De persoonsvorm

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Taalverzorging H1

Persoonsvorm en onderwerp.

Na deze les kan je: 

- op 2 verschillende manieren de persoonsvorm vinden.

- het onderwerp in een zin vinden. 

Les 4 - Stunten

Doel van de les: 

- Op 2 verschillende manieren de persoonsvorm vinden.

- Het onderwerp van een zin vinden.

- Iedere zin heeft een persoonsvorm.

- Een persoonsvorm is altijd een werkwoord.

Hoe kan je de persoonsvorm vinden?

1. Met de vraagproef.
2. Met de tijdproef.

DE PERSOONSVORM (pv)

De vraagproef.

De vraagproef betekent dat de de zin verandert in een ja-neenvraag. 

De persoonsvorm staat vooraan in de ja-neenvraag.

Voorbeeld: Jan loopt naar huis.

Ja-neenvraag: Loopt Jan naar huis?

'Loopt' staat in het begin van de ja-neenvraag, dus 'loopt' is de persoonsvorm.

Maak een ja-neenvraag van deze zin:

Willem fietste naar de bakker.

Maak een ja-neenvraag van deze zin:

Maria zegt dat ze geen chocola lust.

Maak een ja-neenvraag van deze zin:

Sofie is dinsdag jarig.

De tijdproef betekent dat je de zin in een andere tijd zet. Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm. 

Staat je zin in de tegenwoordige tijd? Dan zet je hem in de verleden tijd. Staat je zin in de verleden tijd? Dan zet je hem in de tegenwoordige tijd.  

De tijdproef

Voorbeeld: Ik was de auto van mijn vader.

Tijdproef: Ik waste de auto van mijn vader.

'was' is veranderd naar 'waste', dus 

'was' is de persoonsvorm.

Voorbeeld: Ik rende heel hard naar huis.

Tijdproef: Ik ren heel hard naar huis. 

'rende' is veranderd naar 'ren', dus 

'ren' is de persoonsvorm.

Zet deze zin in een andere tijd

Ik fietste naar mijn oma's huis.

verleden tijd -> tegenwoordige tijd

Zet deze zin in een andere tijd:

Ik vind Nederlands een leuk vak.

Zet deze zin in een andere tijd:

Gelukkig hoefde ik niet lang te wachten.

Bijna iedere zin heeft een onderwerp. 

De persoonsvorm (pv) en het onderwerp (ow) horen bij elkaar. 

Als je weet wat de persoonsvorm is, kan je het onderwerp vinden door te vragen:

HET ONDERWERP (ow)

 wie (of wat) + persoonsvorm?

Voorbeeld: Tim fietst naar school.

Persoonsvorm: fietst

Onderwerp: wie of wat + persoonsvorm.

Onderwerp: wie (of wat) fietst?

Onderwerp: Tim

Voorbeeld: Ina wilde geen cola.

Persoonsvorm: wilde

Onderwerp: wie of wat + persoonsvorm.

Onderwerp: wie (of wat) wilde?

Onderwerp: Ina

Voorbeeld: Het regent al de hele dag.

Persoonsvorm: regent

Onderwerp: wie of wat + persoonsvorm.

Onderwerp: wie (of wat) regent?

 

Onderwerp: Het

Voorbeeld: Het jonge boompje stond in de weg.

Persoonsvorm: stond

Onderwerp: wie (of wat) + persoonsvorm.

Onderwerp: wat stond?

 

Onderwerp: Het jonge boompje

Wat is de persoonsvorm in deze zin?

Ik wilde niet naar school vandaag.

Wat is het onderwerp in deze zin?

Ik wilde niet naar school vandaag.

Wat is de persoonsvorm in deze zin:

Vandaag hebben we drie proefwerken.

Wat is het onderwerp in deze zin:

Vandaag hebben we drie proefwerken.

Wat is de persoonsvorm in deze zin:

Weet iemand het antwoord?

Wat is het onderwerp in deze zin:

Weet iemand het antwoord?

Nu kan je:

- Op 2 verschillende manieren de persoonsvorm vinden:

1. met de vraagproef.
2. met de tijdproef.

- Het onderwerp vinden:

     wie (of wat) + persoonsvorm.