Nlt dieren

• Natuur, Leven en Technologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Magnetisme bij dieren

Magnetisme bij Dieren

• Magnetisme bij dieren

• ijzeroverschot

• Gehaaid

• Koe als kompasnaald

Magnetisme bij dieren

Dat er dieren zijn die de magnetische velden van de aarde kunnen 'voelen', is bij iedereen wel bekend. Zalm en ook sommige soorten vogels en schildpadden gebruiken het aardse magnetisme voor oriëntatie tijdens hun migratie. Ook knaagdiersoorten en een aantal vleermuizen maken handig gebruik van hun magnetische kompas.

Waar maken knaagdiersoorten en sommige vleermuizen gebruik van?

1. Oriëntatie
2. Voeten
3. Tenen
4. Magnetisch kompas

Vogels zijn niet de enige dieren met een intern kompas. Zalmen en forellen hebben het magnetische magnetiet in hun neus, mieren verspreiden het over hun hele lichaam, net als bijen. En met behulp van magnetiet kunnen schildpadjongen hun weg terug vinden naar waar ze vandaan kwamen, ook al worden ze duizenden kilometers verderop vrijgelaten. Veel zoogdieren die in het donker leven, zoals een aantal muizen-, ratten- en vleermuissoorten, kunnen zich ook oriënteren met behulp van het aardmagnetisch veld. Hoe het bij die laatste dieren werkt, is nog niet helemaal duidelijk. Magnetiet lijkt bij hen geen rol te spelen.

ijzeroverschot bij dieren.

Waarmee kunnen schildpadjongen hun weg mee vinden?

1. Magnetiet
2. Oriënteren
3. Intern kompas
4. Neus

Gehaaid

Haaien hebben een andere manier ontdekt om magnetische sensaties te verwerven. Het is elektromagnetisme. Ze hebben een speciaal orgaan, de amnpullen van Lorenzini, waarmee ze kleine elektrische veranderingen kunnen waarnemen. Zo volgen ze hun prooi. Omdat elektriciteit en magnetisme echter fysiek met elkaar verbonden zijn, produceert het veranderen van de zwemrichting ten opzichte van een magnetisch veld een klein elektrisch signaal in de organen. Haaien hebben ook een innerlijk kompas.

Ook haaien gebruiken het aardmagnetische veld om hun weg op zee te vinden. Bekijk het maar -->  

Hebben haaien een interne kompas?

1. Ja
2. Nee

Koe als kompasnaald (1)

Boeren weten het al lang. Alle koeien grazen graag in dezelfde richting. Er wordt uitleg gegeven: Koeien staan het liefst op een bepaalde manier tegen de wind in, of ze willen de beste vluchtroute in zicht hebben. Dat was een ander resultaat. In 2008 ontdekte Sabine Begall van de Universiteit van Duisburg, Duitsland op Google Earth dat niet alleen runderen, maar ook herten precies langs het aardmagnetisch veld zijn uitgelijnd. Ze kamde een virtuele wereldbol en zag 3.500 beesten op 300 locaties. Overal stonden ze voornamelijk met het hoofd naar de palen gericht. De reden waarom dieren dit doen, is een raadsel.                          

Koe als kompasnaald (2)

Op het eerste gezicht lijkt dit nutteloos. Ook is niet iedereen het eens met de resultaten. In 2011 werd een artikel gepubliceerd door een Tsjechische wetenschapper die veel beesten ontdekte die zich niet aan de regels van Vegal hielden. Ze graasden vaak in dezelfde richting, maar volgden niet altijd het aardmagnetisch veld. Vegal reageerde onmiddellijk. Hoogspanningskabels zijn volgens haar bijvoorbeeld destructief. Ze presenteerde aanvullend bewijs en verklaarde dat de Tsjechen hun eigen resultaten verkeerd hadden ingeschat.

Sabine Begall kamde een virtuele wereldbol en zag ...... beesten op ..... locaties.

Wat hoort er op de puntjes?

1. 750 en 200
2. 200 en 750
3. 3,500 en 300
4. 300 en 3,500