H4 - thema 6 - gedrag BS 5

Thema 2 Waarneming 
en gedrag

BS5 - Sociaal gedrag bij dieren

1 / 40
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 40 slides, with text slides and 19 videos.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Thema 2 Waarneming 
en gedrag

BS5 - Sociaal gedrag bij dieren

Slide 1 - Slide

Leerdoelen BS5

Slide 2 - Slide

Begrippen van BS5
sociaal gedrag
signalen
rangorde
dreiggedrag
imponeergedrag
verzoeningsgedrag
territoriumgedrag
overspronggedrag
conflictgedrag
baltsgedrag
bronst
paringsgedrag
broedzorg

Slide 3 - Slide

Gedrag van soortgenoten ten opzichte van elkaar.

Sociaal gedrag
Bij sociaal gedrag wordt de prikkel signaal genoemd.

Signalen dienen voor informatieoverdracht (communiceren)

Slide 4 - Slide

sociaal gedrag
  • Gedrag van soortgenoten tegen elkaar
  • Signalen zijn de prikkels
tot sociaal gedrag behoren o.a:
- Taakverdeling
- Voortplantingsgedrag
    Balts en paring, geritualiseerd gedrag
- Territoriumgedrag (in vogels)

Slide 5 - Slide

Hoe wordt gedrag bepaald?
Gedrag wordt bepaald door:
  • Erfelijke factoren (genen). Gedrag dat al bij pasgeboren jongen waarneembaar is, wordt grotendeels bepaald door erfelijke factoren.
bijv.: de zuigreflex van baby's. 
  • Leerprocessen.


Slide 6 - Slide

Dominantie/hierarchie/ pikorde
  • De sociale rang van elk lid in sociale groep
        -Meestal rechtlijnige hierarchie of rangorde

  • Bepaalt het recht van elk dier op voedsel: pikorde 

bepaald door bijv.:
  • dominantie
  • kracht
  • leeftijd
  • zorgend voor ei/baby/kind

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Video

Vormen van sociaal gedrag:
dreiggedrag
imponeergedrag
verzoeningsgedrag
territoriumgedrag
overspronggedrag
conflictgedrag
baltsgedrag
paringsgedrag
broedzorg

Slide 9 - Slide

dreiggedrag / imponeergedrag
  • bij bedreiging

imponeergedrag 
  • dominante dier 
  • indrukwekkend en groot maken

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Video

Slide 12 - Video

Slide 13 - Video

verzoeningsgedrag
verzoeningsgedrag
ondergeschikt 
agressie neemt hierna af
-> geeft rangorde aan

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Video

  • Verdediging van een gebied dat (relatief) uitsluitend door een dier of een groep dieren wordt bewoond.
redenen:
  • Beschutting
  • Voedsel
  • Balts en paring
  • Nest maken
  • Behuizing maken
  • Leefgebeid verdedigen

Slide 16 - Slide

Slide 17 - Video

Slide 18 - Video

  • Ambivalent gedrag: gedrag dat is opgebouwd uit 2 of meer gedragssystemen

  • Overspronggedrag: niet relevant lijkend gedrag (heeft signaalfunctie)

  • Omgericht gedrag: agressie wordt niet op tegenstander, maar op surrogaat object gericht. 

Conflictgedrag

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Video

Slide 21 - Video

overspronggedrag
  • voorbeeld van conflictgedrag
  • "derde" gedragssysteem in bepaalde situaties
  • ontstaat als meerdere gedragssystemen een evensterkte motivatie hebben
  • te herkennen aan een "niet logisch" gedrag bij een situatie

Slide 22 - Slide

Slide 23 - Video

Slide 24 - Video

0

Slide 25 - Video

Voortplantingsgedrag
baltsgedrag / bronst
paringsgedrag
broedzorg

Slide 26 - Slide

  • voortplantingsgedrag
  • zelfde soort
  • juiste geslacht
  • brengt geslachten bij elkaar in vruchtbare periode
  • verlaagt agressie
  • maakt keuze mogelijk
  • geritualiseerd


Balts / bronst
balts -> vogels/insekten
bronst -> zoogdieren

Slide 27 - Slide

Slide 28 - Video

Slide 29 - Video

Slide 30 - Video

paringsgedrag
na de balts/bronst 
-> selectie voor de 
beste partner

Slide 31 - Slide

Slide 32 - Video

broedzorg
  • als de paring is geslaagd
  • het zorgen voor de nakomelingen
  • vaak het vrouwtje
  • rol man verschilt per diersoort
  • voorbeelden

Slide 33 - Slide

Slide 34 - Video

Slide 35 - Video

Slide 36 - Video

Vormen van sociaal gedrag:
dreiggedrag
imponeergedrag
verzoeningsgedrag
territoriumgedrag
overspronggedrag
conflictgedrag
baltsgedrag
paringsgedrag
broedzorg

Slide 37 - Slide

huiswerk
maak opdracht 57 t/m 66


Slide 38 - Slide

Statenvormende insecten
bijen: 
  • tot wel 60.000 bijen 
  • bevruchte eieren: 
    werkbijen (diploïde) 
  • onbevruchte eieren: 
    darren (haploïde)

Slide 39 - Slide

Statenvormende insecten
  • insecten die leven in staten 
  • staatshoofd: koningin

  • De ultieme samenwerking
     -Mieren
     - bijen
     - wespen
     - Termieten

Met zeer sterke taakverdeling

Slide 40 - Slide