4.4: Spieren

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

H4 Stevigheid en beweging

4.4 Spieren

Vandaag

Herhaling TH4 BS3 Beenverbindingen

Interactieve uitleg TH4 BS4 Spieren 

Zelfstandig werken

Leerdoelen 4.4 Spieren

Je weet straks de antwoorden op deze vragen:

Hoe kun je jouw botten bewegen? Wat zijn spieren en wat zijn pezen?

Wat zijn antagonistische spieren en hoe werken ze?

4.4.9 Je kunt de werking van spieren beschrijven.

4.4.10 Je kunt voorbeelden noemen van bewuste en onbewuste spierbewegingen.

Wat zijn spieren?

1. Weefsels die zorgen voor de spijsvertering.
2. Weefsels die zorgen voor de bloedcirculatie.
3. Weefsels die beweging en ademhaling mogelijk maken.
4. Weefsels die zorgen voor de communicatie tussen cellen.

Kunnen spieren zonder het skelet?

Kan het skelet zonder spieren?

1. ja, ja
2. ,ja, nee
3. nee, ja
4. nee, nee

Spierstelsel

Het menselijk lichaam telt meer dan 600 spieren.  Spieren zitten overal, zelfs in de ogen en de huid (kippenvel). Ook het hart is een spier.

Spieren zorgen voor beweging en dat je rechtop kan staan. 

Mieke zegt: 'ik heb een spier die nooit moe wordt'.
Kan dit? Zo ja: Wat voor spier is dit?

1. Nee, spieren worden op een bepaald moment moe
2. Ja, dit is de hartspier
3. Nee, dit komt alleen bij insecten voor
4. Ja, dit is een skeletspier

Onbewuste spierbewegingen

Spieren die we onbewust (hebben we geen controle over)
laten bewegen:

• de hartspier
  Orgaanspieren
• spieren in de wand van de slokdarm
  
• spieren in de wand van de maag
• spieren in de wand van de darmen

Bewuste spierbewegingen

Skeletspieren

Spieren die we bewust kunnen bewegen (we hebben er controle over) zijn de skeletspieren.

De opbouw van een spier

Een spier is eigenlijk weefsel dat bestaat uit cellen die kunnen samentrekken en ontspannen, waardoor beweging mogelijk is.

Opbouw van spier:

1. De pees (aan het bot).
2. De spier.
3. De spierbundels.
4. De spiervezels.

Pezen en spieren

Pees: verbinding spier en bot (kan niet samentrekken)
Spierschede:

Spierbundel: bestaat uit meerdere spiervezels. Er zit bindweefsel om de spierbundel.

 Spierschede om hele spier

Bindweefsel en spierschede zorgen voor stevigheid

Pees / pezen

Functie:

• Verbinden van bot en spier

Let op: een pees kan niet
samentrekken zoals een spier.

Als je een spier samentrekt,
wordt de spier....

1. korter en dikker
2. langer en dunner
3. korter en dunner
4. langer en dikker

Spieren

• Spier bij samentrekken

• Korter en dikker
  
  

Spier bij ontspannen

• lang(er) en dun(ner)

Leg uit hoe je zou kunnen zien dat iemand zijn pees heeft afgescheurd

Spieren bewegen maar naar één kant

Om een bot te bewegen heb je altijd twee spieren
nodig: een buigspier en een strekspier.
Deze spieren hebben een tegengestelde werking.
Ze vormen een antagonistisch paar.

Antagonisten (tegengestelde werking)

Spieren die samenwerken, waarbij
de een het tegenovergestelde doet
dan de ander:

• 1 spant aan
• ander ontspant (= de antagonist)

5. Wat is de antagonist van de spierbal op je bovenarm?

1. Biceps
2. Triceps
3. Kuitspier
4. Scheenspieren

Bekijk het plaatje, als de spier dik is dan is de spier...

1. Aangespannen
2. Ontspannen

Als spier 2 korter wordt, wordt spier 4...

1. Korter
2. Langer

Weektaak

Zet de hele weektaak in je planner voor de eerste les volgende week! Ga daarna aan de slag met de opdrachten van basisstof 4.

Basisstof 4: Maak opdracht: 1, 2, 3, 5, 7

Lager dan 6,0: Maak ook opdracht 6

Hoger dan 7,5: Maak ook opdracht 8

Basisstof 5: Maak opdracht 1, 3, 5, 7

Lager dan 6,0? Maak ook opdracht 2, 6

Hoger dan 7,5? Maak ook opdracht 8 en 9

Kan je nu de volgende vragen beantwoorden:
1. Hoe kun je jouw botten bewegen?
2. Wat zijn spieren en wat zijn pezen?
3. Wat zijn antagonistische spieren en hoe werken ze?

Een gescheurde pees?