Diabetes mellitus Basisfase

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Diabetes mellitus

CARE - Wonen les 4 2023 - 2024

Leerdoelen 

Je benoemt de symptomen van diabetes

Je herkent een hypoglykemie en hyperglykemie

Je interpreteert de gegevens vanuit de glucosemeting (handmatig of via de app) op de juiste wijze

Je beschrijft de werking van de alvleesklier

Diabetes

• Wat is diabetes? 
• Anatomie van het lichaam
• Welke types diabetes zijn er?
• Te hoge bloedsuiker of te lage bloedsuiker?

Latijn mellitus = honingzoet), letterlijk "zoete doorstroom" of zoete urine, is ontstaan door de zoete smaak van de urine van deze patiënten.

Kenmerk : 

- Abnormaal hoge niveaus van glucose (suiker) in het bloed. 

- Het lichaam is niet in staat  om glucose effectief uit het bloed naar de lichaamscellen te transporteren en te gebruiken voor energie. 

Het hormoon insuline, dat gemaakt wordt door de alvleesklier, is heel belangrijk voor de suikerstofwisseling. 

Als we eten komt suiker via de darmen in het bloed.

Anatomie

Alvleesklier:

• Ligt links achter en onder de maag.

Fysiologie

Lever: 

• Maakt giftige stoffen onschadelijk
  
• Kan glucose (suiker) opslaan. Komt vrij bij inspanning
• Opslag van vet
• (Glucose is brandstof, uit koolhydraten of voeding)

Hoofdfuncties

Exocriene functies en endocriene functies

1. Exocriene functie:

• De exocriene functie (uitwendige uitscheiding) speelt een belangrijke rol bij de vertering van het voedsel. 
• De alvleesklier produceert pancreassap (spijsverteringsenzymen) dat via kleine afvoerbuisjes die samenkomen tot één grote afvoerbuis (pancreasbuis) wordt afgevoerd naar de twaalfvingerige darm. 
• De pancreasbuis mondt uit in de twaalfvingerige darm.

1. Endocriene functie

• De endocriene (inwendige afscheiding) functie speelt een belangrijke rol bij het regelen van de bloedsuikerspiegel.

1. Eilandjes van Langerhans

• In de alvleesklier zit ook klierweefsel zonder afvoerbuisjes. 
• Dit zijn de ‘Eilandjes van Langerhans’ die o.a. het hormoon insuline en glucagon produceren. 
• Deze kliertjes geven de hormonen direct aan het bloed af. 

Insuline en Glucagon

Insuline: 

• Hormoon dat een belangrijke rol speelt bij de glucose waarde.
• Een tekort of geen aanmaak leidt tot diabetes.
• Wordt aangemaakt in de alvleesklier.

Glucagon:

• Hormoon dat wordt gemaakt in de alvleesklier, verhoogt glucose in het bloed.
• Verhoogt de bloedsuikerspiegel als deze daalt. 
• Word aangemaakt in de alvleesklier

 

Wat is diabetes ?

• Diabetes, suikerziekte, is een ziekte waarbij het lichaam de bloedsuiker niet meer in evenwicht kan houden.
  
• 
  
• Dat komt doordat het lichaam te weinig van het hormoon insuline heeft.
  
• Het lichaam vaak niet meer goed op insuline.
  
• Of het maakt helemaal geen insuline meer. 
• (Insuline regelt de bloedsuikerspiegel)

Types

1. Type 1

• 1 op de 10 mensen heeft type 1
  
• Lichaam (alvleesklier) maakt helemaal zelf geen insuline meer aan.
  
• Afweersysteem vernielt cellen die insuline aanmaken.
  

1. Type 2

• Ouderdomsdiabetes in de volksmond 
• 9 op de 10 mensen
  
• Lichaam (alvleesklier) maakt gedeeltelijk geen insuline meer aan.
  
• Teveel suiker in het bloed.
  
• Meestal is alleen medicatie voldoende, soms insuline spuiten noodzakelijk.

GEVOLGEN

Ga voor jezelf op de pagina van het diabetesfonds 10 minuten kijken wat de gevolgen zijn van diabetes. 

https://www.diabetesfonds.nl/over-diabetes/complicaties-van-diabetes

Hoe krijg je diabetes?

• Ruim 800.000 mensen hebben diabetes!
  

• 9 op de 10 heeft type 2.
  

• Ongezonde leefstijl
  
• Verminderde lichaamsbeweging
  
• Overgewicht
  
• Erfelijkheid/ aanleg
  

Hoge /lage bloedsuiker

Meten is weten!

Hyper = te hoog

Hypo = te laag

Hypo (laag)

• zweten
  
• trillen
  
• duizelig zijn
  
• plotseling wisselend humeur (opeens boos worden bijvoorbeeld) ongeconcentreerd zijn
  
• hoofdpijn
  
• moe zijn
  
• hongerig 

Hyper (hoog)

• veel urineren
• veel dorst hebben en houden
  
• vermoeid zijn 
• plotselinge humeurigheid, snel boos worden
• misselijk zijn of overgeven
  
• alles voelt vervelend
  

Behandeling

• Genezing nog (niet) mogelijk!

• Gezonde leefstijl
• Behandeling met medicijnen
• Behandeling met insuline
• Kunst alvleesklier

Wat is de officiële benaming van suikerziekte

1. Diabetes Type
2. Diabetes Expectus
3. Diabetes Naxon
4. Diabetes Mellitus

Voeding geeft ons

1. Energie
2. Overgewicht
3. Diabetes
4. Een verzadigd gevoel

Van veel snoepen krijg je diabetes

1. Waar
2. Niet waar

Welke vorm van diabetes krijg je op oudere leeftijd

1. Diabetes Type 1
2. Diabetes Type 2

Welk type diabetes is insuline afhankelijk

1. Diabetes Type 1
2. Diabetes Type 2

Waar wordt glucose opgeslagen als je lichaam het niet direct nodig heeft?

1. Alvleesklier
2. Lever

Welk orgaan maakt insuline aan?

1. Lever
2. Galblaas
3. Nieren
4. Alvleesklier

Bij welk type diabetes maakt de alvleesklier geen insuline meer aan

1. Diabetes Type 1
2. Diabetes Type 2

Is diabetes te genezen?

1. Ja
2. Nee

Opdracht

Beantwoord de volgende vragen 

1.Hoe handel je (EHBO) bij een cliënt met een hypo?

www.diep.info

2.Hoe handel je bij een cliënt met een hyper?

diabeter.nl

3. Hoe komt het dat er al kinderen zijn met type 2 diabetes.

Geef 3 oorzaken

www.diabetesfonds.nl

Bronnen

Alvleeskliervereniging

Diabetesfonds

Diabetesmagazine