BVJ Thema 5 basisstof 3 Genen en allelen JJO

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Thema 5 Erfelijkheid en evolutie 

1. Genotype en fenotype
2. Chromosomen
3. Genen en Allelen
4. De evolutietheorie
5. Geschiedenis van het leven op aarde
6. DNA technieken

Chromosomen

• 46 chromosomen (23 paar).
• X en Y chromosomen.
• Geslachtscellen. 

§ 5.3 Genen en Allelen

Deze les

• Herhaling van BS 5.3 Genen en Allelen

Dit doen we door extra uitleg en oefenvragen om te controleren of jullie alles snappen!

Leerdoelen

• 5.3.6 Je kunt omschrijven wat genen en allelen zijn
• 5.3.7 Je kunt omschrijven wat een mutatie is. 
• 5.3.8 je kunt omschrijven wat kanker is.

DNA

Basen: A, T, C, G 

Basenpaar: C-G    en     A-T

verschillende "letters" verschillende "combinaties"

GEN

Gen bestaat uit verschillende basesparen (duizenden!)

Gen codeert voor 1 eigenschap

Gen vertaalt naar Eiwitten.

Genvariant of allel

Chromosomenpaar met verschillende genen.

informatie Gen = Genvariant / Allel

de Allelen van die voor het zelfde coderen op de chromosomenpaar = allelenpaar.

Mutatie

Mutatie weinig invloed in enkele lichaamscel

Mutatie groter gevolg in geslachtscel.

Mutagene invloeden.

Mutagene invloeden zijn dingen die je DNA kunnen laten muteren.

Kanker

Kwaadaardige en goed aardige Tumor.

Uitzaaiing verspreid kanker naar andere delen van het lichaam.

Albinisme

Voorbeeld mutant: Albino 

gen voor pigment (melanine), werkt niet

gevolg: Rode ogen, spierwit haar en huid.

Welke basen zijn er te vinden in DNA?

1. A-C-G-U
2. A-C-P-E
3. G-T-M-L
4. G-T-C-A

Wat is een gen?

1. De informatie voor alle erfelijke eigenschappen
2. Alle zichtbare eigenschappen
3. Een deel van een chromosoom met informatie voor één eigenschap.
4. Een chromosoom in de celkern met erfelijke informatie.

De verschillende haarkleuren/stijlen worden veroorzaakt door:

1. genotype
2. combinatie van fenotype en genotype
3. Omgeving
4. Fenotype

Welke genen kom je tegen in een zaadcel?

1. 1x, Alleen genen die te maken hebben met de zaadcel
2. 2x, alleen genen die te maken hebben met de zaadcel
3. 1x, alle verschillende genen van een mens
4. 2x, alle verschillende genen van een mens

Zet in de juiste volgorde van
klein naar groot.

1. cel - chromosoom - DNA - gen
2. gen - chromosoom - DNA - cel
3. gen - chromosoom -cel - DNA
4. gen - DNA - chromosoom - cel

Wat is een allel dat te maken heeft met haar?

1. Haarkleur
2. Blond
3. Haarvorm
4. Blauw

Zet de juiste omschrijving bij het juiste begrip.

chromosoom

gen

allel

draad van DNA  met erfelijke informatie

deel van een chromosoom met erfelijke info over 1 eigenschap

uitvoering (verschijningsvorm) van een gen

Wat zijn erfelijke eigenschappen?

1. Eigenschappen die voortdurend veranderen
2. Je persoonlijke eigenschappen
3. Eigenschappen die je van je ouders erft
4. Alle eigenschappen in je DNA

Is deze eigenschap erfelijk of
niet-erfelijk?

1. niet-erfelijk
2. erfelijk

Hoeveel chromosomen zitten er in een geslachtscel?

1. 46 paar
2. 23
3. 23 paar
4. 46

In welke cellen kom je allelen tegen voor haarkleur? Kies het meest volledige antwoord

1. Haarcellen
2. Haar- en hoofdhuidcellen
3. Haar-, hoofdhuid- en hersencellen
4. Haar-, hoofdhuid-, hersen- en oogcellen

Welke allelen zou je beide kunnen tegenkomen in één zaadcel?

1. Bruin haar Blond haar
2. Blauwe ogen Groene ogen
3. Bruin haar Blauwe ogen
4. Rood haar Blond haar

Waarom is een mutatie in een lichaamscel minder erg dan in een geslachtscel?

Is dit erfelijk of niet erfelijk?

1. Erfelijk
2. niet erfelijk

Leerdoelen

• 5.3.6 Je kunt omschrijven wat genen en allelen zijn
  
• 5.3.7 Je kunt omschrijven wat een mutatie is.
  
• 5.3.8 je kunt omschrijven wat kanker is.