V5 Latijn Gerundi(v)um

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

V5 Latijn Gerundi(v)um

Geef jezelf een cijfer voor wat je nú weet over het gerundium en gerundivum.

010

Waar denk je aan bij gerundi(v)um?
Woordsoort, vertaling, types...

Gerundium

Werkwoord gebruikt als zelfstandig naamwoord

ik hou van mijn moeder

ik hou van lezen

Gerundium - rijtje

geen nom:

scribendi (gen)

scribendo (dat)

ad scribendum (acc; alleen icm ad)

scribendo (abl)

Gerundium - voorbeelden

gen. ars scribendi - de kunst van het schrijven

dat. studeo discendi (discere = leren) - ik leg me toe op het leren

acc. hic veni ad discendum - ik ben hier gekomen voor het leren/om te leren

abl. disco scribendo - ik leer door het schrijven/door te schrijven

Hoe moet je dus een gerundium meestal vertalen?
Kies het beste antwoord

1. voorzetsel + 'het' + hele werkwoord
2. 'het' + hele werkwoord
3. 'om te' + hele werkwoord
4. 'door te' + hele werkwoord

Gerundium - voorbeelden

ars scribendi - de kunst van het schrijven

studeo discendi (studeo + dat = zich toeleggen op) - ik leg me toe op het leren

hic veni ad discendum - ik ben hier gekomen voor het leren/om te leren

disco scribendo - ik leer door het schrijven/door te schrijven

vz + 'het' + hele werkwoord --> voorzetsel afhankelijk van naamval (van/voor/aan/door/etc.)
--> daarna eventueel aanpassen voor beter NL 

LET OP: gerundium kan ook een aanvulling zijn:

avidus videndi - verlangend naar het zien/om te zien (videndi = gen.)

Vertaal:
Ad scribendum domi maneo.
(domi - thuis; manere = blijven)

Habendo orationem Caesar milites cohortatus est.
(oratio = redevoering; cohortor = aanmoedigen)

Gerundivum

Werkwoord gebruikt als bijvoeglijk naamwoord

bijv.

Het te lezen boek (het boek dat gelezen moet worden)

De te betreuren vrouw (de betreurenswaardige vrouw, de vrouw die betreurd moet worden)

Gerundivum - rijtje

alles: (gaat volgens bonus)

congrueert met znw

femina lacrimanda

epistulae scribendae

scribend-us	-a	-um
-i	-ae	-i
-o	-ae	-o
-um	-am	-um
-o	-a	-o
-i	-ae	-a
-orum	-arum	-orum
-is	-is	-is
-os	-as	-a
-is	-is	-is

nunc est bibendum - hoe weet je dat dit een gerundivum is?

Gerundivum - gebruik 1

Bijvoeglijk

Voorwaarde: congrueert

Vertaling: die/dat [vdw] moet worden OF bijv. 'de betreurenswaardige' (+ rest van de zin)

Voorbeeld: epistulae scribendae - de brieven die geschreven moeten worden

Vertaal: tyrannus metuendus
(metuere = vrezen)

Gerundivum - gebruik 2

Zelfstandig

Voorwaarde: congrueert niet

Vertaling: de man/vrouw/dingen die [vdw] moet worden  (+ rest van de zin)

Voorbeeld: legenda  - de dingen die gelezen moeten worden; miseranda - de vrouw die betreurd moet worden

Vertaal: agenda

Gerundivum - gebruik 3

Met 'esse' - ook wel 'van verplichting'

Voorwaarde: congrueert met znw + vorm van esse

vaak: a(b) + abl. of dativus van handelende persoon ('auctoris')

Vertaling: [znw] moet worden [vdw]

Voorbeeld: iter faciendum est (mihi) - de reis moet gemaakt worden )door mij)

NB ook in a.c.i.: Ceterum censeo Carthaginem delendam esse 'overigens ben ik van mening dat Carthago verwoest moet worden.

Vertaal: epistulae nobis scribendae sunt.

Gerundivum - gebruik 4

Dominant (enige zonder 'moeten worden')

Voorwaarde: congrueert met znw (en alle andere gebruiken leveren niks op)

Vertaling: het [hele werkwoord] van [znw]

Voorbeeld: epistula scribenda (abl.) disco linguam Latinam - door het schrijven van een brief leer ik de Latijnse taal.

Vertaal:

Cives ad defendendam libertatem preparant.

Overzicht gerundivum:

Type	congrueert?	esse?	Vertaling
1 bijvoeglijk	ja	nee	brieven die geschreven moeten worden (...)
2 zelfstandig	nee	nee	de dingen die gelezen moeten worden
3 verplichting	ja	ja	de reis moet gemaakt worden
4 dominant	ja	nee	door het schrijven van een brief leer ik de taal

Gerundium of gerundivum?
librum legendum in tabula iacet.

1. Gerundium
2. Gerundivum

Vertaal:
librum legendum in tabula iacet.

Gerundium of gerundium?
Hoc non tempus est dubitandi.

1. Gerundium
2. Gerundivum

Vertaal:
Hoc non tempus est dubitandi

Gerundium of gerundivum?
Urbs civibus defendenda est

1. Gerundium
2. Gerundivum

Vertaal:
urbs civibus defendenda est.

Gerundium of gerundivum?
libros legendo sapientiores erint.

1. Gerundium
2. Gerundivum

Vertaal:
libros legendo sapientiores erint.

Gerundium of gerundivum?
Paratus ad epistulam scribendam sum

1. Gerundium
2. Gerundivum

Vertaal:
Paratus ad epistulam scribendam sum

Gerundium of gerundivum?
lacrimando puer loqui non poterat.

1. Gerundium
2. Gerundivum

Vertaal:
lacrimando puer loqui non poterat

Geef jezelf een cijfer voor wat je nú weet over het gerundium en gerundivum.

010