Taalverzorging les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Planning

• Leestekens
  
• Werkmoment
• Werkwoordspelling voor de liefhebbers
• Afsluiting van de les
  

Leestekens

Paragraaf 1.9

• .     ,       :     ;     'aanhalingstekens' 

Paragraaf 3.9

• gebruik van hoofdletters

Paragraaf 4.9

• accent, trema, apostrof, weglatingsstreepje, koppelteken

Bijzonderheden 1.9

• komma (p. 79) tussen twee persoonsvormen =>

Omdat het heel warm was, ben ik blij met de regen.

• dubbele punt en puntkomma (p. 80) in een opsomming 

Het programma bestaat uit:

• lezen;
• werken.

Bijzonderheden 1.9: directe rede

• aanhalingstekens (p. 81)

'Hoi,' zei het meisje toen ze Kevin zag staan.

Kevin zei: 'Hallo.'

'Zullen we,' vroeg ze, 'een ijsje gaan eten?'

7X

Bijzonderheden 3.9

• hoofdletters aan het begin van een zin (p. 239) 

Honderd jongens  .....                               100 jongens ........

's Nachts is het lekker koel.                  't Regent vandaag hard.

Des nachts

Het regent

Bijzonderheden 4.9 (deel B/p. 74)

• Accent: leerwoorden => cliché, barrière, enquête
• Trema: vanwege de uitspraak => havoer
• Apostrof: Dennis' rugzak, vmbo'er

havo => spreek uit als woord

vmbo => spreek uit als losse letters 

Bijzonderheden 4.9 (deel B/p. 75)

• Weglatingsstreepje: bij herhalende samenstelling, kun je het herhalende woord weglaten.

dinsdagochtend en -avond

• Koppelteken: voor uitspraak in samenstellingen

stage-uren, na-apen

Koppelteken bij  nog veel meer => zie lijst op p. 76 of online

samenstelling?

twee zelfstandige woorden aan elkaar

Werkmoment

1. Bezig met je weektaak
2. Theorie interpunctie bestuderen 

• Paragraaf 1.9: . , : ; 'aanhalingstekens'
• Paragraaf 3.9: gebruik van hoofdletters
• Paragraaf 4.9: accent, trema, apostrof, weglatingsstreepje, koppelteken

Werkwoordspelling (schrijf op)

• De stam is het hele werkwoord zonder (e)n.
• De persoonsvorm is het werkwoord dat verandert van tijd. 
  
• In de tegenwoordige tijd kan er een -t bij komen.
  
• In de verleden tijd kan er -te/-ten of -de/-den bij komen.
• Bij een voltooid deelwoord kan er -t of -d bij komen.
• Taxi kofschip ALLEEN gebruiken bij verleden tijd en voltooid.

Werkwoordspelling (schema)

Persoonsvorm is geen voltooid deelwoord

het gebeurt - het is gebeurd

hij bekent - het is bekend

zij belooft het - zij heeft het beloofd

u verhuist - u bent verhuisd

Werkwoordspelling (pv-tt)

ik-vorm:

- ik

- je/jij achter de pv

- gebiedende wijs

- ik fiets

- brand je/jij je vingers

- fiets!

ik-vorm +t:

- je/jij voor de pv

- hij/zij, het

- je/jij brandt je vingers

- hij/zij, het hondje rent

Hele werkwoord wij, jullie, zij fietsen

Enkelvoud

MV

Werkwoordspelling (pv-vt-ev)

Sterk werkwoord

• klank verandert
• schrijf zoals je het hoort
• kort en eenvoudig

zingen - ik zong - wij zongen

lijden - ik leed - wij leden

Zwak werkwoord

• klank verandert niet
• ik-vorm + -de/-den
• ik-vorm + -te/-ten

Taxi Kofschip

Zit de laatste letter van de stam hierin, dan -te/-ten

Werkwoordspelling

ik-vorm- tt

ik raad

hij raadt

ik verhuis

hij verhuist

stam (ww -en)

raden => rad

verhuizen-verhuiz

taxi kofschip

t x  k  f  s ch  p

ik-vorm -vt

ik raadde

wij raadden

ik verhuisde

wij verhuisden

Werkmoment

1. Bezig met je weektaak
2. Theorie interpunctie bestuderen 

• Paragraaf 1.9: . , : ; 'aanhalingstekens'
• Paragraaf 3.9: gebruik van hoofdletters
• Paragraaf 4.9: accent, trema, apostrof, weglatingsstreepje, koppelteken

Afsluiting

Wat heb je gedaan?

Wat ga je thuis doen?

Welke vragen heb je?