Ecologie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

Ecologie

 Ecologie

*Herhaling

Ecologie herhaling

Het gaat over de relaties tussen organismen en hoe ze elkaar beïnvloeden. 

-In een voedselweb of voedselketen is ieder organisme een schakel

Dieren zijn altijd consumenten

producenten             

consumenten van de 1e orde (planteneters)

consumenten van de 2e orde (vleeseters)

planten zijn altijd producenten

Voedselketen:

Producenten en consumenten

Consument van de eerste orde

Consument van de tweede orde

Consument van de derde orde

Consument van de vierde orde

Producent

(altijd fotosynthese) in de bladgroenkorrels/groene delen

  

of algen

uit energiearme stoffen zoals water en co2

Wat is de voedselketen uit de tekst met vier schakels?

In de tekst hiernaast wordt een voedselketen genoemd. Schrijf deze voedselketen inclusief pijlen op.

2p

Je ziet een voedselketen uit de Noordzee.
In zee begint de voedselketen met plantaardig plankton.
Noem alle consumenten uit de voedselketen.

10 De organismen in de informatie maken deel uit van een voedselketen. Om
deze voedselketen compleet te maken is meer informatie nodig.
 Welke informatie ontbreekt om de voedselketen compleet te kunnen
maken?

Bedenk even voor jezelf: wat is ook alweer een voedselketen? 

Welke onderdelen zitten er in een voedselketen?

Kijk nu naar de informatie: zitten al die onderdelen erin?

1

Iedere voedselketen begint ergens mee: welk organisme hoeft geen ander organisme op te eten?

2

Kom je er toch nog niet uit?

Vraag hulp bij de docent!

3

informatie

fotosynthese

- Bij fotosynthese maakt de plant gebruik van energiearme stoffen om energierijke stoffen te maken. 

Producenten, consumenten en reducenten

Producenten: Zijn planten

Consumenten: Planteneters, Alleseters en Vleeseters

Reducenten: Schimmels en bacteriën

Voedselpiramides

Begin onderaan met een plant.

Aantallen: Geef het aantal organismen.

Biomassa = het gewicht van alle energierijke stoffen in een schakel --> altijd piramidevorm. 

Energierijke stoffen

De plant maakt glucose door fotosynthese.

 Glucose is een energierijke stof. Andere voorbeelden van energierijke stoffen zijn koolhydraten, eiwitten en vetten. 

In energierijke stoffen zit energie.

Alle energierijke stoffen samen = biomassa

Wat heb je niet nodig voor fotosynthese?

fotosynthese:

koolstofdioxide + water + licht => glucose + zuurstof

Mineralen zijn nodig om van glucose eiwitten en vetten te maken, maar dat is geen fotosynthese

1. zuurstof
2. zonlicht
3. water
4. koolstofdioxide

Welke stoffen worden er gemaakt bij fotosynthese?

fotosynthese:

koolstofdioxide + water + licht => glucose + zuurstof

Mineralen zijn nodig om van glucose eiwitten en vetten te maken, maar dat is geen fotosynthese

1. zuurstof
2. glucose (suiker)
3. water
4. koolstofdioxide

Nodig voor fotosynthese

Ontstaat bij fotosynthese

Fotosynthese

Zuurstof

Koolstofdioxide

Water

Licht

Glucose

VERBRANDING

Nodig voor verbranding

Over na verbranding

Zuurstof

Koolstofdioxide

Water

(Energie)

Glucose

Waar vindt fotosynthese plaats? 

Fotosynthese

Piramide van biomassa

Biomassa = totale gewicht van alle organische stoffen in een organisme. Dus het gewicht - het vocht

In een piramide van biomassa wordt

in elke schakel de biomassa kleiner.

Piramide van biomassa heeft 

altijd een piramidevorm.

Energie in de voedselketen

De energie van de zon die via de producenten in de voedselketen komt, gaat niet allemaal naar de volgende schakel in de voedselketen. Een deel verdwijnt door verbranding en een deel wordt afgebroken door reducenten. Voor elke volgende schakel in de voedselketen blijft dus minder energie over. 

. door verbranding

• door uitscheiding

. ze sterven 

Energie verdwijnt uit de voedselketen

De 'piramide' hiernaast is een piramide van...

1. Aantallen
2. Biomassa / energie
3. Dat kan je niet zeggen
4. Zowel aantallen als biomassa

Welke kloppen?:
1. Een piramide van aantallen is altijd een piramide.
2. Een piramide van biomassa is altijd een een piramide.

1. beiden juist
2. beiden onjuist
3. 1= juist 2= onjuist
4. 1= onjuist 2= juist

Verbranding

In een plant vindt verbranding plaats. Bij verbranding reageert een energierijke brandstof met zuurstof. Daarbij komt energie vrij. In alle cellen van organismen vindt voortdurend verbranding plaats.

De belangrijkste brandstof voor planten, dieren en mensen is glucose. Je kunt de verbranding van glucose zo opschrijven:

Abiotisch                Biotisch

Abiotische en biotische factoren= Ecosysteem

levende natuur

niet levende natuur

Niveaus van ecologie

individu

één enkel organisme

populatie

individuen van hetzelfde soort in een gebied die zich  met elkaar voortplanten

levensgemeenschap

alles wat leeft in een gebeid

alle populaties in een gebied

ecosysteem

alle biotische en abiotische factoren in een gebied

de levensgemeenschap met abiotische invloeden

Geef aan of een factor biotisch of abiotisch is.

Biotisch

Biotisch

Biotisch

Biotisch

Biotisch

Abiotisch

Abiotisch

Abiotisch

Niveaus van ecologie

• Individu: een organisme
  
• Populatie: een groep individuen van hetzelfde soort in een bepaald gebied die zich onderling voortplanten
• Levensgemeenschap: populaties van verschillende soorten in een bepaald gebied  vb een vijver, sloot
• Ecosysteem: alle biotische en abiotische factoren in een gebied vb het bos

Zet de niveaus van ecologie van klein naar groot.           (1 = de kleinste, 4 = de grootste)

Niveau 1

Niveau 2

Niveau 3

Niveau 4

levensgemeenschap

populatie

ecosysteem

individu

Welk niveau van de ecologie wordt beschreven?

Op de Veluwe leven wilde zwijnen die zich onderling voortplanten. Samen vormen ze een

De populaties van de verschillende soorten op de Veluwe vormen een

De Veluwe is een voorbeeld van een

Een enkel organisme noem je een

levensgemeenschap

individu

populatie

ecosysteem

Optimumkromme

De tolerantiegebied is het gebied waarin de organismen kunnen overleven 

"de beste"

Optimumkromme

Koolstofkringloop

1

2

3

4

5

1. Koolstof zit in koolstofdioxide in de lucht. 

Producenten nemen de koolstof op. 

Consumenten nemen koolstof op als ze eten.  

Dieren ademen koolstofdioxide uit. 

Tijdens de fotosynthese komt de koolstof in de glucose.

Stikstof

kringloop

3TL

www.google.com

N-bindende bacteriën
in wortelknollen van planten

N-bindende bodembacteriën

Ammonium

Stikstof in atmosfeer

Planten

Ontbinders bacteriën en schimmels

Nitraten

wandelende tak

Vetplant met waslaagje

• Waterplanten hebben geen waslaagje, ze zijn al in het water. Ze hebben dus geen aanpassingen tegen de droogte nodig.

Tekst

Waterplanten

• in de modder van bodem en in het water is er weinig zuurstof
• planten hebben als aanpassing Luchtkanalen in de stengels
• zuurstof kan dus ook naar de wortels