Domein Parlementaire Democratie

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

 Parlementaire Democratie 

Paragraaf 1

Wat is democratie?

Wat gaan we doen?

• Journaal
• Toets bespreken
• Wat kunnen we beter doen
• Nogmaals gemiddeld een 7
• Leerdoelen beantwoorden
• Parlementaire democratie

Subdomein C1: Politieke rechten; de structuur van de democratie

 De kandidaat kan:

- voorbeelden van politieke rechten die inwoners van Nederland hebben,

   herleiden tot artikelen in de Grondwet;

- de waarden noemen die aan democratie ten grondslag liggen;

- de structuur van de representatieve democratie in Nederland uitleggen op

   gemeentelijk, provinciaal en landelijk niveau;

- de structuur van de vertegenwoordiging op EU-niveau uitleggen. 

Politiek

Het nemen van allerlei besluiten om het land te besturen.

Zaken van algemeen belang.

• Welvaart
• Volksgezondheid
• Infrastructuur
• Onderwijs
• Buitenlandse betrekkingen
• Openbare orde en veiligheid

Democratie

Bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op de politieke besluitvorming.

Overblijfsel directe democratie: referendum

Nederland is indirecte democratie

Kenmerken parlementaire democratie

• Burgers hebben politieke grondrechten
• Regels politieke besluitvorming in Grondwet
• Men houdt rekening met rechten van minderheden
• Er is persvrijheid

Kenmerken dictatuur

• Geen machtenscheiding
• Grondrechten worden niet gerespecteerd
• Geen vrije pers
• Oppositiepartijen verboden
• Grote politieke rol militairen
• Verkiezingsfraude
• Regering kan snel en efficiënt besluiten nemen 

Paragraaf 2

Politieke stromingen

Liberalisme

• Belangrijke waarden:
• Vrijheid
• Veiligheid
• Willen een kleine overheid
• Conservatief
• Minder bureaucratie

Socialisme

• Belangrijke waarden:
• Gelijkwaardigheid
• Schoon leefmilieu
• Dierenwelzijn
• Proactief
• minderheden

Confessionalisme /  midden

• Belangrijke waarden:
• Solidariteit met zwakkeren
• Harmonie
• Rentmeesterschap
• Gezin hoeksteen van de samenleving

Populisme

• Belangrijke maatschappelijke problemen
• Polarisatie (tussen het volk en de corrupte elite)
• Daadkrachtig ogende oplossingen
• Nationalisme

Ecologisme

• Wederzijdse afhankelijkheid van mensen en de natuurlijke omgeving
•  Milieuvriendelijke en duurzame productiewijze

Wat gaan we doen?

• Domein Parlementaire democratie 
• Journaal
• Nogmaals gemiddeld een 7
• Uitleg par 3 + 4
• Leerdoelen beantwoorden

Paragraaf 3

Politieke partijen

Soorten partijen

Populistische (PVV, JA21, FvD)

Kosmopolitische (VOLT)

Paragraaf 4

Verkiezingen

Kiesrecht

Actief kiesrecht: het recht te mogen stemmen

Passief kiesrecht: het recht gekozen te worden

Subdomein C2: De praktijk van de parlementaire democratie

7. De kandidaat kan:

- de fasen in het proces van politieke besluitvorming op gemeentelijk, provinciaal en nationaal niveau beschrijven;

- de rol van massamedia bij politieke besluitvorming beschrijven;

- dilemma’s herkennen die samenhangen met de uitgangspunten van de

democratie en de hoofdlijnen van de politieke discussie hierover weergeven. 

Paragraaf 5

De regering

De regering / kabinet

Regering = Koning en ministers

Kabinet = Ministers en staatssecretarissen

De regering

Regering is dagelijks bestuur van ons land

Iedere minister heeft bepaald beleidsterrein onder zijn/haar beheer

De premier is voorzitter van de ministerraad

Ministers hebben een eigen ministerie met duizenden ambtenaren

Vorming van kabinet

Coalitie uit partijen die:

- Minimaal 76 zetels hebben in de Tweede Kamer

- Ideologisch bij elkaar in de buurt zitten

(In principe max. 4 partijen)

Staatshoofd

Ondertekenen wetten en verdragen

Voorlezen troonrede

Benoemen ministers en staatssecretarissen

Laten informeren door de premier

NL vertegenwoordigen in het buitenland

Wat gaan we doen?

• Domein Parlementaire democratie 
• Journaal
• Nogmaals gemiddeld een 7
• Uitleg par 6 + 7
• Maak opdracht 
• Leerdoelen beantwoorden

Paragraaf 6

Het parlement

Het parlement

Tweede Kamer (rechtsstreeks gekozen), 150 leden

Eerste Kamer  (Senaat) (indirect gekozen, Provinciale Staten), 75 leden

Taken Parlement

Medewetgeving

Controle van de ministers

Medewetgeving

Recht van initiatief (wetsontwerp indienen) ALLEEN TK

Recht van amendement (wijzigingsvoorstel op wetsontwerp indienen) ALLEEN TK

Stemrecht  TK en EK

Budgetrecht (Rijksbegroting) TK en EK

Controle ministers

Recht van motie (opdracht aan minister) TK en EK

Vragenrecht TK en EK

Recht van interpellatie (spoeddebat) TK en EK

Recht van enquête (diepgraven onderzoek) TK en EK

Paragraaf 7

Gemeente en provincie

Opdracht maken

Een blanco A4, het A4 deel je in 4 onderdelen

Horizontaal

Niveau

Voorzitter dagelijks bestuur

Dagelijks bestuur

Volksvertegenwoordigers

Verticaal

Landelijk

Provinciaal

Gemeentelijk

Paragraaf 8

Invloed op politiek

Wat kunnen burgers doen?

Stemmen 

Actievoeren

Lid worden van politieke partij

De media benaderen

Burgerinitiatief (40.000 handtekeningen)

Bezwaarschrift

Burgerlijke ongehoorzaamheid

Paragraaf 9

Internationale politiek

Subdomein C3: Internationale vergelijking en internationale organisaties

8. De kandidaat kan aangeven welke gevolgen de vorming van de Europese Unie

heeft voor de politieke rechten van de Europese burger. 

partijnieuwsociaalcontract.nl

Spotprent

• Staat er een bekend persoon op afgebeeld?
• Welke symbolen gebruikt de tekenaar en waar staan ze voor?
• Naar aanleiding van welk nieuwsfeit is de spotprent gemaakt?
• Wat is de boodschap van de tekenaar?

Spotprent

• Rob Jetten
• Argentijnse vlag staat voor vakantiebestemming, logo van KLM, van KLiMaatdrammer blijft alleen KLM over
• Minister voor Klimaat is naar Argentinië gevolgen om zijn schoonouders te bezoeken en heeft dat trots gepost op Insta
• Hypocriet om enerzijds bezorgd te zijn om klimaat, anderzijds wel zo ver privé te vliegen en dat trots posten