Cognitieve ontwikkeling

• Gedragswetenschappen
• Secundair onderwijs

Cognitieve ontwikkeling

Cognitieve
ontwikkeling

Definitie

Het mentaal proces van het verwerven, verwerken, opslaan en vervolgens toepassen van kennis en informatie.

M.a.w. het proces van het leren.

Link met evalueren in het onderwijs: begrijpen, toepassen, creëren

 Vier deelgebieden

• Geheugen: informatie opslaan en onthouden (korte - en langetermijngeheugen)

• Taal: verbaal communiceren met anderen

• Waarneming: betekenis geven aan zintuigelijke informatie

• Denken: problemen oplossen, inzichten creëren en nieuwe ideeën ontwikkelen

Stellingenspel

Kinderen leren beter door te spelen dan door traditionele instructies.

Eens

oneens

Digitale technologieën zoals tablets en educatieve apps hebben een positief effect op de cognitieve ontwikkeling.

eens

oneens

Sociale interactie is cruciaal voor een gezonde cognitieve ontwikkeling

eens

oneens

Het gezin heeft een grotere invloed op de cognitieve ontwikkeling.

eens

oneens

Cognitieve ontwikkeling per levensloopfase

Prenatale fase

Prenatale fase

• de hersenen ontwikkelen zich steeds meer
• vanaf 10 weken zwangerschap is het gehoor van de baby in volle ontwikkeling - de hersenen ontvangen de geluidssignalen 
• eerste concept van taal kan al vastgelegd worden door te praten tegen de baby (belangrijk voor vertrouwen en herkenning na de geboorte)
• een baby kan voelen wanneer er op de buik getrommeld wordt, soms reageert een baby hierop ( zie filmpje spelen in de buik)

www.facebook.com

Baby

Baby

• een baby leert van zijn omgeving
• de zintuigen nemen verschillende ervaringen op (voorbeeld sabbelen aan een fopspeen is aangenaam)
• de hersenen zijn in staat om deze ervaringen te herinneren 
• naarmate een baby meer ervaring opdoet, laat hij zijn voorkeur blijken (lievelingsknuffel)

Baby

• tussen 3 en 6 maanden leert een kind onderscheid te maken tussen wat het kent en wat nieuw is
• tussen 6 en 12 maanden ontwikkelt de baby het vermogen om een beeld in zijn geheugen vast te houden, zonder het te zien - objectpermanentie 
• objectpermanentie houdt verband met scheidingsangst

Taalontwikkeling bij de baby

Dit verloopt universeel.

We spreken van de voortalige fase:

• een baby communiceert door huilen
• eerste glimlach verschijnt rond 8 weken
• Rond 2 maanden maakt de baby comfortgeluidjes, nadien wordt dit een spel: verschillende toonhoogtes, roepen, fluisteren...
• een kind gaat nadien brabbelen in een opeenvolging van dezelfde lettergrepen: da-da-da, ma-ma-ma (zie filmpje)

Peuter

Peuter

• vanaf dat een peuter meer dan 2 woorden kan maken, begint hij de taalregels te begrijpen
• hij komt snel in het meerwoordstadium (3 tot 5 woorden maken) 
• daardoor vergroot zijn denkwereld
• Doordat hij steeds beter kan praten, wordt de peuter gestimuleerd in zijn sociale ontwikkeling
• denkt logisch na - merk je vaak in taal - voorbeeld: bloemenwaterzeef voor gieter
• blijft soms fouten maken in uitspraak, vooral woorden met 'r' (zie video)

Vroege kindertijd

Vroege kindertijd

• een steeds realistischere kijk op de wereld
• geïnteresseerd in oorzaak- gevolg, kleuter stelt heel veel 'waarom-vragen'
• Taalontwikkeling gaat nu gepaard met de sociale en cognitieve ontwikkeling
•  Rond 4 à 5 jaar kan een kind stotteren.  Is meestal een gevolg van enthousiasme- snel praten

Midden kindertijd

Midden kindertijd

• rond 6 jaar denken kinderen anders over de wereld
• van magisch en egocentrisch naar een rijper denkniveau en beter begrip
• het denken is meer geordend en logischer dan in de kleutertijd
• kunnen standpunten van anderen begrijpen
• sociaal spreken
• concentratievermogen stijgt
• probleemoplossend denken: lezen, rekenen, schrijven...
• taal: meer voeling met grammaticaregels - uitdrukkingen

Adolescentie

Adolescentie

• langetermijngeheugen neemt toe
• vormt metacognitie (denken over het denken)
• opent de weg naar het filosofisch denken
• adolescenten ondergaan een sociaal - cognitieve ontwikkeling 

Volwassenheid

Volwassenheid

• gaan vaak hun denken toepassen in hun dagelijks leven
• zijn bewust dat hun gedrag consequenties hebben
• besef dat je niet alle antwoorden hebt
• sterk verantwoordelijkheidszin (starten van een gezin)
• Hoe ouder men wordt (late volwassenheid) gaan de verstandelijke vermogens achteruit, wel afhankelijk van opleiding, training, lichamelijke inspanningen en de omgeving 

www.hln.be