5.4 Scheidbare werkwoorden

• NT2
• MBO
• Studiejaar 2

Scheidbaar werkwoord

Deze hond vindt het niet leuk dat we hem uitlachen!

Wat gaan we vandaag doen?

• Leren wat scheidbare werkwoorden zijn.
• Zinnen maken met scheidbare werkwoorden.

Lesdoel

Na deze les kunnen jullie zinnen
maken met scheidbare werkwoorden.

Wat is een scheidbaar werkwoord?

• een werkwoord en een voorzetsel of ander woord.

 

 opruimen =          op            +      ruimen

 nadenken =          na            +     denken

schoonmaken = schoon  +     maken 

samenwerken = samen    +     werken

   

1 werkwoord in de zin?

• Dan schrijf je het scheidbare werkwoord in twee stukjes.

Ik draai de pannenkoeken om.                                 omdraaien

Jij maakt je huis altijd schoon.                                 schoonmaken

De docent legt de opdracht  uit.                              uitleggen                                  

Wij steken altijd samen de weg over.                    oversteken

Houden jullie het hondje goed vast?                     vasthouden

De politieagenten maken de weg vrij.                   vrijmaken       

2 werkwoorden in de zin?

• Dan schrijf je het scheidbare werkwoord aan elkaar.
  
• Het scheidbare werkwoord staat aan het eind van de zin.

Ik zal de pannenkoeken even omdraaien.               omdraaien

Jij wil je huis altijd schoonmaken.                               schoonmaken

De docent gaat de opdracht uitleggen.                    uitleggen                             

Wij mogen altijd samen de weg oversteken.          oversteken

Kunnen jullie het hondje goed vasthouden?          meelopen

De politieagenten moeten de weg vrijmaken.        vrijmaken       

1 werkwoord -- 2 werkwoorden

1. Ik draai de pannenkoek om ==> Ik zal de pannenkoeken omdraaien. 
2. Jij maakt je huis schoon.     ==> Jij wil je huis schoonmaken.
3.  De docent legt het uit.         ==> De docent gaat het uitleggen.
4.  Wij steken de weg over.       ==> Wij mogen de weg oversteken. 
5. Jullie houden de kat vast.     ==> Jullie kunnen de kat vasthouden.
6. De agenten maken de weg vrij. ==> Zij moeten de weg vrijmaken.

• Lachen we de hond uit?

• Wij gaan de hond niet uitlachen.
• We hebben de hond uitgelachen.
• Deze hond vindt het niet leuk dat we hem uitlachen.

uitlachen      =         lachen  +        uit

scheidbaar             werkwoord + voorzetsel
werkwoord

Hoe gebruik je een scheidbaar werkwoord?

Je schrijft eerst wie. Dan het werkwoord. 

Het andere woord staat altijd op de laatste plaats in de zin:

Ik               maak        de keuken         schoon.

                                                          

Wij            denken   eerst                    na. 

Ik lach hem niet uit!

Wat is het scheidbare werkwoord?

1. uit
2. hem
3. lach
4. uitlachen

Ik trek mijn jas uit!

Wat is het scheidbare werkwoord?

1. trekken
2. trekken uit
3. uittrekken
4. uit

Jullie staan om acht uur op.

Wat is het scheidbare werkwoord?

1. omstaan
2. opstaan
3. staan
4. staan om

Ik maak de keuken schoon.

Wat is het scheidbare werkwoord?

1. schoonmaken
2. maken
3. schoon
4. de schoonmaak

Ik trek mijn nieuwe jas aan.

Wat is het scheidbare werkwoord?

1. trekken
2. maken
3. aantrekken
4. mijn nieuwe jas

Ik ........ een briefje voor mijn docent ..... (ophangen)

Mijn zus ....... haar kamer vanavond ......
(opruimen)

Ik ....... mijn broertje ......
(ophalen)

Mohamed ....... de les uit het boek ......
(overschrijven)

Wij ....... hun huis morgen ......
(schoonmaken)

Maak zelf een zin met deze werkwoorden:

Ik bel mijn vriendin op.
Wat is het scheidbare werkwoord?

Ik haal mijn kinderen op.
Wat is het scheidbare werkwoord?

Ik steek de straat over.
Wat is het scheidbare werkwoord?

wordwall.net

Hoe gebruik je een scheidbaar werkwoord?

Je schrijft eerst wie. Dan het werkwoord. 

Het andere woord staat altijd op de laatste plaats in de zin:

Ik               maak        de keuken         schoon.

                                                          

Wij            denken   eerst                    na. 

Grammaticaboekje

Lees de uitleg op blz. 97+98

Maak de oefeningen op blz. 99+100 in je paarse boek.

Maak daarna: https://nederlandsmetanne.nl/scheidbare-werkwoorden/

Maak nu jouw eigen zinnen met:

1. aandoen: ................................................................................
2. terugkomen: .........................................................................
3. uitdoen: .................................................................................
4. uitgeven: .............................................................................
5. uitkiezen: ............................................................................
6. uitzoeken: ............................................................................