les 3 - frustratie-agressie

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1,2

les 3 - frustratie-agressie

Lesdoelen:

- Je legt uit wat frustratie-agressie is en herkent dit in gedrag van cliënten.

- Je past verbaal en non-verbaal de-escalerend gedrag toe bij het omgaan met frustratie-agressie.

- Je toont empathie en neutraliteit in de omgang met cliënten die frustratie-agressie vertonen.

Boos of niet?

Pak je telefoon erbij! 
Geef bij elke stelling aan of jij boos (rood), geïrriteerd (oranje) of neutraal (groen) zou reageren/voelen.

Je komt op je stage en een collega zegt: “Oh, ben je vandaag wél op tijd?”

Je hebt afgesproken met een vriend(in), maar die zegt op het laatste moment af zonder uitleg.

Tijdens een drukke stagedag krijg je voor de derde keer te horen: “Dat is jouw taak, doe het maar gewoon.”

Je wordt onterecht door een docent beschuldigd van negatief gedrag in de klas.

Je hebt je extra uitgesloofd tijdens een dienst op je stage, maar niemand bedankt je of merkt het op.

Een vriend vertelt je iets in vertrouwen, maar beschuldigt je er later van het te hebben doorgespeeld aan anderen.

Kenmerken frustratie-agressie

- Vanuit onmacht 

- Opeenstapeling van (negatieve) emoties: de 'druppel'

- Échte emotie 

- Niet persoonsgericht, vaak gericht op de organisatie

- Controleverlies -> gaat dus verder dan boosheid!

- Extern gericht

Herkenbaar?

- Vanuit stage?

- Privé?

verkeerslicht in begrenzen

Rood: beëindig het gesprek en vertrek!

Of laat de ander vertrekken.

Oranje: geef twee keuzes: óf A, óf B. 

Houd je hier ook aan! (Doen wat je zegt)

Groen: Benoem het gedrag en geef aan wat je wil (ik-boodschap).

"Ik vind het lastig als je... Zou je ... kunnen doen? Dan kan ik beter .... (bijv. helpen).

Wat doen bij frustratie-agressie?

- De cliënt uit laten razen!

- Erkenning/begrip tonen vanuit neutraliteit

- Geen "maar" gebruiken en geen "als-dan"

- Concrete afspraken maken -> geen beloftes die je niet kan waarmaken. 

- Ook bij een eventuele tweede piek in boosheid laten uitrazen

- De "ja" vangen: wat wil de cliënt wél? 

- Vanuit daar gaan richten op "wat heb je nodig om"... en "lukt het om...."

Duo-opdracht

Bedenk bij elke casus die je krijgt 2 'foute' reacties én een goede reactie.

Houd de speerpunten uit de vorige slide erbij!

Gehandicaptenzorg

Een cliënt met een verstandelijke beperking mag niet mee naar de winkel terwijl hij dat elke dinsdag gewend is. Hij begint te schreeuwen en gooit zijn jas op de grond.

Geriatrie / Verpleeghuiszorg

Een oudere mevrouw schreeuwt boos omdat ze alweer lang moest wachten voordat iemand haar kwam helpen met het toilet. Waarom zorgt niemand voor haar zoals haar man kon?!

Psychiatrie

Een cliënt wordt gefrustreerd omdat hij geen sigaret krijgt buiten de afgesproken rookmomenten. Hij roept dat het hier erger is dan in de gevangenis en wordt steeds gefrustreerder. Hij blijft voor het kantoor staan.

Verslavingszorg

Een cliënt krijgt geen extra medicatie. Hij zegt kwaad: “Jullie willen gewoon dat ik kapotga hier!” Hij begint steeds harder te huilen en eist dat hij de arts te spreken krijgt.

Jongerenopvang

Een jongen krijgt te horen dat zijn weekendverlof niet doorgaat. Hij vloekt en scheldt en smijt zijn telefoon tegen de muur kapot.

Daklozenopvang

Een cliënt staat niet op de lijst voor een bed die nacht en wordt woest. Hij schreeuwt dat hij de Gemeente gaat bellen.

Woonbegeleiding

Een jonge vrouw wordt boos als je haar aanspreekt op haar rommelige kamer. Ze schreeuwt: "je bent mijn moeder niet, laat me met rust!"

Crisisopvang

Een cliënt hoort dat hij nog niet naar huis mag. Hij stampt op de grond en roept: “Jullie houden me hier vast tegen mijn wil! Laat me gaan!"

Rollenspel in drietallen

1 hulpverlener, 1 cliënt, 1 observator met checklist

rouleren in rollen!

Casussen krijg je van de docent.

Casus 1: Je begeleidt een jongere die door groepsgenoten gepest wordt. Na het zoveelste incident komt de vader op hoge poten én hoog in emotie verhaal halen bij  jou en collega's. Hij wil nú weten wat er is gebeurd en waarom jullie niet adequaat hebben ingegrepen de afgelopen tijd. En anders zoekt hij de media op.

Casus 2: een jongvolwassen LVB cliënt komt zonder iets te zeggen terug van zijn werk. Hij moet zijn taak van vanochtend nog doen. Als je hem hierop aanspreekt ontvlamt hij in een tirade over deze instelling, de begeleiders, zijn werk en de buschauffeur. Iedereen werkt hem tegen! Kan niemand hem nou gewoon met rust laten?!?!

Casus 3: je valt in op een andere groep in een beschermde woonvorm, als een cliënte een gesprek eist met "de baas hier", omdat haar weektegoed is bevroren nadat ze spullen kapot had gemaakt. Ze is woest en heeft geld nodig voor de trein, anders kan ze niet naar haar moeder dit weekend en dit is afgesproken. Ze heeft recht op contact met haar moeder en moet voor haar zorgen! Ze wordt kapotgemaakt en klein gehouden, roept ze. Ze wordt steeds bozer.

Wat moet je doen
bij frustratie-agressie?
Noem zoveel mogelijk speerpunten.

Wat vond je het moeilijkst tijdens het rollenspel?

Waar ben je het meest trots op?

Wat neem je mee naar je stage?