11.1 Oost en west

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hfd 11.1 Oost en West (Koude Oorlog)

Definitie

- Periode van 1945-1989 waarin er non-stop grote spanningen en wantrouwen waren tussen de VS (en bondgenoten) en de SU (en bondgenoten).

- Beide kampen wilden hun invloed op de wereld behouden en uitbreiden.

 

 

Wat weet je nog over
de Koude Oorlog?

Welke woorden passen bij de Koude Oorlog?

Koude Oorlog

VS

EU

Communisme

Poetin

Berlijnse muur

SU

9/11

Atoom-oorlog

Midden-Oosten

Prestigekwestie VS tijdens Koude Oorlog

11.1: Oost en West

Koude oorlog 1945-1989

Uitleggen hoe de Koude Oorlog ontstond

Uitleggen waarom de wapenwedloop kenmerkend was voor de Koude Oorlog

VS

• Democratie
  
• Kapitalisme
  
• Vrijheid
  
• Onderlinge verschillen

SU

• Dictatuur
  
• Communisme
  
• Onderdrukking
  
• Gelijkheid, soms dan...

https://schooltv.nl/video-item/kapitalisme-en-communisme-het-ontstaan-van-twee-machtsblokken

De Koude oorlog

Blokvorming in Europa (1945-1955)

Invloedssferen VS versus SU

Invloedssferen

Blokvorming

Communistisch versus kapitalistisch

Fase 1: blokvorming

• Conferentie van Jalta (feb 1945)
• Vraagstukken:
  

• Hoe zien Europa en de wereld er na de oorlog uit?

• Wie heeft macht en invloed in Europa?

• Wat doen we met Duitsland én de Duitsers?
  

Wat is een invloedsfeer?

1. Een land dat volledig afhankelijk is van een ander land.
2. Een politieke stroming die streeft naar gelijkheid.
3. Een gebied dat onder invloed staat van een ander land.
4. Een muur rondom West-Berlijn, gebouwd door de DDR.

Fase 1: Blokvorming

• Duitsland (tijdelijk) niet meer zelfstandig
  

• Vier bezettingszones 
  

• Ook Berlijn wordt in 4 zones verdeeld

Helder plan, 

maar waarom gaat het mis?

• Onderling wantrouwen en angst, er wordt niet meer met elkaar gepraat

Blokkade van Berlijn 1948-1949

Wat gebeurt er?

• Stalin blokkeert alle aanvoerwegen naar West-Berlijn om zo de stad tot overgave te dwingen: Blokkade van Berlijn
  

• Het Westen gaat West-Berlijn via de lucht bevoorraden: de luchtbrug

• Een jaar lang landt er iedere 3 minuten een vliegtuig in West-Berlijn
  

Welke belangrijke gebeurtenis bepaalde de deling van Duitsland in BRD en DDR?

1. Het einde van de Koude Oorlog
2. Conferentie van Potsdam
3. Conferentie van Jalta
4. De blokkade van Berlijn

Oprichting West-Duitsland (BRD) 

en 

Oost-Duitsland (DDR)

mei (BRD) en oktober (DDR) 1949

Oprichting van de Navo

• Opgericht in april 1949
  

• Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (Engels: NATO)
  

• Oorspronkelijk militair bondgenootschap tussen Noord-Amerika en West-Europa tegen het communisme

Warschaupact, 1955

• Militair bondgenootschap van de Sovjet-Unie
  

• Tegenhanger van de NAVO
  

• Opgericht als reactie op toetreding van West-Duitsland tot de NAVO
  

• Heeft bestaan tot 1991

Wat is de NAVO?

1. Een militair bondgenootschap om de vrede te bewaren.
2. Een militair bondgenootschap om elkaar te beschermen.
3. Een militair bondgenootschap om aan te kunnen vallen.
4. Een economisch bondgenootschap.

Fase 2: Wapenwedloop

Wederzijdse

afschrikking

Wat is een wapenwedloop

1. Een weddenschap over wie de beste wapens heeft
2. Een één op één gevecht met wapens
3. Strijd tussen partijen om wie de meeste en krachtigste wapens heeft
4. Strijd tussen landen om wie de meeste en krachtigste wapens heeft

Uitgelicht uit HB: blz 245-246

- 1949: China wordt Communistisch

- 1950-1953: Korea oorlog

- 1954-1975: Vietnamoorlog

- aug 1961: Bouw Berlijnse muur

China wordt Communistisch

• Na de Tweede Wereldoorlog werd China ook communistisch (1949)
• Mao Zedong: Dictator
  

Oorzaken Korea-oorlog

•  Korea was sinds 1910 bezet door Japan. Japan verliest de WOII, en Korea wordt weer onafhankelijk. Maar communistisch of kapitalistisch?
  

Na de Tweede Wereldoorlog werd het land bij de 38e breedtegraaf in 1950 gesplitst in:

• Noord-Korea: communistisch, gesteund door de Sovjet-Unie
  en China.
• Zuid-Korea: kapitalistisch, gesteund door de VS. De VS wil, nadat China in 1949 o.l.v. Mao Zedong het communisme koos, voorkomen dat nog meer landen in Azië communistisch werden. 

Mao Zedong

Vlag China, communistische landen hebben veel rood in de vlag.

Korea-oorlog 1950-1953

Onderdeel Containmentpolitiek

Dominotheorie:

als één dominsteen valt, valt steeds de volgende.

16-28 okt 1962: De Cubacrisis

Cuba-crisis 1962

https://schooltv.nl/video-item/high-speed-history-wat-was-de-cubacrisis (kort)

 https://schooltv.nl/video-item/wat-gebeurde-er-tijdens-de-cubacrisis-ff-terugspoelen

Welke woorden passen bij de Cubacrisis? Sleep de juiste woorden naar het vak. 

Cubacrisis

1962

1961

1948

Kennedy

Chroestsjov

Stalin

ingrijpen VS

kernwapens

Gebruik bron 4 en de vier uitspraken (A-D).

Sleep de juiste uitspraken naar het groene vak. 

Juiste antwoorden

A. bij de Cubacrisis beide partijen wilden winnen door als eerste kernwapens te gebruiken.

B. na de Cubacrisis een tijd van beetje overleg en enige ontspanning in de Koude Oorlog begon.

C. de twee supermachten elkaar tijdens de Cubacrisis bedreigden met het gebruik van kernwapens.

D. tijdens de Cubacrisis een allesverwoestende derde wereldoorlog nabij leek.

Vietnamoorlog 1954-1975

https://schooltv.nl/video-item/high-speed-history-wat-was-de-vietnamoorlog

Guerillatactiek van de vijand =

Ontbladeringsmiddellen ingezet.  --> Agent Orange en napalm.

Wat was GEEN oorzaak van Vietnamoorlog?

1. dekolonisatie
2. dominotheorie
3. communisme in Noord-Vietnam
4. Vietnam had een atoomwapen

Een oorzaak voor het verlies van de Vietnamoorlog was...

1. De Amerikanen vochten in onbekend gebied
2. Het was een guerrilla-oorlog
3. De Amerikanen wisten niet wie de vijand was
4. Alle drie de antwoorden zijn goed

 Bouw Berlijnse muur aug 1961:

Blokkade Berlijn

Berlijnse Muur

1948

 1961

https://schooltv.nl/video-item/een-tunnel-onder-de-berlijnse-muur-vluchten-naar-de-vrijheid

Het einde van de Koude Oorlog

De val van de muur 9-11-1989

Het einde van het communistische blok

Het uiteenvallen van de S.U. 1991

https://schooltv.nl/video-item/de-val-van-de-berlijnse-muur-het-einde-van-de-koude-oorlog