Oefenen thema 6 waarneming en gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Oefenen thema 6 waarneming en gedrag

Bij wie hebben de reukzintuigcellen de laagste prikkeldrempel voor geur?

1. Hond
2. Mens

Bij wie hebben de reukzintuigcellen de laagste prikkeldrempel voor geur?

1. Hond
2. Mens

Match de adequate prikkel met het juiste zintuig

druk

zwaarte-

kracht

smaak-

stof

licht

lichte 

aanraking

drukzintuig

gezichts-

zintuig

evenwichts-

zintuig

smaakzintuig

tastzintuig

Zet in de juiste volgorde:

1

2

3

4

5

6

Prikkel

Receptor

Impuls

Hersenen

Impuls

Effector

Een sterkere prikkel leidt tot

1. verhoging impulssterkte
2. verhoging impulsfrequentie
3. antwoord A en B beide

We kunnen harde en zachte geluiden van dezelfde toonhoogte van elkaar onderscheiden. Dit zou kunnen komen doordat

1. de geleidingssnelheid voor harde en zachte geluiden verschillend is
2. de impulsen van beide oren niet gelijktijdig de hersenen bereiken
3. de sterkte van de impulsen in de gehoorzenuwen kan variëren
4. de impulsfrequentie in de gehoorzenuwen kan variëren

Je springt in een zwembad met koud water. Na een tijdje voel je niet meer dat het koud is, hoe komt dit?

1. Dit komt door adaptatie, de impulsfrequentie neemt af
2. De prikkeldrempel wordt lager
3. De prikkeldrempel wordt hoger
4. A en C zijn beide juist

Is de prikkeldrempel bij gewenning hoger of lager geworden?

1. hoger
2. lager

Inwendig oog

• Licht komt door de pupil
• Door het glasachtig lichaam
• Op het netvlies
• Netvlies heeft zintuigcellen
• Geven impulsen af naar oogzenuw

BiNaS 87C

Gele vlek en blinde vlek

Gele vlek:

Licht op het netvlies

Alleen maar kegeltjes

Scherp zien

Blinde vlek:

Op het netvlies

Geen staafjes en kegeltjes:

Oogzenuw gaat hier het oog uit

Je ziet hier niks mee

De lens van het oog kan van vorm veranderen (accomoderen).
Marieke kijkt naar een kaars in de verte, welke "vorm" hebben haar lensbandjes en haar lens?

1. Lensbandjes: strak lens: bol
2. Lensbandjes: strak Lens: plat
3. Lensbandjes: slap lens: plat
4. Lensbandjes: slap Lens: bol

Verziend en bijziend

Verziend: de oogbol is tekort.

Dichtbij onscherp, veraf scherp

+ brilglazen met bolle lenzen: 

buigen de lichtstralen naar elkaar toe.

Bijziend: de oogbol is te lang.

Dichtbij scherp, veraf onscherp

- brilglazen met holle lenzen: buigen de lichtstralen uitelkaar.

Lens

Pupil

Pupil

Hoornvlies

Harde oogvlies

Vaatvlies

Netvlies

Glasachtig lichaam

Oogzenuw

Oogspier

	kringspier in het straallichaam	de lensbandjes zijn	de lens is
Je ziet iets van dichtbij
Je ziet iets veraf

Vul het schema over accommoderen in.

bol

aangespannen

samengetrokken

slap

plat

ontspannen

Juist 

Onjuist

Straalvormig lichaam

In het straalvormig lichaam zitten spiertjes.
Vier leerlingen doen een uitspraak over die spiertjes. Bepaal of de uitspraak juist of onjuist is en sleep naar het bijbehorende vak:

Elle: "Die spiertjes regelen de grootte van de pupil."

Joeri: "Die spiertjes regelen de spanning van de lensbanden."

Karlijn: "Die spiertjes spelen een rol bij het accommoderen."

Wolf: “Die spiertjes zijn kringvormig’.”

De rode kleur in de bek van het koekoeksjong is een ... voor de heggenmus om het koekoeksjong te voeren, zelfs vaker dan zijn eigen jongen.

1. sleutelprikkel
2. impuls
3. prikkel
4. supranormale prikkel

Een dominant dier .......

1. Staat altijd onderaan de rangorde
2. Leeft altijd alleen
3. Staat altijd boven een onderdanig dier
4. Valt buiten de rangorde

In een groep kippen is een bepaalde rangorde. Deze rangorde, de zogenaamde pikorde, bepalen de kippen door elkaar te pikken. De meest gepikte kip staat onderaan in de pikorde.
Aan de hand van een ethogram wordt van vijf kippen de pikorde bepaald.
Het resultaat is hieronder weergegeven. Een pijl wijst naar de kip die door een
ander wordt gepikt.

Welke kip staat bovenaan in de pikorde?

1. Kip A
2. Kip C
3. Kip D
4. Kip E

Wolven leven van prooien die veel groter zijn dan zijzelf.
Die kunnen ze alleen overmeesteren wanneer ze samenwerken. In de groep heeft elke wolf zijn plek in de rangorde. Wie is in het voordeel bij de taakverdeling in een rangorde?

1. Alleen het individu
2. De groep
3. Het individu en de groep
4. De soort

Welk gedrag zie je in het filmpje?

1. Dreiggedrag
2. Overspronggedrag
3. Baltsgedrag
4. Sociaal gedrag

Mannetjeshonden plassen veel vaker
dan vrouwtjeshonden.
Bij welk type gedrag hoort dit gedrag
van de hond?

1. Imponeergedrag
2. Baltsgedrag
3. Overspronggedrag
4. Territoriumgedrag

Welk sociaal gedrag is hier te zien?

1. dreiggedrag
2. voedingsgedrag
3. verzorgingsgedrag
4. baltsgedrag

Aangeboren of aangeleerd?

1. Aangeboren
2. Aangeleerd

Aangeboren of aangeleerd?

1. Aangeboren
2. Aangeleerd

Erfelijk bepaald of niet?

Sleep de stukjes tekst naar de juiste plaats.

Grotendeels bepaald door erfelijke factoren

Grotendeels bepaald door leerprocessen

Een baby zuigt melk bij de moeder.

Een hond haalt de krant voor zijn baas.

Een hond zwemt.

Een meisje speelt piano.

Een papegaai spreekt woorden uit.

Een koekoeksjong verwijdert eieren uit het nest. Berust dit gedrag alleen op erfelijke factoren of spelen ook leerprocessen een rol?

1. Dit gedrag berust alleen op erfelijke factoren
2. Bij dit gedrag spelen ook leerprocessen een rol.

Dit is een vorm van:

1. Imitatie
2. Conditionering
3. Inzicht
4. Gewenning

Zebravinken nemen stukken over uit liedjes die ze horen als volwassen vinken zingen. Ze zingen vooral de liedjes die ze horen tussen de 25e en 65e dag nadat ze uit het ei kwamen. Van welke twee leerprocessen is hier sprake?

1. Conditionering en gewenning
2. Gewenning en inprenting
3. Inprenting en imitatie
4. Imitatie en conditionering

Als je een hond een nieuw speeltje geeft waarin een snoepje verstopt zit, gaat de hond gooien en schudden met het speeltje. Hij blijft net zo lang schudden tot het snoepje er uit valt. Van welk leerproces is hier sprake?

1. Conditionering: Pavlov
2. Inzicht
3. Imitatie
4. Conditionering: trial and error

Welke vorm van sociaal gedrag is dit?

1. Overspronggedrag
2. Imponeergedrag
3. Dreiggedrag
4. Territoriumgedrag