uitdroging

Verspreidt traanvocht over het oog

Zorgt ervoor dat zweet langs het oog loopt

Produceert traanvocht

Ooglid

Traanklier

Traanvocht

Wenkbrauw

Wimper

Het OOG: de binnenkant

netvlies

oogzenuw

lens

Hoe heten de volgende onderdelen van het oog?

Netvlies

Pupil

Hoornvlies

Blinde vlek

Staafjes: contrast grijs/zwart als het schemert of donker is.

Kegeltjes: gele vlek -> kleur -> rood, groen en blauw.

Waar de oogzenuw zit is de blinde vlek, daar zitten geen zintuigcellen

Wat kun je zien met de kegeltjes?

1. Kleur
2. Zwart en grijs tinten
3. Licht
4. Kegeltjes doen niks

Zit er in de blinde vlek zenuwcellen?
Ja of nee en waarom?

Benoem de verschillende onderdelen van het netvlies.

uitloper zenuwcel

staafje

kegeltje

zenuwcel

blinde vlek

oogzenuw

gele vlek

Onderdelen van het oog

Benoem een verschil van staafjes en kegeltjes