1HV - Herhaling H6 Nieuwe ideeën, nieuwe werelden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom TH1k

Ga zitten en pak je laptop en huiswerk erbij.

H6. Nieuwe ideeen, nieuwe werelden

1. Een nieuwe kunst

2. Een nieuwe mentaliteit

3. De ontdekkingsreizen

1HV - Herhaling 

H6 Nieuwe ideeën, nieuwe werelden

1. Nieuwe kunst

renaissance

Het ontstaan van de renaissance

waar: Noord Italie

oorzaken: Rijkdom / oude cultuur aanwezig

gevolgen: nieuwe kunst, architectuur, 

geinspireerd door de oudheid

Ontstaan Renaissance

• In late ME --> meer ruimte tot 'twijfel' (vooral na 1492)
• Begon in Noord-Italië --> veel rijke + machtige families door  handel. Willen rijkdom + macht laten zien:
  --> schitterende kerken, woningen, beeldhouwwerken en schilderijen.

• Inspiratie voor de kunst: de oude Romeinse overblijfselen 

kunst, architectuur, wetenschap

Inspiratie -> de Oudheid

• Kunstenaars imiteren de 'oude' Romeinen, nemen afstand van Middeleeuwse architectuur, schilderkunst en literatuur
• Rond 1500 realisatie andere tijd aangebroken: Renaissance 
• De periode tussen henzelf en de oudheid willen ze vergeten. Die noemden ze weinig respectvol ‘de tussentijd’, de eeuwen ergens in het "midden", de  ‘Middeleeuwen’.

Romeinse bouwstijl

tijd van ontdekkers en hervormers

tijde vroeg-moderne tijd

de oudheid

2. Nieuwe mentaliteit

Kenmerken Renaissance

• Interesse in anatomie: hoe het menselijk lichaam in elkaar zit en verwerkten deze kennis in hun kunstwerken. Afbeelden in meest ideale vorm (gulden snede, 1, 618). 
• Perspectief: Kloppende verhoudingen en diepte 
• Kunstenaar zelf belangrijk door nieuw mensbeeld: Mens centraal, niet geloof. Leven op aarde ook leuk en plezierig --> Carpe Diem in plaats van "Memento Mori"

6.2 Een nieuwe mentaliteit

• Herontdekking oudheid
  
• Humanisme
• Renaissance en de kerk
  

Nieuwe mentaliteit in de renaissance

• Naast kunst heeft men ook interesse in geschriften uit de oudheid
  
• Val van Constantinopel (1453) Gevolg? -> oude geschriften!
• Deze boeken worden vertaald vanuit het Grieks (geneeskunde, politiek, geografie, filosofie)
  
• De teksten die de italianen hebben kloppen niet (ook de bijbel!)

Humanisten

Mensen lazen dus de teksten van de Grieken en Romeinen

Deze mensen noem je humanisten

Belangrijkste: zelf observeren en kritisch nadenken! 

De bekendste: Leonardo da Vinci / Erasmus

3. ontdekkingsreizen

Humanisme

Wat deden ze?

1:  Ze deden onderzoek naar teksten uit de oudheid

2: Ze haalden fouten uit middeleeuwse teksten

3: Ze gebruikten die teksten om met nieuwe ideeen te komen

Bijvoorbeeld Erasmus

handelsroutes middeleeuwen Europa

handelsroutes in de middeleeuwen

Europa en de wereld

Christoffel Columbus 

• Italiaan
• Voor Spaanse vorst naar Indië varen
• Richting het westen varen --> aarde rond, dus zo ook bij Indië komen
• Ontdekte op deze manier Amrika in 1492

gevolgen van de ontdekkingsreizen

Economische gevolgen:  handelsposten, kolonien, plantages, slavenhandel, 

Politiek bestuurlijke gevolgen: Overal op de wereld Europeanen. Veel macht

culturele gevolgen: Lokale godsdiensten werden verdrongen door Christendom

waarom de ontdekkingsreizen?

• Nieuwe mogelijkheden om te handelen
• Mensen buiten EU tot christendom bekeren 

• Zijn twee redenen voor de oorzeese expansie (= de uitbreiding van een gebied of van invloed)

test je zelf

maak online

ELO> bronnen> MEMO max

H6 par. 1, 2, 4

klaar: oefenen voor de toets (online of in boek)

Uit welke periode komt deze kunst?

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Uit welke periode komt deze kunst?

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Uit welke periode komt deze kunst?

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Uit welke periode komt deze kunst?

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Welke omschrijving past het best bij het begrip 'renaissance'?

1. De nieuwe waardering voor de Grieks-Romeinse cultuur vanaf de 14e eeuw
2. De vernieuwde architectuur in Noord-Italiaanse steden vanaf 1300
3. Het opnieuw tot leven komen van de Grieks-Romeinse oudheid in Italië vanaf de 15e eeuw
4. Het weer opbouwen van de zwaar beschadigde stad Rome vanaf 1400

De Grieken/Romeinen

De middeleeuwen

Onderdeel van de middeleeuwen of de Renaissance? 

Renaissance 

Middeleeuwen 

de cultuur in de overgangsperiode van middeleeuwen naar vroegmoderne tijd. In deze tijd (1300-1600) keek men met een nieuwe blik naar de oudheid en kwam de mens centraal te staan

1. humanist
2. renaissance
3. mensbeeld

Waar begon de renaissance?

1. Frankrijk
2. Nederland
3. Italië
4. Griekenland

De renaissance begon in Italië omdat er veel overblijfselen waren uit de oudheid

1. Juist
2. Onjuist

Anatomie = De ideeën die mensen hebben over zichzelf en de mensen om hen heen.

1. Juist
2. Onjuist

Uit welke periode komt dit schilderij

1. Oudheid
2. Middeleeuwen
3. Renaissance

Geleerde uit de tijd van de renaissance, die teksten uit de oudheid bestudeerde en vertaalde.

1. Humanist
2. Mensbeeld
3. Renaissance
4. Anatomie

Erasmus vertaalde de Bijbel opnieuw en ontdekte dat de oude versie een goede vertaling was

1. Juist
2. Onjuist

Mensen in de renaissance vonden de middeleeuwen een goede, interessante periode

1. Juist
2. Onjuist

Mentaliteit = de manier waarop mensen over iets denken

1. Juist
2. Onjuist

Wat is humanisme?

1. belangstelling voor antieke literatuur, poëzie en geschiedenis
2. een ander woord voor de biologie van de mens
3. het idee dat de mens centraal staat
4. de periode die na de renaissance ontstond

Humanisme is een belangrijk begrip uit de Renaissance.
Wat hoort NIET bij het humanisme?

1. De mens staat centraal
2. Kritisch denken
3. Je moet alles wat de Paus zegt aannemen als waarheid
4. Empirisme: kennis door ervaring

Het humanisme...

1. zet de mens centraal en niet meer God
2. doet onderzoek naar het gedrag van de mens
3. vindt studie en zelfontplooiing belangrijk
4. wil alle kennis baseren op de klassieke oudheid

Wat is fout?

de relatie tussen humanisme en renaissance?

Het humanisme gaat uit van het menselijk verstand, dus ook kennis uit de oudheid is belangrijk

door bestudering van oorspronkelijke bronnen, worden de klassieken herontdekt

humanisme gaat ervan uit dat de mens zelf nadenkt.

doordat het humanisme uitgaat van de mens, wordt de mens egoïstisch

Juiste antwoord

Een vraag over humanisme. Welk cijfer past bij humanisten?

1. Mensen moesten altijd doen wat de kerk vertelde.
2. Zij vonden onderwijs belangrijk.
3. Zij wezen het christendom als godsdienst af.

1. 1
2. 2
3. 3
4. geen enkel cijfer

Tijdens de middeleeuwen stond de .....centraal

1. mens
2. humanisme
3. natuur
4. religie/kerk

Op het schilderij zie je dat er een anatomie les gegeven wordt.
Wat is de belangrijkste reden waarom deze les gegeven kon worden in die tijd.

1. Het humanisme stond centraal in die tijd en daarom wilde mensen onderzoek gaan doen om erachter te komen hoe alles werkt.
2. De mensen hadden genoeg geld betaald om bij de les aanwezig te zijn.
3. De man was een crimineel dus zijn lichaam mocht gebruikt worden voor de wetenschap.
4. De dode man had in zijn leven niet genoeg aan het leven na de dood gedacht en heeft de kerk niet genoeg vereerd en dit is god zijn manier om de man daarvoor te straffen.

En nu...

Maken (individueel)

samenvatting paragraaf 2 en 3 (verder werken)

laatste 10 minuten: blooket

Volgende les: samenvatting paragraaf 1, 2 en 3 afhebben

zelfstandig werken, vragen mag