les geven eerste jaars

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Smetten en vochtletsel

Inhoud

• smetten
• waarom ontstaan smetplekken bij ouderen
• op welke plekken komen smetplekken voor
• oorzaken smetten
• 3 verschijningsvormen van smetten
• risicofactoren
• behandelingsvormen
• preventie maatregelen
• verschil incontinentie letsel en smetten
• skin tears
• de drie gradaties van skin tears

Leerdoelen van deze les

aan het einde van de les...

• kunnen jullie aangeven hoe smetplekken ontstaan en op welke plekken het veel voor komt .
•  kunnen  jullie vertellen wat de 3 verschijningsvormen zijn.
• kunnen  jullie aangeven hoe je smetplekken moet behandelen en hoe je het kan voorkomen.
• kunnen jullie vertellen wat het verschil is tussen incontinentie letsel en smetten.
• kunnen  jullie vertellen wat skintears en de 3 gradaties.

Wat weten jullie al van smetten?

Smetten

• licht rode huid
• intacte huid tot een felrode, glanzende huid
• vaak in de huidplooi
• klagen over jeuk of brandend schrijnend gevoel

Daarbij kunnen ook een of enkele van de volgende verschijnselen voorkomen:

 maceratie (verweking)

Fissuurtjes (scheurtjes)

Erosie (dunnere huid)

Een nattende huid of korstvorming

Drie soorten smetten

• smetten met een droge huid
• smetten met nattende huid
• smetten met geïnfecteerde huid

Wat zijn de symptomen van smetten?

1. Jeuk, Schrijnend/brandend gevoel
2. Jeuk
3. Onaangename geur
4. Alle antwoorden zijn goed

Waarom ontstaan smetten bij ouderen?

De oudere huid:

Verslapt

Rimpels

Diepe groeven

Verlies vermogen om vocht vast te houden

Minder bloedvaten

Tragere celdeling

Op welke plekken komen smetplekken vaak voor?

• grote huidplooien zijn
• liezen
• oksels
• bilnaad
• buikplooi
• plooi onder de borsten  

Wat is de definitie van smetplekken?

1. jeukende en vies ruikende plekken
2. plekken die omstaan door warmte en vochtige huid op huid contact
3. verkleurde plekken in de plooi van de huid
4. alle bovenstaande antwoorden zijn goed

Wat past niet bij de oorzaken van smetplekken?

1. huid op huid contact met de grote huidplooien.
2. onvoldoende luchtcirculatie langs de huid
3. vrouw en ouder zijn
4. een te droge en scheurende huid

Oorzaken van Smetten

Combinatie van warmte, vochtigheid en onvoldoende luchtstroom langs de huid.

Huid-huid contact in de grote huidplooien

Warmte en vocht en onvoldoende luchtcirculatie => maceratie (verweken)=> verlies hoornlaag gevoeliger voor bacteriën en schimmels

Vrouw zijn en ouderen

Wat zijn geen risicofactoren van smetplekken?

1. weerstand (chemo).
2. regelmatig alcohol gebruik.
3. verhoogde lichaamstemperatuur.
4. verminderde mobiliteit.

Risicofactoren

• weerstand.
• eerdere smetten.
• beperking ADL en persoonlijke hygiene.
• vochtige huid door transpireren of incontinentie.
• verhoogde lichaamstempratuur.
• verminderde mobiliteit.
• vrouwen en ouderen 64+ 
• obesitas

Behandeling Smetten

• velrode, glansende huid min 2 keer  daags  een dunne laag smeren met zinkoxide of barrière spray
• oude resten verwijderen
• deskundige raadplegen
• kijken naar de veroorzakende factoren
• dagelijkse huidverzorging

Behandeling nattende huid

Meer preventieve maatregelen min 3 dgs

Zinkoxide smeersel dun aanbrengen, oudere resten eerst verwijderen

Eventueel antischimmelpreparaat

GEEN barrière spray (hecht niet)

Raadpleeg deskundige bij twijfel

uitleg video

Wat voor preventieve maatregelen kan je nemen?

Preventie maatregelen

voorkomen huid op huid
- scheurlinnen  
- Engels pluksel
ondersteunende ademende kleding
- goed sluitend, 

- niet knellend ondergoed 
- katoen
voorkomen onregelmatig transpireren
huidplooien goed droog houden
- zeepresten goed afspoelen
schoon beddengoed
regelmatig incontinentie materiaal vervangen

 Incontinentie letsel

Smetplekken

Wat zijn de symptomen van een geïnfecteerde huid

 pustels, natten, geel/groene exsudaat, randschilferingen

Satelliet laesies

Felrode huid

Pus

Korstvorming

Onaangename geur

Smetten met een geïnfecteerde huid

Consulteer deskundige

Intensivering van preventieve maatregelen min 3 dgs

1-2 dgs combinatiepreparaat zinkoxide smeersel met antischimmelpreparaat

Alleen barrière producten ter bescherming droge huid spray

Vaste evaluatie momenten; 

Welke preventieve maatregelen kan je nemen bij een geïnfecteerde huid?

1. Voorkomen huid-op-huid Voorkomen van overmatig transpireren Toepassen dagelijkse huidverzorging Droog houden huidplooien, deppen
2. Scheurlinnen, Engels pluksel (ruwe kant op huid) Goed sluitend, niet knellend ondergoedKatoenen bh. Het dragen van ondersteunende kleding. Goed sluitend, niet knellend ondergoed Katoenen bh; bij voorkeur eerst een katoenen hemd/T-shirt aantrekken dan bh. suspensoir
3. Dagelijks wassen en (deppend) drogen . Géén of een pH-neutrale zeep Dagelijks observatie huidplooien. Incontinentie: verschonen, wassen, drogen.
4. Alle antwoorden zijn goed

Skin tears

• scheur in de huid
• de bovenlaag ( epidermis) van de huid komt los van de onderlaag van de huid (dermis)

Wat zijn de oorzaken van skintears?

Oorzaken van skintears

Tere huid

Medicatie

Stoten

Vastpakken

Categorie 1

Skin tears zonder weefselverlies. Er is geen huid verloren gegaan, De wondranden kunnen nog tegen elkaar aangelegd worden.

Catogorie 2

• Skin tears met gedeeltelijk weefselverlies. Er is huid verloren gegaan. De wondranden sluiten niet meer aan.

Catogorie 3

Skin tears waarbij de volledige epidermale (opperhuid) flap is verdwenen. De losse huid is er helemaal af.

Hoe behandel je skintears?

Behandeling

Oorzaak achterhalen en beperken

Schoonmaken (onder de kraan)

Huid terug leggen

Afdekken met een niet verklevend verband

Huid beschermen

Wat is je het meest bij gebleven
van deze les?

Hebben jullie nog tips en tops voor deze les?