5.2 Europa gaat de wereld overheersen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Nationalisme en Imperialisme 

555

In 1893 werd in de Noord-Hollandse stad Hoorn het standbeeld onthuld van Jan Pieterszoon Coen (1587-1629). Deze koopman uit Hoorn stond in Oost-Indië enkele jaren aan het hoofd van de VOC. Daar breidde hij de macht van de Nederlanders flink uit. Daarbij trad hij gewelddadig op tegen de lokale bevolking. Dit gedeelte van een tekening uit 1893 laat het feestterrein zien waar zojuist het beeld is onthuld. De rood-wit-rode vlag is de vlag van Hoorn. (Tekening van Christiaan Pieter Visser.)

5.1 Liefde voor het vaderland   

Het Congres van Wenen

Om rust terug te laten keren in Europa komen Europese leiders bij elkaar. Ze nemen 3 belangrijke beslissingen:

• NL, BE en LX worden samengevoegd tot het Koninkrijk der Nederlanden en Pruissen wordt versterkt--> sterker + machtiger t.o.v. FR
• Restauratie: de vorsten van vóór de Franse Revolutie moesten weer aan de macht komen
• Vorsten zouden elkaar helpen om revoluties te voorkomen. 
  

Nederland in Europa

Nationalisme leid tot problemen in de Nederlanden. 

Verschillend tussen: Noord-Zuid

Noord

Taal: Nederlands

Geloof: Protestants

"Noordelijke" koning wilde eenheid: overal Nederlands, minder invloed Katholieken en meer Noordelijke bestuurders

Zuid

Taal: Frans

Geloof: Katholiek

Andere geschiedenis 

Economisch beter

Nederland in Europa

De zuiderlingen hadden het gevoel dat ze bij het Belgische volk hoorden en niet het Nederlands volk.

• 1830 Belgische opstand
• Korte oorlog

5.2 Europa gaat de wereld overheersen

Wereldeconomie

* Europa -> Afrika, Amerika en Azië

* Zoveel mogelijk koloniën

* Plantages -> tabak, koffie, katoen

* Imperium = groot wereldrijk

Modern Imperialisme

* 19e eeuw

* Wedstrijd in het veroveren van gebieden in Azië en Afrika

4 Oorzaken van modern imperialisme

1. Economisch voordelig

* Behoefte aan grondstoffen voor fabrieken

* Afzetgebied -> verkopen van producten

2. Steeds makkelijker om koloniën te veroveren en te besturen

* Betere wapens

* Afstanden minder een probleem -> verbindingen sneller en betrouwbaarder

3. Imperium zorgde voor aanzien en macht

* Idee dat een 'Belangrijk' volk groot overzees gebied verdiende

4. Superioriteitsdenken

* Europeanen voelde zich beter dan andere volken

* Gevoel op recht om anderen te overheersen

Superioriteitsdenken

* 16e eeuw -> gevoel Christelijk geloof beter dan andere

* 19e eeuw -> witte mensen beter 'ras' dan mensen met een andere huiskleur

* Racisme

* Geen verschillende mensenrassen

Brits- Indië

India, Sri Lanka, Pakistan, Bangladesh, Myanmar met toen 

± 250 miljoen mensen

Groot-Brittannië heeft nu  68 miljoen inwoners.

Leerdoel:

Ik kan een beschrijving geven van het bestuur en de economie in Brits-Indië. 

Brits- Indië

India, Sri Lanka, Pakistan, Bangladesh, Myanmar

± 250 miljoen mensen

Werd bestuurd door een indirect bestuur

• Indiase vorsten moesten doen wat Britten opdroegen.
  

Belangrijk voor de Britse economie

• Grondstoffen + afzetgebied voor Britse industrie.

Leerdoel:

Ik kan een beschrijving geven van het bestuur en de economie in Brits-Indië. 

Brits- Indië

India, Sri Lanka, Pakistan, Bangladesh, Myanmar

± 250 miljoen mensen

Werd bestuurd door een indirect bestuur

• Indiase vorsten moesten doen wat Britten opdroegen.
  

Belangrijk voor de Britse economie

• Grondstoffen + afzetgebied voor Britse industrie.

Britten wilden van India een modern land maken met een

•   Moderne infrastructuur
  
•   Scholen om Indiase onderdanen 'op te voeden'

Leerdoel:

Ik kan een beschrijving geven van het bestuur en de economie in Brits-Indië.